T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
Esas No : 2023/5060
Karar No : 2023/4464
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 08.03.2023
SAYISI : 2021/2401 E., 2023/342 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil ile aile konutu şerhi konulması davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Harun vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili ile davalı Mehmet Ali M.'un evli oldukları, dört müşterek çocuklarının bulunduğu, davalı Mehmet Ali M.'un Özel İdareden aldığı bir ihaleyi zamanında teslim edemediğinden dolayı davalı Harun A.'tan borç aldığını ve karşılığında Erzincan - Merkez - Halitpaşa Mahallesi 1.57 ada 1 parselde bulunan kat irtifaklı ikinci kat üç numaralı bağımsız bölümü devrettiğini, müvekkilinin bu devir işleminden haberi olmadığını, sonrasında davalı Harun A.'ın müvekkilin ikamet ettiği eve gelerek evi boşaltmasını istemesi üzerine durumu öğrendiğini, davacının bilgisi ve rızası olmadan davalı eş Mehmet Ali M. tarafından davalı Harun A.'a devre gerçekleştirilen aile konutunun tapu devri işleminin geçersiz olduğunu ileri sürerek, aile konutunun tapu devrinin iptali ile davalı Mehmet Ali M. adına tapuya tesciline, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 194 üncü maddesi gereğince aile konutu şerhi konulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Harun vekili cevap dilekçesinde; davalı Mehmet Ali'nin işlerinin kötü gitmesi nedeniyle bu evleri davalı Harun A.'a sattığını, evlerin üzerinde kullanılan ticari kredilere ilişkin ipotek bulunduğunu, ipoteğe ilişkin aylık ödemeleri Harun A.'ın yaptığını, ödediği paraların geri verilmesi durumda evleri geri verebileceğini, evin alınma aşamasında davalı Harun ile ailesi evleri görmek isterken davacının kendilerine eşlik ederek evi gezdirdiğini, evin satılacağından haberi olduğunu, davacı ile davalı Mehmet Ali'nin fikir birliği yaparak kötü niyetli şekilde davayı açtıklarını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Diğer davalı Mehmet Ali B. davaya süresinde cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı tanık beyanları ile üç dairenin de ve özellikle dava konusu bağımsız bölümün satışından davacının bilgisinin olduğu ve satışa açık rıza gösterdiğinin anlaşıldığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile aile konutunun maliki olan eşin aile konutundaki yaşantıyı güçlüğe sokacak biçimde tek başına aile konutunu bir ayni hakla sınırlandıramayacağı, bu sınırlandırmanın ancak diğer eşin açık rızası alınarak yapılabileceği, eşin izni için bir geçerlilik şekli öngörülmediği, bu nedenle sözkonusu izin bir şekle tabi olmadan, sözlü olarak dahi verilebileceği ancak iznin “açık” olması gerektiği, somut olaya bakıldığında, 1.57 ada 1 parsel üzerindeki 3 nolu bağımsız bölümün davalı Mehmet Ali M. tarafından diğer davalı Harun A.'a 31.12.2018 tarihinde satıldığı, bu işlem ve dava tarihi itibariyle taşınmazın aile konutu niteliğinde bulunduğu halde satış işlemi sırasında davacının açık rızasının bulunduğunun ispatlanamadığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle Mehmet Ali M. adına tapuda Erzincan İli, Halitpaşa Mah., 1.57 Ada, 1 Parselde 2. kat, bağımsız bölüm no:3'de kayıtlı taşınmazın evlilik birliğinde aile konutu olduğunun tespitine ve dava konusu taşınmazın davalı Harun A. üzerine olan tapu kaydının iptali ile davalı Mehmet Ali M. adına tesciline, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Harun vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davanın reddi gerektiğini, davacının kötü niyetli olduğunu, satıştan haberdar olduğunu, diğer davalı Mehmet Ali'nin bankadan ticari kredi çekerken dava konusu ev üzerine ipotek konulduğunu, müvekkilinin dava konusu evi üzerindeki ipotekle birlikte devraldığını, davalı Mehmet Ali'nin iflas ettiğini, zaten krediyi ödeyemediği için dava konusu evin banka tarafından sattırılacağını, davanın kabulü halinde müvekkilinin, diğer davalıdan alacağını alma imkanı kalmayacağını, Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinin soyut olduğunu, usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, aile konutu olduğu iddia edilen taşınmazın malik olmayan eşin açık rızası olmadan yapılan devrinin geçersiz olduğu gerekçesi ile tapu iptal ve tescili ile aile konutu şerhi konulması davası olup, uyuşmazlık davanın kabulü koşulları oluşup oluşmadığı, dava konusu taşınmazın aile konutu olup olmadığı ve davacı kadının açık rızası ile devredilip devredilmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesi; 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesi gereğince eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Malik olmayan eşin açık rızasının varlığı her türlü delille ispatlanabilir. Tanık beyanları ile davacı kadının evin satımından haberdar olduğu, satış işlemini kabul ettiği, evi boşaltmak için süre istediği anlaşılmış olup bu şekilde malik olmayan eş olan davacı kadının açık rızası ile aile konutunun devredildiği sabit olduğu gibi, ipotekli olan taşınmaza ait borçların da davalı devralan Haluk tarafından ödendiği de anlaşılmaktadır. O hâlde davanın reddi gerekirken yanılgılı değerlendirmelerle yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş kararın bu nedenle bozulmasına karar verilmiş olması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan V. Üye Üye Üye Üye
Rıza Sarıtaş Sedat Demirtaş Seydi Kahveci Çetin Durak Harun Can
