.jpg)
BAŞVURU DİLEKÇESİ:
YARGITAY BİRİNCİ BAŞKANLIĞINA
ANKARA
TALEP EDEN : Av. Fatih KARAMERCAN - (T.C. Kimlik No: 3.........8)
(Adres antettedir)
TALEBİN KONUSU : Hukuk yargılamasında takas def’ini ileri süren taraf lehine vekalet ücreti takdir edilip edilemeyeceği konusu oluşturmaktadır.
BİLGİ : Talep konumuz ile ilgili bire bir uyan Yargıtay Hukuk Dairesi Kararları (her bir daireye ilişkin en fazla 4 karar) aşağıda sunulmaktadır.
TAKAS DEF’İNİ İLERİ SÜREN TARAF LEHİNE
VEKALET ÜCRETİ TAKDİR EDİLMESİ GEREKTİĞİ YÖNÜNDEKİ
YARGITAY HUKUK DAİRESİ KARARLARI
(YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ KARARLARI)
“… Takas, karşılık dava olarak ileri sürülebileceği gibi, defi olarak da ileri sürülebilir. Takasın defi olarak ileri sürüldüğü davada, takas ve mahsup sonucu kalan ve hüküm altına alınan miktar üzerinden yargılama harcı alınacak, takas ve mahsup defi nedeni ile reddedilen miktar üzerinden ileri süren yararına vekâlet ücreti ve yargılama giderine karar verilecektir.” (EK-1 Y. 9. HD. 27.02.2020, 2016/14540 E. - 2020/3246 K.)
* * *
“… Takas, karşılık dava olarak ileri sürülebileceği gibi, defi olarak da ileri sürülebilir. Takasın defi olarak ileri sürüldüğü davada, takas ve mahsup sonucu kalan ve hüküm altına alınan miktar üzerinden yargılama harcı alınacak, takas ve mahsup defi nedeni ile reddedilen miktar üzerinden ileri süren yararına vekâlet ücreti ve yargılama giderine karar verilecektir.” (EK-2 Y. 9. HD. 08.11.2017, 6710/17680 sayılı Kararı)
* * *
“... Takas, karşılık dava olarak ileri sürülebileceği gibi, defi olarak da ileri sürülebilir. Takasın defi olarak ileri sürüldüğü davada, takas ve mahsup sonucu kalan ve hüküm altına alınan miktar üzerinden yargılama harcı alınacak, takas ve mahsup defi nedeni ile reddedilen miktar üzerinden ileri süren yararına vekâlet ücreti ve yargılama giderine karar verilecektir.” (EK-3 Y. 9. HD. 29.02.2016, 2014/32271 E. - 2016/4271 K.)
* * *
“… Takas, karşılık dava olarak ileri sürülebileceği gibi, defi olarak da ileri sürülebilir. Takasın defi olarak ileri sürüldüğü davada, takas ve mahsup sonucu kalan ve hüküm altına alınan miktar üzerinden yargılama harcı alınacak, takas ve mahsup defi nedeni ile reddedilen miktar üzerinden ileri süren yararına vekâlet ücreti ve yargılama giderine karar verilecektir.” (EK-4 Y. 9. HD. 07.09.2015, 2014/12217 E. - 2015/24705 K.)
(YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ KARARI)
(YEREL MAHKEME KARARI)
“… Görüldüğü üzere davalının davacıya fazla ödemesinin söz konusu olduğu ve davacının takibe konu ettiği alacak miktarının takas mahsup işleminin yapması halinde dahi davalının 654,65 TL alacaklı olduğu anlaşıldığından tüm dosya kapsamı nazara alındığında icra takip dosyasında talep ettiği takip tarihindeki alacak miktarından fazla ödemesinin söz konusu olması nedeniyle itirazın iptaline yönelik talebin reddine, davalının takas mahsup talebinin kabulüne karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davalının takas def'ine konu 4.555,10 TL ödemesinin olduğu tespit edilmekle takas def'inin kabulü ile davanın REDDİNE,
2- Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 25,20 TL ilam harcından 24,30 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 0,90 TL karar harcının davacıdan tahsiline,
3- Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 2.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,” (EK-5 İstanbul 3. Fikrî Ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 10.04.2014, 2013/112 E. - 2014/84 K.)
(YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ KARARI)
“… Mahkemece, Dairemizin bozma ilamına uyularak, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davalının davacıya fazla ödemesinin söz konusu olduğu ve davacının takibe konu ettiği alacak miktarının takas mahsup işleminin yapması halinde dahi davalının 654,65 TL alacaklı olduğu gerekçesiyle davalının takas def'ine konu 4.555,10 TL ödemesinin olduğu tespit edilmekle takas def'inin kabulü ile davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde değildir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, davacı vekilinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA,” (EK-5.1 Y. 11. HD. 02.02.2015, 2014/15976 E. - 2015/1036 K.)
(YARGITAY 17. HUKUK DAİRESİ KARARLARI)
(YEREL MAHKEME KARARI)
“… Dolayısıyla iş bu davada davalının takas ve mahsup talebinde bulunma hakkı olduğundan dolayı davalının takas ve mahsup talebi kabul edilmiş, bu nedenle davacının iş bu davada 2.154,54 TL talep edilebileceği, davalının alacağının ise 3.117,07 TL olduğu ve takas ve mahsup isteminde bulunduğu, bu nedenle davacının herhangi bir alacağının olmadığı ortaya çıktığından davacının davasının reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- Davacının davasının REDDİNE;
2- Karar kesinleştiğinde ve istem halinde peşin alınan 137.10 TL harçtan 25,20 TL maktu harcın mahsubu ile bakiye 119,90 TL harcın davacıya iadesine;
3- Davalı kendini vekille temsil ettirdiğinden AAÜT uyarınca 1500 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine;” (EK-6 Tosya Asliye Hukuk Mahkemesi 24.10.2014, 2012/110 E. - 2014/171 K.)
(YARGITAY 17. HUKUK DAİRESİ KARARI)
“… Mahkemece, takas-mahsup nedeniyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde, özellikle oluşa uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının ve maddi tazminata ilişkin hesaplamanın hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre, davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun bulunan hükmün ONANMASINA,” (EK-6.1 Y. 17. HD. 07.05.2015, 34/6823 sayılı Kararı)
* * *
“… mahkemece davacıya sigortalı araçta meydana gelen hasar bedeli, davalı taraf aracında meydana gelen hasar bedelinden az olduğundan takas mahsup talebi gereğince davacı lehine tahsile ilişkin hüküm kurulmaması yerinde ise de, dava davacının 14.075,25 TL tazminat alacağının bulunduğu tesbit edildiğinden, bu miktar yönünden davanın kabul edildiği, 19.825,25 TL yönünden reddedildiğinin kabulü ile kabul ve reddedilen kısımlar üzerinden dava ve duruşmalarda kendilerini vekillerle temsil ettiren taraflar lehine yürürlükte bulunan AAÜT gereğince vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde karar verilmesi doğru değil bozma sebebi ise de bu yöndeki yanılgının giderilmesi yargılamanın tekrarını gerektirir nitelikte görülmediğinden hükmün 6100 sayılı HMK’nin geçici 3/2 maddesi delaletiyle 1086 sayılı HUMK’un 438/7 maddesi uyarınca hükmün düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.” (EK-7 Y. 17. HD. 01.03.2012, 2011/8519 E. - 2012/2446 K.)
(YARGITAY 22. HUKUK DAİRESİ KARARLARI)
“… Takas, karşılık dava olarak ileri sürülebileceği gibi, def'i olarak da ileri sürülebilir. Takasın def'i olarak ileri sürüldüğü davada, takas ve mahsup sonucu kalan ve hüküm altına alınan miktar üzerinden yargılama harcı alınacak, takas ve mahsup def'i sebebi ile reddedilen miktar üzerinden ileri süren yararına vekâlet ücreti ve yargılama giderine karar verilecektir.” (EK-8 Y. 22. HD. 05.11.2019, 2017/25259 E. - 2019/20247 K.)
* * *
“… Takas, karşılık dava olarak ileri sürülebileceği gibi, def'i olarak da ileri sürülebilir. Takasın def'i olarak ileri sürüldüğü davada, takas ve mahsup sonucu kalan ve hüküm altına alınan miktar üzerinden yargılama harcı alınacak, takas ve mahsup def'i sebebi ile reddedilen miktar üzerinden ileri süren yararına vekâlet ücreti ve yargılama giderine karar verilecektir.” (EK-9 Y. 22. HD. 24.10.2019, 2016/19778 E. - 2019/19819 K.)
* * *
“… Takas, karşılık dava olarak ileri sürülebileceği gibi, defi olarak da ileri sürülebilir. Takasın defi olarak ileri sürüldüğü davada, takas ve mahsup sonucu kalan ve hüküm altına alınan miktar üzerinden yargılama harcı alınacak, takas ve mahsup defi nedeni ile reddedilen miktar üzerinden ileri süren yararına vekâlet ücreti ve yargılama giderine karar verilecektir.” (EK-10 Y. 22. HD. 24.10.2018, 2017/15912 E. - 2018/23138 K.)
* * *
“… Takas, karşılık dava olarak ileri sürülebileceği gibi, def'i olarak da ileri sürülebilir. Takasın def'i olarak ileri sürüldüğü davada, takas ve mahsup sonucu kalan ve hüküm altına alınan miktar üzerinden yargılama harcı alınacak, takas ve mahsup def'i sebebi ile reddedilen miktar üzerinden ileri süren yararına vekâlet ücreti ve yargılama giderine karar verilecektir.” (EK-11 Y. 22. HD. 04.10.2018, 2017/14270 E. - 2018/21109 K.)
(YARGITAY 23. HUKUK DAİRESİ KARARI)
“… mahkemece, asıl davada davalının takasını istediği alacağının, bu miktarda davacı alacağın ortadan kaldırıldığı, mahsubunun istediği alacağının da davacı alacağından indirilmesi gerektiği, sonuç olarak, asıl davada davacının dava konusu yaptığı miktar itibariyle asıl davada davalıdan herhangi bir alacağı bulunmadığı anlaşıldığından, takas ve mahsup sebebiyle asıl davanın reddine ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin asıl davada davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesi gerekirken, HMK'nın 297/2. maddesi hükmüne aykırı olarak infazda tereddüt uyandıracak şekilde hem asıl davanın kabulüne, hem de takas-mahsup talebinin kabulüne ve asıl davada davalının yargılama giderlerinden sorumlu tutulmasına karar verilmesi doğru olmamıştır.” (EK-12 Y. 23. HD. 20.04.2015, 2566/2723 sayılı Kararı)
TAKAS DEF’İNİ İLERİ SÜREN TARAF LEHİNE
VEKALET ÜCRETİ TAKDİR EDİLMEMESİ GEREKTİĞİ YÖNÜNDEKİ
YARGITAY HUKUK DAİRESİ KARARLARI
(YARGITAY 6. HUKUK DAİRESİ KARARI)
“… davacının davalılardan istediği kira alacağını karşılayacak kadar davalıların adi ortaklıktan doğan takasa konu alacaklarının bulunması nedeniyle davanın reddine karar verilmesi yerinde ise de, davacının dava tarihi itibariyle takasa konu olan miktarda kira alacağının bulunduğu tesbit edildiğine göre davacının davayı açmakta haksız olduğu sonucuna gidilemez. Bu nedenle davacı aleyhine 10.850.- TL vekalet ücretine hükmedilmesi doğru görülmemiş olup, hükmün bu yönden davacı yararına bozulması gerekir ise de, yapılan yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün anılan yönden HMK.nun geçici 3. maddesinin yollamasıyla HUMK.nun 438/7. maddesi gereğince düzeltilerek onanmasını gerektirmiştir.” (EK-13 Y. 6. HD. 04.03.2013, 2012/13420 E. - 2013/3618 K.)
(YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ KARARLARI)
“… 3- Kabule göre de, birleşen dava, navlun alacağının tahsili talebiyle başlatılan icra takibine itirazın iptali istemine ilişkin olup mahkemece, birleşen davada da davacının 17.457,68 TL navlun alacağının bulunduğu, ancak birleşen dosya davalısının asıl davada 16.903,31 TL alacaklı olduğunun tespit edildiğinden takas/mahsup sonucu davacı alacağının 554,37 TL kaldığı gerekçesiyle bu tutar üzerinden itirazın iptaline karar verilmiştir. Birleşen dosya davacısının navlun alacağı 17.457,68 olarak tespit edilip, bu navlun alacağı davalının takas/mahsup beyanı üzerine söndüğünden davanın, takas/mahsup sebebiyle reddedilen kısmı için birleşen dosya davalısı lehine vekalet ücreti takdir edilemeyeceği nazara alınmadan davalı lehine nispi vekalet ücretine hükmolunması dahi doğru olmamış, taraf vekillerinin bu yönlere ilişkin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 23.01.2017 tarih 2015/12263 E. 2017/412 K. sayılı onama ilamının kaldırılarak, mahkemece verilen kararın açıklanan nedenlerle bozulması gerekmiştir.” (EK-14 Y. 11. HD. 17.12.2018, 2017/1823 E. - 2018/7958 K.)
* * *
“… 3- Dava, kar payı alacağının tahsili istemine ilişkin olup, davacıların kar payı alacakları toplam 34.306,20 YTL olarak belirlenmiş ise de ıslah ile artırılan kısma yönelik olarak yapılan takas def’inin haklı görülmesi nedeniyle takasa konu miktar yönünden davacılar lehine hüküm kurulmamıştır. Bu durumda, davacıların davalıdan istedikleri kar payı alacaklarından davalıya olan borçlarına takas edilen kısım yönünden tahsile ilişkin hüküm kurulmaması yerinde ise de davacıların takasa konu olan miktarda kar payı alacaklarının bulunduğu tespit edildiğinden bu miktarı talepte haksız oldukları kabul edilemez. O halde mahkemece, bu miktar yönünden davanın reddedildiği sonucuna varılarak, yazılı şekilde davacılar aleyhine 3.130,60 YTL vekalet ücretine hükmedilmesi doğru görülmemiş olup, kararın bu yönden davacılar yararına bozulması gerekirse de yapılan yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden kararın anılan yönden HUMK’nun 438/7 nci maddesi uyarınca düzeltilerek onanması gerekmiştir.” (EK-15 Y. 11. HD. 02.04.2009, 2008/10856 E. - 2009/3985 K.)
(YARGITAY 17. HUKUK DAİRESİ KARARI)
“... Takas iddiasının karşılık dava veya def'i olarak ileri sürülmesi durumunda aradaki fark; karşılık dava halinde, harcın yatırılması gerekeceği ve davalının alacağının borcundan çok olması halinde bu kısmın da tahsiline imkan vermesi ve avukatlık ücretinden yararlanma olanağı sağlamasıdır. Def'i olarak ileri sürüldüğü hallerde ise, Borçlar Kanununun 122. maddesi 2. fıkrası gereğince "iki borcun talep edilebilecekleri andan itibaren en az olan borcun miktarı nisbetinde sakıt olması" sonucunu doğurur. Diğer deyişle bu durumda davalının fazla olan alacağının tahsiline karar verilmesi veya takas ileri sürüldüğü alacak için lehine ayrı vekalet ücreti hükmedilmesi söz konusu olmayacaktır.” (EK-16 Y. 17. HD. 17.03.2014, 2013/4050 E. - 2014/3742 K.)
SONUÇ : Kişisel görüşümüze göre, hukuk yargılamasında takası ileri süren tarafın, özellikle bazı dava türlerinde (mal rejiminin tasfiyesi davalarındaki gibi) yargılamanın başında takasa konu alacağın, asıl alacaktan fazla veya az olacağını öngörmesi kendisinden beklenemeyeceği için takasa konu alacağın, asıl alacaktan fazla olması durumunda, HMK m. 30 hükmünde düzenlenen usul ekonomisi ilkesi gereği, öncelikle takası ileri sürene, fazla çıkan alacağını harçlandırması için imkan ve süre verildikten sonra yargılamadaki tavrına göre (harç yatırır ise karşı dava varmış gibi hüküm kurulması ve bu doğrultuda vekalet ücreti takdir edilmesi ya da harç yatırmaması durumunda da sadece asıl alacağı sonlandırdığı oranda takas alacağı yönünde hüküm kurularak bu oranda vekalet ücreti takdir edilmesi yönünde) hüküm kurulmasının yerinde olacağını belirterek her türlü takdir hakkı sayın Yargıtay Birinci Başkanlığı’na ait olmak üzere TALEP KONUMUZA AİT YARGITAY HUKUK DAİRELERİ’NCE VERİLMİŞ OLAN İÇTİHATLAR ARASINDAKİ FARKLILIKLAR NEDENİ İLE İÇTİHATLARIN BİRLEŞTİRİLMESİNİ saygı ile dilerim. 10.07.2020
Talep Eden
Av. Fatih KARAMERCAN, LL.M.
EKİ : Kimlik fotokopisi.
1-) Y. 9. HD. 27.02.2020, 2016/14540 E. - 2020/3246 K.
2-) Y. 9. HD. 08.11.2017, 6710/17680 sayılı Kararı.
3-) Y. 9. HD. 29.02.2016, 2014/32271 E. - 2016/4271 K.
4-) Y. 9. HD. 07.09.2015, 2014/12217 E. - 2015/24705 K.
5-) İstanbul 3. Fikrî Ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 10.04.2014, 2013/112 E. - 2014/84 K.
5.1-) Y. 11. HD. 02.02.2015, 2014/15976 E. - 2015/1036 K.
6-) Tosya Asliye Hukuk Mahkemesi 24.10.2014, 2012/110 E. - 2014/171 K.
6.1-) Y. 17. HD. 07.05.2015, 34/6823 sayılı Kararı.
7-) Y. 17. HD. 01.03.2012, 2011/8519 E. - 2012/2446 K.
8-) Y. 22. HD. 05.11.2019, 2017/25259 E. - 2019/20247 K.
9-) Y. 22. HD. 24.10.2019, 2016/19778 E. - 2019/19819 K.
10-) Y. 22. HD. 24.10.2018, 2017/15912 E. - 2018/23138 K.
11-) Y. 22. HD. 04.10.2018, 2017/14270 E. - 2018/21109 K.
12-) Y. 23. HD. 20.04.2015, 2566/2723 sayılı Kararı.
13-) Y. 6. HD. 04.03.2013, 2012/13420 E. - 2013/3618 K.
14-) Y. 11. HD. 17.12.2018, 2017/1823 E. - 2018/7958 K.
15-) Y. 11. HD. 02.04.2009, 2008/10856 E. - 2009/3985 K.
16-) Y. 17. HD. 17.03.2014, 2013/4050 E. - 2014/3742 K.
BAŞVURU SONUCU:
T.C.
YARGITAY
Birinci Başkanlığı
31.05.2023
Sayı : E-60482426/2875/5458
Konu : Kurul Kararı
Sayın Avukat Fatih KARAMERCAN
Hamidiye Mah. Cendere Cad. No:45
C Blok Kat:4 Daire:19
Kağıthane/İSTANBUL
İlgi : 10.07.2020 tarihli dilekçeniz.
Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 30.05.2023 tarih ve 159 sayılı karar sureti ilişikte gönderilmiştir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Fevzi YILDIRIM
Yargıtay Üyesi
Genel Sekreter
EK : Karar Sureti
Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 30/05/2023 tarihli ve 159 sayılı
Kararı
Yargıtay Kanunu'nun 10. maddesi gereğince toplanan Kurulumuzca:
“Hukuk yargılamasında takas defî sebebiyle reddedilen alacak bakımından, takas defini ileri süren taraf lehine avukatlık ücreti takdir edilip edilemeyeceği” konusunda Avukat Fatih Karamercan imzalı; 10.07.2020 tarihli; 2020/16093 sayılı içtihatları birleştirme başvurusunda;
Dokuzuncu Hukuk Dairesi Başkanlığının: 27.02.2020 tarih, E:2016/14540, K:2020/3246; 08.11.2017 tarih, E:2017/6710 K:2017/17680; 29.02.2016 tarih, E:2014/32271 K:2016/4271; 07.09.2015 tarih, E:2014/12217 K:2015/24705;
On Birinci Hukuk Dairesi Başkanlığının: 02.02.2015 tarih, E:2014/15976 K:2015/1036; 17.12.2018 tarih, E:2017/1823 K:2018/7958; 02.04.2009 tarih, E:2008/10856 K:2009/3985;
(Kapatılan) On Yedinci Hukuk Dairesi Başkanlığının: 07.05.2015 tarih, E:2015/34 K:2015/6823; 01.03.2012 tarih, E:2011/8519 K:2012/2446; 17.03.2014 tarih, E:2013/4050 K:2014/3742;
(Kapatılan) Yirmi İkinci Hukuk Dairesi Başkanlığının: 05.11.2019 tarih, E:2017/25259 K:2019/20247; 24.10.2019 tarih, E:2016/19778 K:2019/19819; 24.10.2018 tarih, E:2017/15912 K:2018/23138; 04.10.2018 tarih, E:2017/4270 K:2018/21109; 20.04.2015 tarih, E:2015/2566 K:2015/2723;
Altıncı Hukuk Dairesi Başkanlığının: 04.03.2013 tarih, E:2012/13420 K:2013/3618 sayılı kararları arasında içtihat aykırılığı bulunduğu ileri sürülmesi üzerine ilgili daire başkanlıklarının ve Hukuk Genel Kurulu Başkanlığının görüşleri alındı.
Gereği görüşüldü:
Aykırılık bulunduğu ileri sürülen kararlar arasında aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından içtihatları birleştirme yoluna gidilmesine gerek olmadığına;
30.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
