T.C.
YARGITAY
20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/14462
KARAR NO : 2017/809
Y A R G I T A Y İ L A M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Büyükçekmece 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 17/05/2016
NUMARASI : 2016/256 - 2016/244
DAVACI : S.Z.T.
DAVALI : M.T.
İLGİLİ KİŞİ : M.S.T.
Taraflar arasındaki davada İstanbul 11. Asliye Hukuk ve Büyükçekmece 5. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü.
-K A R A R-
Dava, tenkis istemine ilişkindir.
İstanbul 11. Asliye Hukuk Mahkemesince, dava, miras bırakanın ölüme bağlı olarak gerçekleştirdiği tasarrufun iptali ile ilgili olmayıp, hukuksal dayanağını Borçlar Kanunun 18. maddesi ve 01/04/1974 tarih 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararından alan muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescili, yani terekeye iadesidir. Davanın bu nitelendirilmesine göre yetkili mahkemenin tayininde gözetilmesi gerekli olan yasal düzenlemenin Türk Medenî Kanunun 576/2. maddesi hükmü değil, HMK'nın 12. maddesi hükmü olacağı kuşkusuzdur. Bilindiği üzere muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescili davaları taşınmazın aynına yönelik olup, taşınmazın fiilen bulunduğu yer mahkemesinde açılması ve görülmesi gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Büyükçekmece 5. Asliye Hukuk Mahkemesince ise dava konusu taşınmaz üzerine dava neticelenene kadar muhafazası açısından davalıdır şerhi konulmasına karar verilmiştir. Davanın TMK'nın 669 ve TMK'nın 673/1. maddesine dayanılarak açılan bir dava olup, davalının miras bırakandan miras payına mahsuben elde ettiği karşılıksız kazandırmaların denkleştirme sağlamak için terekeye iadesinin ve kazandırmaların denkleştirme anındaki değerlerinin talep edildiği, bu anlamda yetkili mahkemenin TMK'nın 576 ve HMK'nın 11. maddesinde düzenlendiği bu sebeple yetkili mahkemenin murisin son yerleşim yeri mahkemesi olduğu gerekçesiyle yetkisizlik yönünde hüküm kurulmuştur.
Somut olayda davacı; müvekkilinin dedesi muris Mehmet Salih T.'nın 22/02/2009 tarihinde öldüğünü, geriye eşi Nurten T., çocukları Uğur T., Ahmet T., Mehmet T. ve müvekkilinin babası Ali T.'nın mirasçı olarak kaldığını, müvekkilinin muris muris Mehmet Salih T.'nın çocuklarından Ali T.'nın oğlu olduğunu, muris muris Mehmet Salih T.'nın Beyoğlu 9. Noterliğinin 02/08/1994 tarih ve 1...4 yevmiye numaralı düzenleme şeklinde vasiyetnamesi ile oğulları Ahmet ve Ali'yi miraslarından ıskat ettiğini, oğlu Mehmet T.'nın ise sadece mahfuz payı almasını vasiyet ettiğini, müvekkilinin babası Ali T.'nın muristen önce ölmüş olması nedeniyle ıskat hükmünü yitirmiş olması ve vasiyetnamede belirtildiği üzere müvekkili Salih Ziya T.'in mahfuz hisse oranında murisin yasal mirasçısı olduğunu, davalı Mehmet T.'nın bahsi geçen vasiyetnamenin 5. maddesinin iptali ve yorumu talebiyle İstanbul 20. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açtığını, daha sonra yaptığı ıslah ile vasiyetnamenin mevcut içeriği ile tenfizini istediğini, müvekkilinin murisi muris Mehmet Salih T.'nın M....r Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. hissedarı ve tek başına temsil ve ilzama yetkili olduğu 24/02/1977 yılında Beylikdüzü, K.A. Çiftliği, 8.8 parsel sayılı taşınmazı şirketi adına satın aldığını, murisin 20/12/1984 tarihinde ise taşınmazın 34/100 payını Ahmet T.'ya 33/100 payını Mehmet T.'ya ve 33/100 payını Uğur T.'ya devrettiğini ve tapuda kayıt ettirdiğini, davalı Mehmet T.'nın yaşı itibarıyla, o tarihte taşınmazı satın alma gücüne sahip olmadığının açık olduğunu, murisin isteği ve tarafların anlaşması doğrultusunda taşınmazların bütün paylarının, Uğur T.'da toplanması amacıyla, Ahmet T.'nın payını 'ya satarak devrettiğini, davalı Mehmet T.'nın ise o tarihe kadar devir işlemini yapmaması üzerine muris muris Mehmet Salih T.'nın satış vaadi sözleşmesi yapılmasını sağladığını, davalı Mehmet T.'nın ise bu tarihten sonra babası muris muris Mehmet Salih T.'yı vekillikten azlederek, devir işlemini yapmadığını ve muvazaa nedeniyle satış vaadi sözleşmesinin iptalini talep eden bir dava açtığını, dava konusu taşınmazların davalı Mhmet T. adına intikal edildiğini, dava konusu 8.8 parsel sayılı taşınmazın intikali sırasında ifraz edilmiş ve ifraz işlemi neticesinde 1.8 ada, 2, 1.9 ada 2 ve 1.0 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar olduğunu, ifraz işlemi neticesinde oluşan dava konusu taşınmazların bedelinin muris Mehmet Salih T. tarafından ödendiğini, her ne kadar taşınmazların başta M....r Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına kayıtlı ise de asıl malikin muris muris Mehmet Salih T. olduğunun açık olduğunu, taşınmazların daha sonra M....r Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş.'den davalı Mehmet T.'ya satılarak devredilmiş ise de aslında muris muris Mehmet Salih T.'nın miras hissesine mahsuben taşınmazları Mehmet T.'ya karşılıksız devrettiğini, bu doğrultuda M....r Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş ile Mehmet T. arasındaki satış işleminin gerçek bir satış olmadığını, davalı Mehmet T.'nın dava konusu taşınmazlardan 1.9 ada 1 ve 2 ve 1.0 ada 1 parsel sayılı taşınmazları elden çıkardığının öğrenildiğini, gerek davanın neticesiz kalmaması ve gerekse davalının mal kaçırma ihtimali nedeniyle müvekkil açısından telafisinin imkansız zararların doğmasına engel olmak ve iş bu dava ile istedikleri hakkın korunması açısından, öncelikle davaya konu Beylikdüzü, Kavaklı Beldesi, 1.8 ada, 2 parsel sayılı taşınmaz üzerine ihtiyati tedbir konulmasını istediğini belirterek; davanın kabulüne, dava konusu taşınmazlardan elde ettiği satış bedeli, kira vs. tüm gelirlerin şimdilik 1.000,00.-TL'sinin terekeye iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Taşınmazın aynına ilişkin açılan davaların taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılıp görüleceği, bunun yanı sıra 1086 sayılı HUMK'nın 13/3. maddesi (6100 sayılı HMK'nın 12/3. maddesi) hükmü uyarınca, dava birden fazla taşınmaza yönelik ise taşınmazlardan birinin bulunduğu mahal mahkemesinde ikame olunabileceği öngörülmüş olup, öte yandan müstakilen Türk Medenî Kanununun 560 ilâ 571. maddeleri uyarınca açılan tenkis davalarının ise aynı Kanunun 576. maddesi ve 6100 sayılı Kanunun 1/a maddesi hükmü uyarınca terekenin açıldığı, bir başka ifade ile miras bırakanın son ikametgahı mahkemesinde açılması gerekeceği, anılan bu yetki kurallarının kesin yetki olduğu düzenlenmiştir. Somut olayda müstakilen açılan bir tenkis davası bulunmadığından, uyuşmazlığa konu taşınmaz Beylikdüzü ilçesinde bulunduğundan uyuşmazlığın Büyükçekmece 5. Asliye Hukuk Mahkemesinince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ : Yukarıda belirtilen nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Büyükçekmece 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 06/02/2017 gününde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
R. SARITAŞ M. DOLU U. YÜKSEL M. ERDOĞAN Ü. GÖRMEZ
