T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2020/6566
KARAR NO : 2021/2465
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L A M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 04/06/2020
NUMARASI : 2018/3335 - 2020/883
DAVACILAR : Borçlular : S.A., V.K.A.
DAVALI : Alacaklı : T.E. Bankası A.Ş.
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davacılar tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi Sibel Yavuz tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1) Borçlu Servet A.’ın temyiz isteminin incelenmesinde;
Sivas 2. İcra Müdürlüğü’nün 2017/91.3 Esas sayılı takip dosyasında borçlu olarak yer alan şikayetçinin Sivas 2. İcra Müdürlüğü’nün 2017/9.89 Esas sayılı takip dosyasında taraf olmadığı, dolayısıyla bu borçlu yönünden takibin mükerrer olmadığından bahisle şikayetin reddi gerekirken, yazılı gerekçe ile reddi doğru değil ise de, sonuçta istem reddedildiğinden temyiz itirazlarının reddi ile sonucu doğru mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK'nun 366 ve HUMK'nun 438. maddeleri uyarınca ONANMASINA,
2) Borçlu Veysel Karani A.’ın temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Alacaklı tarafından bonoya dayalı olarak başlatılan kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile ilamsız icra takibinde, borçluların aynı ilişkiden kaynaklanan borcun tahsili için ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi yapıldığını ileri sürerek mükerrerlik itirazında bulunduğu, mahkemece, talebin kabulü ile takibin iptaline karar verildiği, alacaklı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince ipotekli takibin yanı sıra kambiyo takibi yapılmasında bir usulsüzlük bulunmadığından bahisle ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılarak, şikayetin reddine karar verildiği görülmektedir.
İİK'nun 45. maddesinde rehinle temin edilmiş bir alacağın borçlusunun iflasa tabi şahıslardan olsa bile alacaklının yalnız rehinin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabileceği, poliçe ve emre muharrer senetlerle çekler hakkındaki 167 nci madde hükmü mahfuz olduğu, aynı Kanunun 167. maddesinde ise alacağı çek, poliçe veya emre muharrer senede müstenit olan alacaklının, alacak rehinle temin edilmiş olsa bile kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte bulunabileceği düzenlenmiştir.
Somut olayın incelenmesinde; Sivas 2. İcra Müdürlüğü’nün 2017/9.89 Esas Sayılı takip dosyasında; alacaklı tarafından borçlu Veysel Karani A. ve dava dışı borçlu hakkında ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı icra takibi başlatıldığı, mükerrer olduğu iddia edilen Sivas 2. İcra Müdürlüğü’nün 2017/91.3 Esas sayılı takip dosyası ile de muteriz borçlular ve dava dışı borçlu hakkında bonoya dayalı kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip başlatıldığı, bu takibe ilişkin takip talebinde ve ödeme emrinde; “aynı alacak için ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile … takibe geçileceğinden tahsilde tekerrüre esas olmamak ...” kaydına yer verildiği görülmektedir.
Her ne kadar anılan takip dosyalarında yer alan alacak miktarları kesin olarak birbirleri ile uyuşmasa da, alacaklı vekili tarafından sunulan cevap dilekçesinde her iki takip dosyasına konu alacağın aynı olduğunun bildirilmesi karşısında ve sair belirtilen hususlar gereği, her iki takip dosyasına konu borcun aynı borç olduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda anılan kanun hükümleri uyarınca borç ipotek ile temin edilmiş olsa bile elinde kambiyo senedi bulunan alacaklı, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapabilir ise de; somut olayda da, öncelikle ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe geçildiğinden (13/09/2017) alacaklı tercih hakkını bu takip türünden yana kullanmış olup aynı borca ilişkin olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapamaz. Bu husus kamu düzeni ile ilgili olup süresiz şikayete tabidir.
Bu durumda, Sivas 2. İcra Müdürlüğü'nün 2017/91.3 Esas sayılı takip dosyasına konu borçla ilgili olarak, Sivas 2. İcra Müdürlüğünün 2017/9.89 Esas sayılı ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile yapılan derdest takibin bulunduğu anlaşılmaktadır.
O halde Bölge Adliye Mahkemesince, yukarıda yer verilen açıklamalar doğrultusunda borçlu Veysel Karani A. yönünden şikayetin kabulü ile mükerrer olan kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibinin iptaline karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile şikayetinin reddine karar verilmesi isabetsiz olup, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Borçlu Veysel Karani A.’ın temyiz itirazlarının kabulü ile, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesinin 04/06/2020 tarihli, 2018/3335 E. 2020/883 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/2. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 04/03/2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
A. TUNCAL B. AZMAN S. ÖZTEMİZ S. MUTTA A. AYAN
BİLGİ : "Rehinle teminat altına alınmış ve ayrıca kambiyo senedine de bağlanmış alacağın tahsili amacıyla, borçlu aleyhine tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile aynı anda ve sıra gözetilmeksizin hem rehnin paraya çevrilmesi yolu ile, hem de kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapılamayacağına" ilişkin Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu'nun 20 Ocak 2023 tarihli kararı için bkz.
