T.C.
Y A R G I T A Y
2. Hukuk Dairesi
ESAS NO: KARAR NO:
2016/9968 2018/929
Y A R G I T A Y İ L A M I
DAVA TÜRÜ : Boşanma
TEMYİZ EDEN : Taraflar
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı erkek tarafından, tamamı yönünden, davacı kadın tarafından ise, nafaka ve tazminat yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre, davalı erkeğin temyiz itirazları yersizdir.
2- Davacı kadının temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Davacı kadın evlilik birliğinin sarsılması hukuki sebebine davalı olarak boşanma davası açmış, davalı erkek süresinde cevap dilekçesi vermiş ve mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Taraflardan her biri, yapmış olduğu usul işlemlerini kısmen veya tamamen ıslah edebilir [HMK m.176-(l)]. Islah, tahkikatın sona ermesine kadar yapılabilir [HMK m.177 -(1)].
Hukuk Muhakemeleri Kanununun 176 vd. maddelerinde, ıslahın harca tabi olacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. 492 sayılı Harçlar Kanununda "ıslah harcı" şeklinde bir harç türü yer almamaktadır. O halde sırf ıslah istemi sebebiyle harç alınamaz. Bunun yanında, ıslah sonucunda, dava/talep konusunun miktar veya değeri artarsa ve artan miktar veya değer için harç ödenmesi gerekiyorsa, ancak o zaman harç ödenmesi/tamamlanması gerekir. Somut olayda, davacı kadın vekili 05.12.2015 havale tarihli ıslah dilekçesiyle tazminat ve nafaka istemlerinde bulunmuştur.
Mahkemece; ’"davacı maddi manevi tazminat, yoksulluk, iştirak nafakası talebinde bulunmuş ise de usulüne uygun ıslah yapılmadığı ve karşı tarafın bu konuda açık muvakatının olmadığı anlaşılmakla bu konuda karar verilmesine yer olmadığına ''şeklinde hüküm kurulmuştur. Oysa Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 176 vd. maddelerine göre, tarafların herbiri dava/cevap dilekçesini ıslah ederek yeni bir vakıa ekleyebilir, yeni vakıa için delil gösterebilir, boşanma davasının eki niteliğinde olan maddi-manevi tazminat isteminde bulunabilir. Islah karşı tarafın veya mahkemenin kabulüne bağlı olmadığı gibi bu konularda harç ödemesine de gerek yoktur.
O halde mahkemece; davacının ıslah dilekçesi davalıya tebliğ edilerek, davacının tazminat ve nafaka talepleri konusunda bir karar verilmesi gerekirken, ıslah istemi dikkate alınmaksızın, yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün 2. bentte gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre davacı kadının sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, bozma kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının 1. bentte gösterilen sebeple ONANMASINA, aşağıda yazılı harcın davalıya yükletilmesine, peşin harcın mahsubuna 143.50 TL temyiz başvuru harcı peşin yatırıldığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatıran davacıya geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 22.01.2018 (Pzt.)
Başkan Üye Üye Üye Üye
Ömer Uğur Gençcan Sedat Demirtaş Çetin Durak Sevil Kartal Erdem Şimşek
İÇTİHAT YORUMU : Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin içtihatının TAMAMEN ISLAH işlemi açısından olduğunu hatırlatmak, hak kaybı yaşanmaması adına önemli bir husustur. "Yapılan ıslah işlemine rağmen dava konusunun miktarı artmamışsa, harç yatırılması gerekmemektedir" şeklindeki Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 02 Nisan 2019 tarihli kararı için bkz.
AYNI YÖNDE KARAR:
T.C.
Y A R G I T A Y
2. Hukuk Dairesi
ESAS NO: KARAR NO:
2016/10193 2017/14570
Y A R G I T A Y İ L A M I
DAVA TÜRÜ : Boşanma
TEMYİZ EDEN : Davalı
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı kadın tarafından tamamına yönelik olarak temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı erkek evlilik birliğinin sarsılması hukuki sebebine dayalı olarak boşanma davası açmış, davalı kadın süresinde cevap dilekçesi vermiş ve mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Taraflardan her biri, yapmış olduğu usul işlemlerini kısmen veya tamamen ıslah edebilir [HMK m.176-(l)]. Islah, tahkikatın sona ermesine kadar yapılabilir [HMK m,177-(l)].
HMK'nun 176 vd. maddelerinde, ıslahın harca tabi olacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nda da "ıslah harcı" şeklinde bir harç türü yer almamaktadır. O halde sırf ıslah istemi sebebiyle harç alınamaz.
Bunun yanında, ıslah sonucunda, dava/talep konusunun miktar veya değeri artarsa ve artan miktar veya değer için harç ödenmesi gerekiyorsa, ancak o zaman harç ödenmesi/tamamlanması gerekir.
Somut olayda, davalı kadın vekili 24.04.2015 havale tarihli ıslah dilekçesiyle karşı boşanma talebinde bulunmuş olup, cevap ile birlikte usule uygun şekilde karşı dava açılmadığından ıslah ile karşı dava açılamaz ise de yeni vakıa olarak davacı erkeğin sadakatsizliğini ileri sürmüş, dayanak delillerini göstermiş, maddi ve manevi tazminat arttırım talebinde bulunmuştur. Mahkemece, davalının yeni bildirdiği sadakatsizlik vakasına ilişkin deliller değerlendirilmeden hüküm kurulmuştur. Oysa HMK'nun 176 vd. maddelerine göre, taraflardan herbiri dava/cevap dilekçesini ıslah ederek yeni bir vakıa ekleyebilir, yeni vakıa için delil gösterebilir, boşanma davasının eki niteliğinde olan maddi-manevi tazminat isteminde bulunabilir. Islah karşı tarafın veya mahkemenin kabulüne bağlı olmadığı gibi bu konularda harç ödemesine de gerek yoktur.
O halde mahkemece; davalının ıslah dilekçesinde belirttiği yeni vakıa ile ilgili deliller toplanarak, tüm deliller birlikte değerlendirilip, sonucu uyarınca bir karar verilmesi gerekirken, ıslah istemi dikkate alınmaksızın, yazılı şekilde eksik incelemeyle hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 14.12.2017 (Prş.)
Başkan Üye Üye Üye Üye
Ömer Uğur Gençcan A.İnci Özden Çetin Durak Sevil Kartal Hatıran Alper
AKSİ YÖNDE KARAR:
T.C.
Y A R G I T A Y
2. Hukuk Dairesi
ESAS NO: KARAR NO:
2015/22272 2017/1530
Y A R G I T A Y İ L A M I
DAVA TÜRÜ : Boşanma
TEMYİZ EDEN : Taraflar
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm taraflarca temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı kadın, dava dilekçesinde Türk Medeni Kanununun 163.maddesinde belirtilen (suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme) hukuki sebebine dayalı boşanma talebinde bulunmuş, 10.04.2015 tarihinde sunduğu dilekçesi ile yeni vakıalar ileri sürerek davasını ıslah etmiş ve zina hukuki sebebine dayalı (TMK m. 161) boşanma talep etmiş ancak ıslah talebine ilişkin harcı yatırmamıştır. Davacıya ıslah talebi ile ilgili olarak maktu ıslah harcını yatırması için süre verilmesi, delillerin toplanarak gerçekleşecek sonucu uyarınca karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde işin esasına girilerek karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer yönlerin incelenmesine bu aşamada yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oyçokluğuyla karar verildi. 16.02.2017 (Per.)
Başkan Üye Üye Üye Üye
Ömer Uğur Gençcan İnci Aytaç Sevil Kartal Harun Can Erdem Şimşek
(Muhalif)
KARŞI OY YAZISI
Islah, HMK.nun 176 vd. maddelerinde düzenlenmiş olup, tek taraflı irade beyanı ile yapılır. Islahın hüküm ifade etmesi, karşı tarafın ve mahkemenin kabülüne bağlı değildir.
Dava, tamemen (HMK m.180) veya kısmen (HMK m.181) ıslah edilebilir.
HMK.nun 176 vd. maddelerinde, ıslahın harca tabi olacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır.
Islah sonucunda, dava (talep) konusunun miktar veya değeri artarsa ve artan miktar veya değer için harç ödenmesi gerekiyorsa, bu harcın da ödenmesi (tamamlanması) gerekir (Prof. Dr. Baki Kuru, Prof. Dr. Ramazan Aslan, Prof. Dr. Ejder Yılmaz-Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı, 22. bası, sayfa: 556, yine benzer mahiyette; Pekcanıtez Usûl, cilt:II, 15.bası, sayfa:1530).
Davacı, (davalı muvafakat etmezse) davasını tamamen ıslah ederek, dava sebebini (yani, davasının dayanağı olarak göstermiş olduğu vakıaları) değiştirebilir. HMK m. 180'deki bir hafta içinde yeni dava dilekçesini veren davacıdan yeniden başvurma harcı ile peşin karar ve ilâm harcı alınmaz (Prof. Dr. Baki Kuru, Prof. Dr. Ramazan Aslan, Prof. Dr. Ejder Yılmaz, aynı eser sayfa: 557).
Yukarıdaki açıkamalar ışığında somut olaya bakıldığında, davacının ıslah talebi sonucunda, dava (talep) konusunun miktar veya değerinin arttığından söz edilemeyeceğinden, harç yatırılmasını gerektirecek yasal bir dayanak bulunmadığını düşünüyor, bu sebeple, sayın çoğunluğun, hükümün yazılı şekilde bozulmasına ilişkin görüşüne katılmıyorum.
Üye
Erdem Şimşek
AKSİ YÖNDE KARAR:
T.C.
Y A R G I T A Y
2. Hukuk Dairesi
ESAS NO: KARAR NO:
2017/3056 2017/8448
Y A R G I T A Y İ L A M I
DAVA TÜRÜ : Ortak Çocuğun Yurt Dışına Çıkışının Yasaklanması
KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Davalı
Yukarıda tarihi, konusu ve tarafları gösterilen hükmün; bozulmasına dair Dairemizin 20/02/2017 gün ve 25854-1716 sayılı ilamıyla ilgili karar düzeltme isteminde bulunulmakla, evrak okundu, gereği düşünüldü;
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 1.10.2011 tarihinde yürürlüğe girmiş ise de, bu Kanuna 6217 sayılı Kanunla ilave edilen geçici 3. maddenin (1.) bendinde, Bölge Adliye Mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar 1086 sayılı Kanunun 26.09.2014 tarihli ve 5236 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki 427 ila 454. madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı hükme bağlandığından, karar düzeltme talebinin incelenmesi gerekmiştir.
Davacı tarafından ortak çocuğun yurt dışına çıkış yasağının konulmasına karar verilmesi talep ve dava edilmiş,davacı 11.04.2016 tarihli ıslah dilekçesi ile ortak çocuğun yurtdışına çıkarılmaması için tedbir kararı verilmesini ve velayetin değiştirilmesini talep etmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda ise ıslah yolu ile yeni ve bambaşka bir talep ile ıslah talebinde bulunulamayacağı, davalı vekilince muvafakat edilmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Karara karşı davacının temyizi üzerine Dairemizin 20.02.2017 tarih 2016/25854 esas 2016/1716 karar sayılı kararı ile “Davacı baba, dava dilekçesinde ortak çocuğun yurt dışına çıkışının yasaklanmasını talep etmiş, 12.04.2016 tarihli dilekçesiyle davasını tamamen ıslah ederek velayetin değiştirilmesi talebinde bulunmuştur. Davanın tamamen ıslahıyla davacı talep sonucunu değiştirip, bambaşka bir talep ileri sürebilir (HMK m. 180). Bu sebeple davacının geçerli olan ıslahı dikkate alınarak davanın esasına girilmesi ve velayetin değiştirilmesi talebi yönünden inceleme ve araştırma yapılması gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.” şeklindeki gerekçe ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir. Karara karşı davalı tarafından süresi içerisinde karar düzeltme talebinde bulunulmuştur. Dosyanın yeniden yapılan incelemesinde ıslah yolu ile davacının talep sonucunu genişletip, değiştirmesi mümkün ise de davacı ıslah talebine ilişkin harcı yatırmamıştır. Bu bakımdan mahkemece ıslah talebi ile ilgili olarak davacıya maktu ıslah harcını yatırması için süre verilmesi ve gerçekleşecek sonucu uyarınca talep hakkında karar verilmesi gerekir. Ne var ki bu husus ilk inceleme sırasında gözden kaçırıldığından yukarıda belirtilen şekilde hükmün bozulmasına karar verilmiştir. Bu nedenle davalının karar düzeltme isteğinin kabulü ile Dairemizin 20.02.2017 tarih ve 2016/25854 esas ve 2016/1716 karar sayılı bozma kararının kaldırılarak hükmün “ıslah yolu ile talep sonucu değiştirilip, bambaşka bir talep ileri sürülebilir veya talep sonucu artırılabilir, genişletilebilir. Bu sebeple ıslahla ilgili davacıya maktu ıslah harcını yatırması için süre verilmesi ve gerçekleşecek sonucu uyarınca talep hakkında bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir." gerekçesiyle hükmün değişik gerekçe ile bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ : Davacının karar düzeltme isteğinin Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 440-442. maddeleri gereğince KABULÜNE, Dairemizin 20.02.2017 tarih ve 2016/25854 esas, 2016/1716 karar sayılı bozma kararının KALDIRILMASINA, hükmün yukarıda gösterilen sebeple değişik gerekçe ile BOZULMASINA, karar düzeltme harcının yatırana geri verilmesine oybirliğiyle karar verildi. 06.07.2017 (Prş.)
Başkan Üye Üye Üye Üye
Ömer Uğur Gençcan İnci Aytaç Sedat Demirtaş Sevil Kartal Harun Can
