T.C.
YARGITAY
14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/3072
KARAR NO : 2021/1038
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L A M I
MAHKEMESİ : Gaziantep 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 19/01/2017
NUMARASI : 2015/170 - 2017/31
DAVACILAR : A.Ş. vd.
DAVALI : Türkiye Sigorta Ve Reasürans Şirketler Birliği
Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 07.03.2012 gününde verilen dilekçe ile Mirasın Hükmen Reddi istenmesi üzerine Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 19/01/2017 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, mirası hükmen reddin tespitine ilişkindir.
Davacılar vekili, 10/08/2008 tarihinde ölen mirasbırakan Mustafa A.'ın terekesinin borca batık olması nedeni ile mirası hükmen reddin tespitini istemiştir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
Davanın kabulüne ilişkin hükmün, Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 25.11.2014 gün ve 2014/2194 Esas ve 2014/21601 Karar sayılı ilamıyla bozulması üzerine bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacılar vekili temyiz etmiştir.
Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, murisin ölüm tarihi itibariyle terekesinin açıkça borca batık olup olmadığının ve mirasçıların terekeyi kabul anlamına gelen işlemler yapıp yapmadıklarının araştırılması gerekmektedir. Yasal mirasçılar, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya miras bırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işleri yapmamış olmaları veya terekeyi sahiplenmemiş bulunmaları halinde terekenin ölüm tarihinde borca batık olduğu yönünde tespit kararı verilmesini süreye tabi olmaksızın isteyebilirler. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler ve tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca TMK'nun Velayet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına ilişkin Tüzüğün 39/2. fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekaletname sunulması zorunludur.
Mirasın hükmen reddi, mirasçılar aleyhine açılan bir davaya karşı def’i olarak ileri sürülebileceği gibi mahkemeden ayrı bir dava açmak sureti ile hükmen reddin tespiti de istenebilir. Mirasçıların kendilerine yönelik icra takibi ve davalarda mirasın reddine ilişkin def’i ileri sürme zorunluluğu bulunmaktadır.
Somut olayda da, mirasçılar ayrı bir dava açmak sureti ile mirası hükmen reddin tespitini talep etmişlerdir. Mahkemece mirasbırakanın motosikletlerinin akıbeti ve ölüm tarihi itibari ile değeri belirlenmelidir. Ayrıca davacı tanıklarından Ali G.’in 07.05.2013 tarihli celsedeki “mirasbırakan öldükten sonra bir miktar borcu vardı onu da abisi ödedi” şeklindeki beyanı açıklattırılarak ne miktarda borcun kim tarafından ödendiği ve davacıların terekenin olağan yönetimini aşan işlemleri bulunup bulunmadığı tespit edilmelidir.
Mahkemece, talep hakkında yukarıda belirtilen usulde gerekli araştırmalar yapılarak ölüm tarihi itibari ile terekenin aktif ve pasifi ile mirasçıların terekenin sahiplenilmesi anlamına gelebilecek işlemleri tereddüde neden olmayacak şekilde tespit edildikten sonra bir karar verilmesi gerekirken yasal olmayan gerekçe ile davanın reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiş ve hükmün bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18.02.2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
H. ONAT S. ARSLAN M. EROL C. BALIKÇI M. AKGÜN
