T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/23890
KARAR NO : 2018/2675
Y A R G I T A Y İ L A M I
MAHKEMESİ : TOKAT 1. İŞ MAHKEMESİ
TARİHİ : 27/04/2017
NUMARASI : 2016/58 - 2017/156
DAVACI : M.E. ADINA AVUKAT A.S.
DAVALILAR : 1- G. ÜNİVERSİTESİ HASTAHANESİ ADINA AVUKAT B.Ç.
2- P. TEMİZLEME SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. ADINA AVUKAT Ş.N.A.S.
3- T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI ADINA AVUKAT T.A.
4- A. SERVİS OTOMASYON TEM. GIDA SAĞLIK HİZ. DAĞ. SAN. VE
LTD. ŞTİ. ADINA AVUKAT N.A.
DAVA : Davacı, kıdem tazminatı ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ücreti ve fazla mesai ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalılardan G. Üniversitesi Hastahanesi, P. Temizleme San. ve Tic. Ltd. Şti. ve T.C. Sağlık Bakanlığı avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 2001 yılından emekli olduğunu 02/08/2012 tarihine kadar G. Üniversite Hastanesi ve T. Devlet Hastanesinde çalıştığını, aylık brüt ücretinin 1.100,00 TL. olduğunu, çalıştığı süre içerisinde hiç bir hata ve kusur işlemediğini, haftanın altı günü 07.00-17.00 saatleri arasında çalıştığını, işçi olarak üzerine düşen yükümlülüklerini tam olarak yerine getirip olağanüstü gayret sarf ettiğini, davalının davacının kanuni haklarını vermediğini belirterek kıdem tazminatı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, resmi ve dini bayram ücreti, yıllık izin ücreti alacağının davalılardan tahsilini dava etmiştir.
B) Davalıların Cevabının Özeti:
Davalı A. Oto. Tem. Gıda İnş. Sağ. Hiz. Dağ. San. Tic. Ltd. Şti. vekili, davacının A. Ltd. Şti.'ne bağlı olarak asıl işveren T.C. Sağlık Bakanlığı T. Devlet Hastanesi bünyesindeki işyerinde 01/01/2010 - 31/03/2011, 01/01/2011 - 31/03/2011, 01/04/2011 - 31/12/2011, 01/01/2012 - 29/02/2012 tarihleri arasında çalıştığını, dava konusu olayda davalı şirketle T.C. Sağlık Bakanlığı T. Devlet Hastanesi arasındaki gerçek anlamda asıl -alt işveren ilişkisi olmadığını, davalı şirketin işçiler üzerinde yönetim hakkı bulunmadığını, davacının başlangıçtan beri asıl işveren T.C. Sağlık Bakanlığı T. Devlet Hastanesi işçisi olduğunu, ihbar tazminatı talebinin kanuna aykırı olduğunu, yıllık izin ücretini gerektirir çalışmasının olmadığını, resmi ve dini bayramlarda çalışılan gün ücretlerinin maaş bordrolarında tahakkuk ettirildiğini, davacının çalıştığı dönemde vardiyalı sistemde haftalık 45 saat aşmadan çalıştığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı T.C. Sağlık Bakanlığı vekili, idare yargının görevlisi olması sebebiyle davanın görev yeninden reddi gerektiğini, davalı Bakanlık ile davacı arasında herhangi bir iş akti bulunmadığı, davalı idarenin işveren sıfatı olmadığını, davada zamanaşımı hak düşürücü sürenin geçmiş olduğu 5 yıllık zamanaşımına uğrayan ücret taleplerinin reddi gerektiğini, davacının Bakanlık işçisi olmayıp çalıştığı özel firmalarca tüm ücretlerinin ödendiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı P. Tem. San. Tic. Ltd. Şti. vekili, davalı şirketin işveren sıfatı olmayıp husumet nedeniyle davanın reddini talep ettiği, davalı şirketin T.C. Sağlık Bakanlığı T. Devlet Hastanesinin 2012 yılı için yapmış olduğu ihaleyi kazanarak davalı hastanenin açık ve kapalı alan temizlik işini yapacak personel teminini yüklendiğini, alt işverenlik sıfatı olmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı G. Üniversitesi vekili; davalı üniversitenin işveren sıfatı olmadığını, ihale makamı olduğunu, davacının herhangi bir fazla çalışması olmadığını, çalıştığı dönemlerde yıllık izin ve hafta tatillerini kullandığını, alacakların zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Bozma ilamı ve Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece ilk kararında, davalılar arasında asıl- alt işveren ilişkisi olduğu,asıl işveren alt işveren ilişkisini sona ermesinin ardından işyerinden ayrılan alt işveren ile daha sonra aynı işi alan alt işveren arasındaki hukuki veya fiili bir bağlantı olsun ya da olmasın feshe bağlı haklar bakımından önceki işverenin devir tarihindeki ücret ve kendi dönemi ile sınırlı sorumluluğu, son alt işverenin ise tüm dönemden sorumluluğu olduğu gerekçesiyle 21/03/2014 tarihli bilirkişi raporu hükme esas alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün davalılar tarafından temyizi üzerine Yargıtay 7.H.D. 16/11/2015 tarih ve 2014/21290 E., 2015/22384 K. sayılı ilamı ile; ". davacının 2010 yılına kadar Üniversite'ye ait Araştırma ve Uygulama Hastanesi'nde çalıştığı sabit olduğu halde, davalı Üniversite'nin kıdem tazminatından sorumlu olup olmadığı, sorumlu ise ne kadarından sorumlu olduğunun belirlenmemesinin hatalı olduğu, davalı A. Oto. Tem. Gıda İnş. Sağ. Hiz. Dağ. San. Tic. Ltd. Şti. son alt işveren olmadığı, işçiyi çalıştırdığı süre ve devir tarihindeki ücrete göre hesaplanacak kıdem tazminatından son alt işveren ve asıl işverenlerle birlikte sorumlu tutulması gerektiği halde, sorumluluğunu aşacak şekilde tüm hizmet süresi ve son ücrete göre hesap edilen kıdem tazminatının tamamından sorumlu tutulmasının hatalı olduğu, hüküm altına alınan kıdem tazminatına dava tarihi yerine davacının işten ayrıldığı tarihten itibaren faiz işletilmesinin hatalı olduğu, davacının yıllık izin alacağına yönelik başka dosyada verdiği tanık ifadesi kendisini bağladığından davacı isticvap edilerek tanık olarak verdiği bu ifadesinin kendisine sorulması, yıllık izin konusunda açıklayıcı beyanının alınması ve sonucuna göre davalılar lehine davacının kararı temyiz etmemesi ile oluşan kazanılmış haklar ihlal edilmeden ücreti ödenmesi gereken yıllık izin süresi belirlenmesi gerektiği, yıllık izin ücretinin çıplak ücret üzerinden hesap edilmesi gerektiği halde,yol ücreti ekli giydirilmiş ücret üzerinden hesaplama yapılması, davalı A. Oto. Tem. Gıda İnş. Sağ. Hiz. Dağ. San. Tic. Ltd. Şti. son alt işveren olmamasına rağmen yıllık izin ücretinden sorumlu tutulmasının hatalı olduğu, fazla mesai ücret alacağının reddi yerine kabulünün hatalı olduğu, milli bayram ve genel tatil çalışma ücreti bakımından ise hesaplama dönemi içindeki bordrolarda milli bayram ve genel tatil çalışma ücreti zamlı tahakkuku olduğu halde bunların dikkate alınmamasının ve davalı A. Oto. Tem. Gıda İnş. Sağ. Hiz. Dağ. San. Tic. Ltd. Şti. son alt işveren olmadığı halde kendi dönemini aşar şekilde sorumluluğuna gidilmesinin hatalı olduğu, davalı T.C. Sağlık Bakanlığı ve davalı Üniversite harçtan muaf olduğu halde harçtan sorumlu tutulmalarının hatalı olduğu gerekçeleriyle bozulmuştur.
Mahkemece bozma kararına uyulmuş, bozmadan sonra bozma ilamı doğrultusunda raporlar alınıp davalılar arasındaki sorumluluk miktarları yeniden hesaplanarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı G. Üniversitesi vekili, davalı T.C. Sağlık Bakanlığı vekili ve davalı P. Tem. San. Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalıların aşağıdaki bendlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Ulusal bayram ve genel tatil çalışma ücreti bakımından önceki bozma ilamında A. Servis Otomasyon Temizlik Gıda Sağlık Hizm. Dağıtım San. Ltd. Şti.'nin kendi dönemi ile sorumluluğunun belirlenmesi gerektiği belirtilmiş olup bu doğrultuda bozma sonrası rapor alınmışsa da hüküm kurulurken bu alacak yönünden davalı A. Oto. Tem. Gıda İnş. Sağ. Hiz. Dağ. San. Tic. Ltd. Şti.’nin sorumluluğu hüküm altına alınmaması ve davalı A. Servis Otomasyon Temizlik Gıda Sağlık Hizm. Dağıtım San. Ltd. Şti. yönünden kıdem tazminatı için sadece kendi dönemi için belirlenmiş ve daha önceki alt işverenlerde devir nedeni ile sorumluluk belirtilmeyerek hata yapılmış ise de davacının kararı temyiz etmemesi ile oluşan kazanılmış hak ilkesi gereği bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
3- Davacının tüm çalışma süresine göre kıdem tazminatı 8.127,23 TL. net olduğu halde, devir ile gelen davalı Üniversite'nin de devir nedeni ile müştereken ve müteselsilin sorumlu tutulduğu miktar 4.205,58 TL. miktarın ayrıca eklenerek 12.392,81 TL. kıdem tazminatının hüküm altına alınması hatalıdır.
Keza davalı Üniversite'ye ait Araştırma ve Uygulama Hastanesi'nde çalıştığı dönemde A. Servis Otomasyon Temizlik Gıda Sağlık Hizm. Dağıtım San. Ltd. Şti. nezdinde çalışması olmadığı halde davalı Üniversitenin sorumlu olduğu kıdem tazminatı miktarı üzerinden müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulması hatalıdır. Kabule göre asıl işveren T.C. Sağlık Bakanlığı ve son alt işverenle birlikte sorumlu tutularak ayrı ayrı sorumluluk miktarlarının belirlenmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan somut uyuşmazlıkta, dava dilekçesinde dava 1.000,00 TL, 250,00 TL. gibi hesaplamaya dayanmayan kısmi miktarlar talep edilerek belirsiz alacak davası olarak açılmış olup, dava bu nedenle kısmi eda külli tespit davası niteliğindedir. Bu tür davada tahsil amaçlı belirsiz alacak da olduğu gibi talep arttırım yoluna gidilemez. Zira kısmi tahsil, külli tespit istemi vardır. Bu nedenle bozma sonrası yapılan talep artırımı da ıslah niteliğindedir. Bozmadan sonra ıslaha değer verilerek artırılan miktara göre de kıdem tazminatının hüküm altına alınması hatalıdır.
4- Davacının davalılar aleyhine asıl işveren-alt işveren sorumluluğu ve dava yığılması esaslarına dayalı olarak dava açması ve mahkemece bu esaslar doğrultusunda karar verilmesi karşısında mahkeme hükmünde reddedilen ve kabul edilen alacak miktarları yönünden davalılar lehine ve aleyhine tek vekalet ücreti ve tek yargılama giderine karar verilmesi gerekirken ayrı ayrı vekalet ücretine ve yargılama giderine hükmedilmesi de hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 13/02/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
M. ÇAMUR F. ERNALBANT S. TÜRE N. ŞENGÜN B. KAR
