T.C.
YARGITAY
6. HUKUK DAİRESİ
Esas No : 2022/4484
Karar No : 2023/2544
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 05.07.2022
SAYISI : 2022/1417 E., 2022/1547 K.
Taraflar arasındaki kayıt terkin davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; dava dışı E.C. Linyit Kömür İşletmesi Ltd. Şti.'nin iflasına karar verildiğini, kararın kesinleştiğini, müvekkilinin ve davalının dava dışı müflis şirketten alacaklı olduklarını, her iki tarafın alacağının iflas masasına kaydedildiğini, sıra cetveli düzenlendiğini, davalının alacağının imtiyazlı alacak olmamasına rağmen sıra cetvelinde 1. sırada yer aldığını, davalının alacağının 1. sıradan terkin edilerek 4. sıraya kaydına karar verilmesini talep etmiştir.
II. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı Ayşe B.'nın dava açılmadan önce 20.01.2022 tarihinde vefat ettiği, 04.05.1978 gün, 4/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararında belirtildiği üzere; davadan önce ölen kişiye karşı dava açıldıktan sonra; ölü kişinin mirasçılarına davayı yöneltmek suretiyle davanın yürütülmesi veya ıslah yolu ile dahi davaya devam edilmesi mümkün bulunmadığından davacının, mirasçılara karşı dava açma hakkı saklı kalmak kaydıyla davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
III. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; bu kayıt terkini davalarının iflas sıra cetvelinde alacaklı gözüken kişinin aleyhine açıldığını, sıra cetvelinde bu kişi alacaklı gözüktüğünden bu kişiye karşı dava açılmasının zorunlu olduğunu, bu kişinin başvuru öncesinde ya da sonrasında, dava açılmadan önce ya da sonra vefat etmiş olmasının sonucu değiştirmeyeceğini, sıra cetvelinde alacaklı gözüken kişilerin ölüp ölmediklerini bilemeyeceklerini, bunu araştırma zorunlulukları bulunmadığını, taraflarına yetki ve süre verilerek, ölen kişinin veraset ilamıyla birlikte mirasçılarının davaya dahil edilmesi gerektiğini, aksine verilen kararın mahkemeye erişim hakkını ve adil yargılanma hakkını ihlal edici bir karar olacağını, sıra cetveli düzenlenirken kişinin ölüp ölmediğine bakılması gerektiğini, iflas idaresince araştırılmayan hususun, davacı tarafından araştırılmasını beklemenin hem hukuken hem de usulen mümkün olmadığını, davanın niteliği gereği 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde açılması gerektiğini, bu sürenin şu an itibariyle geçtiğini, istinaf nedeni olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalının dava açılmadan önce 20.01.2022 tarihinde ölmüş olduğu, ölü kişiye karşı dava açılmasının yasal olarak mümkün olmadığı gözetilerek davanın İlk Derece Mahkemesince bu sebeple reddi yerinde olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri temyiz nedeni olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kayıt terkin istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 nci maddesi, İİK 235, HMK 124
3. Değerlendirme
1- Kayıt kabul, terkin davaları İİK 'nın 235.maddesinde düzenlenmiştir. İİK'nın 235/2. maddesinde, "Muteriz (sıra cetveline itiraz eden) başkasının kabul edilen alacağına veya ona verilen sıraya itiraz ediyorsa davasını o alacaklı aleyhine açar. Bu davalar İİK'nın 235/1. maddesinde düzenlenen 15 günlük dava açma süresine tabi olup bu süre hak düşürücü süredir.
Her ne kadar ölmüş kişiye karşı dava açılamaz ise de; somut olayda iflas sıra cetvelinde alacaklı olarak gösterilen davalının 20.01.2022 tarihinde vefat ettiği, davanın ise yaklaşık 3 ay sonra açıldığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Davalının vefat ettiği tarih ile dava tarihi arasında kısa bir sürenin geçmiş olduğu, davanın hak düşürücü süreye tabi olması nedeniyle tekrar açılamayacağı hususları göz önünde bulundurulduğunda, HMK 124/4 maddesi gereğince dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesinin kabul edilebilir bir yanılgıya dayanması halinde hâkim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilecektir.
2. Bu açıklamalar ışığında İlk derece Mahkemesince taraf teşkili sağlanarak davanın esası hakkında karar verilmesi gerekirken aksi düşünce ve yanılgılı gerekçeyle davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi doğru görülmemiş hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harçlarının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Murat Kıyak Özcan Turan Ömer Kızılkaya Mehmet Aksu Zeki Gözütok
