T.C.
YARGITAY
7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/639
KARAR NO : 2021/2981
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L A M I
MAHKEMESİ : Bodrum 1. Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 12/05/2016
NUMARASI : 2015/216 - 2016/409
DAVACI : H.Ö.
DAVALILAR : Ö.B. vd.
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 11/02/2015 gününde verilen dilekçe ile elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 12/05/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili, davalıların ortak murisi Ali B. adına kayıtlı 30 parsel sayılı taşınmazla ilgili olarak müvekkili ile davalılardan Özcan A., Önder B. ve Hasan Hüseyin Ş. arasında satış vaadi sözleşmeleri düzenlendiğini, ancak sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirmemeleri nedeniyle davalılar aleyhine Bodrum 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/35 Esas sayılı dosyasıyla tapu iptali ve tescil davası açtıklarını, taşınmazın halen muris adına kayıtlı olup elbirliği mülkiyetine tabi olması sebebiyle mahkemece iş bu davayı açmak üzere taraflarına yetki ve süre verildiğini belirterek, dava konusu taşınmazdaki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilerek miras payları oranında davalılar adına tescilini talep ve dava etmiştir.
Davalı Özcan A. vekili, davacının açtığı tapu iptal tescil davasına karşılık satış vaadi sözleşmesinin iptali istemiyle dava açtıklarını, davacının aktif husumet ehliyetinin bulunup bulunmadığının tespiti için anılan davanın bekletici mesele yapılması gerektiğini belirterek, davanın reddini savunmuştur.
Davalılar Hasibe H., Huriye Z., Cihanker B. ve Hasan Hüseyin Ş., davaya bir diyeceklerinin olmadığını, dava konusu taşınmazdaki miras paylarının adlarına tescilini istediklerini bildirmiş; diğer davalılar ise davaya cevap vermemişlerdir.
Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu taşınmazdaki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesine ve taşınmazın tamamı 20 pay kabul edilmek suretiyle miras payları oranında davalılar adına tesciline karar verilmiştir.
Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.
Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi davaları, elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip, ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi davaları, mirasçılar tarafından açılabilir. Mirasçılar dışında alacaklılar da İcra İflas Kanununun 121. maddesi uyarınca icra hakiminden “yetki belgesi” almak kaydıyla bu davayı açabilirler.
Miras payını veya kişisel hakkı, Türk Borçlar Kanununun 183. ila 204. maddeleri gereğince temlik alan kişiler, tapu iptali ve tescil davası sırasında verilen yetki belgesine dayanarak, elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesini isteyemez.
Kaynağını Türk Borçlar Kanununun 29. maddesinden alan taşınmaz satış vaadi sözleşmeleri de geçerliliği resmi şekil şartına bağlı kılınan, tam iki tarafa borç yükleyen ve kişisel hak sağlayan bir sözleşme türüdür.
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında somut olaya gelince; satış vaadi alacaklısı olan davacının, satış vaadi sözleşmesine dayalı olarak açtığı tapu iptali ve tescil davasında verilen yetkiye dayanarak, elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesini talep etme hakkı bulunmamaktadır.
O halde mahkemece, davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş; bu nedenle hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 11.11.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
H. ONAT A. TARTICI M. EROL C. BALIKÇI M. AKGÜN
ÇEVİKBAŞ
BİLGİ : “Elbirliği mülkiyeti paylı mülkiyete dönüşünceye kadar satış vaadinin ifa olanağı doğmamaktadır” şeklindeki Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 17 Şubat 2021 tarihli kararı için bkz.
