T.C.
YARGITAY
3. HUKUK DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ESAS NO : 2020/11817
KARAR NO : 2021/1181
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L A M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ÇORUM 1. SULH HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 27/05/2016
NUMARASI : 2016/539 - 2016/661
MİRAS BIRAKAN : S.Ö.
MİRASÇILAR : Z.Ö. VD. (4)
İLGİLİ KİŞİ : S.Ö.
Mirasbırakana ait vasiyetnamenin açılması davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, yapılacak işlem bulunmadığından karar verilmesine yer olmadığına yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde ilgili kişi Sibel Ö. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davada, muris Satı Ö.’e ait muris tarafından daha önce düzenlenen 25/06/2009 tarihli vasiyetnameden rücu edildiğine Çorum 2. Noterliğince düzenlenen 16/09/2014 tarih ve 29.94 yevmiye nolu dair beyanını içeren düzenleme şeklinde vasiyetnamenin açılıp okunması istenmiştir.
Mahkemece; vasiyetnamenin iptali hakkında vasiyetname hükümlerinin uygulanacağına yönelik bir hüküm mevcut bulunmadığı, vasiyetname ile ilgili olarak teslim görevi ve alınacak önlemlere ilişkin Türk Medeni Kanununun 595. ve vasiyetnamenin açılmasına ilişkin Türk Medeni Kanununun 596. madde hükümlerinin uygulanamayacağı, mahkemece yapılacak bir işlem bulunmadığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm ilgili Sibel Ö. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Vasiyetname, geçerli olup olmadığına bakılmaksızın, tesliminden başlayarak bir ay içinde mirasbırakanın yerleşim yeri Sulh Hakimi tarafından açılır. Vasiyetname açılırken bilinen mirasçılar ve diğer ilgililer, açılması sırasında diledikleri takdirde hazır bulunmak üzere çağrılır ve okunur. (TMK.md.596) Vasiyetnamenin açılışını müteakip mirasta hak sahiplerinin her birine, vasiyetnamenin kendilerine ilişkin kısımlarının onaylı bir örneği tebliğ olunur. (TMK.md.597) Lehlerine karşılıksız kazandırma yapılan kimselerin ve mirasçıların adresleri belli değilse kendilerine vasiyet ilanen tebliğ edilir. (TMK.md.597/2) Sulh Hakimi, vasiyetnamenin kendisine teslimini müteakip gerekli koruma önlemlerini alır, olanak varsa ilgilileri dinleyerek yasal mirasçılara terekenin geçici olarak teslimine yahut resmen yönetilmesine karar verir. (TMK. md. 595/3)
Vasiyetnamenin açılıp okunduğunun tespit edilmesinin amacı, mirasçıları ve lehine kazandırma yapılan kişileri bilgilendirme ve yasal haklarını kullanmayı temine yönelik bir işlemdir.
Bu nedenle, Sulh Hakiminin görevi, TMK.'nın 596 ve Tüzüğün 36/2. maddesine uygun olarak vasiyetnameyi açıp, lehine kazandırma yapılan kişi ile yasal mirasçılarına vasiyetnamenin onaylı bir örneğini tebliğ ederek, vasiyetnamenin açılması sırasında hazır bulunmak üzere çağrılmasını sağlamaktır.
TMK’nın 542. maddesinde; Mirasbırakanın, vasiyetname için kanunda öngörülen şekillerden birine uymak suretiyle yeni bir vasiyetname yaparak önceki vasiyetnameden her zaman dönebileceği, vasiyetnamenin tamamından veya bir kısmından dönülebileceği belirlenmiştir.
Somut olayda; muris tarafından ilk olarak 25/06/2009 tarihinde, lehtarının Sibel Ö. olduğu vasiyetname düzenlendiği, daha sonra davaya konu 16/09/2014 tarihli önceki vasiyetnameden rücu edildiğine dair beyanını içeren düzenleme şeklinde ölüme bağlı tasarrufta bulunulmuştur.
O halde; mahkemece, vasiyetnameden rücu edildiğine dair beyanı içeren düzenleme şeklinde belgenin ölüme bağlı tasarruf niteliği taşıdığı, kanunda yer alan şekille yapılabileceği, geçerli olup olmadığına bakılmaksızın açılması gerektiği, ilgililerin ancak vasiyetnamenin açılıp okunması suretiyle haklarını öğrenebilecekleri dikkate alınarak; mirasçılara TMK 595, 596 ve 597. madde hükümleri gereğince vasiyetnamenin açılması sırasında diledikleri takdirde hazır bulunmak üzere vasiyetname ekli tebligat yapılması, dava konusu vasiyetnamenin açılıp okunduğunun tutanağa geçirilmesi, tutanağın hazır bulunanlar tarafından imzalanması sağlamak ve okunma işleminin tespitine karar verilmesi gerekirken; mahkemece yapılacak bir işlem olmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK'nın 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, 6100 sayılı HMK'nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 10/02/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
M. DUMAN H. ÖZDEMİR A. F. AYAZ M. ÖZER F. TAŞKIN
BİLGİ : “Mirastan feragat sözleşmesinin sulh hakimince okunacağına ilişkin kanunda bir hüküm bulunmamaktadır” şeklindeki Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 18 Mart 2021 tarihli kararı için bkz.
