T.C.
YARGITAY
14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/3576
KARAR NO : 2015/11415
Y A R G I T A Y İ L A M I
MAHKEMESİ : Bursa 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 15/10/2014
NUMARASI : 2014/270 - 2014/487
DAVACI : A.Y.
DAVALILAR : N.A. v.d.
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 06.05.2014 gününde verilen dilekçe ile mirasın reddinin iptali istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 15.10.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, mirası reddinin iptaline yöneliktir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Türk Medeni Kanununun 610/2 maddesi gereğince "Ret süresi sona ermeden mirasçı olarak tereke işlemlerine karışan, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya mirasbırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yapan ya da tereke mallarını gizleyen veya kendisine maleden mirasçı, mirası reddedemez." Murisin alacaklıları tarafından bu hükme göre mirasın reddinin iptali davası açılabilir.
Mirasın reddinin iptaline karar verilebilmesi için; terekenin açık veya zımnen kabul edildiğinin, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan işlerin yapıldığının, mirası reddeden mirasçıların terekeden bir kısım malı kendilerine mal edindiklerinin kanıtlanması gerekir.
Mirasın reddinin iptalinin istenebilmesi için mirasçılardan tamamının mirası reddetmiş olması gerekir (Murisin alacaklarının korunmasında). Bir mirasçı dahi mirası kabul ederse mirasın reddinin iptali istenemez. Türk Medeni Kanununun 610/2. maddesinde zamanışımı ve hak düşürücü süre öngörülmediğinden bu tür davayı açmak için herhangi bir süre yoktur.
Dava dilekçesinin içeriği ve iddianın ileri sürülüşü itibariyle davanın TMK'nın 610/2. maddesi gereğince davalı mirasçıların terekeyi sahiplendiklerinin ileri sürülmesi nedeniyle davalıların mirası ret hakkından mahrum olduklarının tespiti istemine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda mahkemece, Dairemizin yukarıda belirtilen ilkelerine göre TMK'nın 610/2. maddesi uyarınca değerlendirme yapılması gerekirken, TMK'nın 617. maddesindeki 6 aylık hak düşürücü süre geçtiği gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.12.2015 gününde oybirliği ile karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
A.Sezgin E.G.Elverici İ.Doğan A.T.Erginbay S.Türközmen
T.C.
YARGITAY
14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/18256
KARAR NO : 2018/2453
Y A R G I T A Y İ L A M I
MAHKEMESİ : Bursa 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 30/06/2016
NUMARASI : 2016/91 - 2016/357
DAVACI : A.Y.
DAVALILAR : N.A. v.d.
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 28.04.2014 gününde verilen dilekçe ile mirası reddin iptali talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 30.06.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, mirası reddin iptali istemine ilişkindir.
Davacı, davalıların murisi Zeki K. aleyhine Bursa 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2009/4..6 Esas sayılı dosyasında hayati tehlike geçirecek derecede yaralanmadan dolayı maddi ve manevi tazminat davası açtığını, davada 70.298 TL. maddi, 20.000 TL. manevi tazminata hükmedildiğini, kararın kesinleştiğini, bu esnada murisin vefatı üzerine davalılar aleyhine Bursa 14. İcra Dairesi'nin 2013/6..3 sayılı dosyasında ilama dayalı icra takibi başlatıldığını, davalıların Bursa 3. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2013/9.3 - 1..4 E.K. sayılı mirası gerçek reddine ilişkin kararı icra dosyasına sunduklarını, davalılardan Selami K.'nın murise vasi tayin edilmeden önce, murise ait taşınmazı vekaletle üçüncü kişiye sattığını, Bursa 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2009/4..6 Esas sayılı dosyasının 28.12.2012 tarihli oturumunda murisin ölmeden önce birçok şeyi çocuklarına devrettiğinin beyan edildiğini, davalıların mirastan faydalandığını, kaldı ki murise ait olup resmiyette satılmış gibi gözüken evde davalıların bedelsiz olarak oturmaya devam ettiklerini ileri sürerek davalıların murisin mirasını kayıtsız şartsız reddettiğinin tesciline karar verilen Bursa 3. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2013/9.3 - 1..4 E.K. sayılı kararın iptalini talep etmiştir.
Davalılar vekili cevap dilekçesinde, davanın 6 aylık hak düşürücü süre içinde açılmadığından reddi gerektiğini, davalıların mirastan faydalanmadıklarını, murisin sağlığında malvarlığını satmış olabileceğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece ilk olarak davanın TMK 617/1. maddesi uyarınca hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığından bahisle davanın usulden reddine karar verilmiş, davacı vekilinin temyiz talebi üzerine Dairemizin, 10.12.2015 tarih, 2015/3576 - 11415 E., K. sayılı ilamıyla hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar vekili temyiz etmiştir.
Davacı, davalıların murisinin alacaklısıdır. Kanun koyucu murisin alacaklılarına mirasçıların mirası ret hakkından mahrum olduklarının tespiti davası açma imkanı tanımıştır. Ödemeden aciz bir murisin mirasını reddeden mirasçılar, onun alacaklarına karşı ölümünden önceki beş yıl içinde ondan almış oldukları ve mirasın paylaşılmasında geri vermekle yükümlü olacakları değer ölçüsünde sorumlu olurlar (TMK m. 618 f.I). Murisin alacaklılarının korunması belirtilen koşulların gerçekleşmesine bağlıdır. Bunun için; Miras açılmış olmalıdır, ödemeden aciz bir muris bulunmalıdır. Miras süresinde reddedilmelidir. Reddeden mirasçıya kazandırma yapılmış olmalıdır. Mirasın kayıtsız şartsız reddi kararının iptali davası tüm mirasçılara yöneltilmelidir. Bu konuda açılacak dava herhangi bir süreye tabi değildir. Mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli olabileceği gibi resmen tespit edilmiş olabilir. Borç mirasbırakana ait olmalıdır. Mirasbırakanın ödemeden aczi her türlü delille ispatlanabilir. İspat yükü davacıdadır. Miras, mirasbırakanın ölümüyle açılır. Mirasbırakanın sağlığında yapmış olduğu mirasla ilgili kazandırmalar ve paylaştırmalar, terekenin ölüm anındaki durumuna göre değerlendirilir (TMK m 575).
Somut olayda, talep hakkında karar verilebilmesi için mirasbırakanın ölüm anında ödemeden aczinin tespit edilmesi gerekir. Mirasbırakanın ödemeden aczi ölüm tarihi itibariyle terekesinin aktif ve pasifini belirlemek suretiyle olur. Bu amaçla mirasbırakanın tüm taşınır ve taşınmaz mallarının ilgili yerlerden sorularak belirlenmesi malvarlığı değerlerinin tespit edilmesi mirasbırakanın borcunu karşılayabilecek yeterlilikte olup olmadığının açıklığa kavuşturulması gerekir. Mirasbırakanın borcundan dolayı mirasçıların mirası reddinin iptali istenebilmesi için diğer bir koşul da reddeden mirasçılara kazandırma yapılmış olduğunun saptanmasıdır.
Mirasçının, mirasbırakanın ölümünden evvelki beş yıl içinde mirasbırakandan sağlar arası tasarrufla almış oldukları ve mirasın paylaşılmasında geri vermekle yükümlü oldukları değerler de belirlenip, varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik araştırmayla davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29.03.2018 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
A.Sezgin A.T.Erginbay S.Türközmen S.Arslan H.Onat
BİLGİ : Kararın sonuç kısmında her ne kadar "oyçokluğuyla karar verildi" ifadesi bulunmakta ise de kararda muhalefet ifadesine veya muhalefet şerhine (karşı oya) rastlanmamıştır.
