T.C.
YARGITAY
1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/4328
KARAR NO : 2022/4214
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L A M I
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece verilen davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin kararın, süresi içinde müdahil Rifat K. vasisi Fadime K. tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar, satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, kadastro çalışmaları sonucunda; Felahiye ilçesi, Fatih Sultan Mehmet Mahallesi çalışma alanında bulunan ve Fatma Y. ile müşterekleri adına tapu kaydı ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle tespit ve tescil edilen 155 ada 107 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile adlarına tesciline karar verilmesini talep etmişlerdir.
Yargılama sırasında Rifat K., Şerif A. ve İrfaniye K., irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak davaya müdahil olmuşlardır.
II. CEVAP
Davalılar davanın reddini savunmuşlardır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece Dursun K.'in davasının kabulüne, fen bilirkişisi Ali K. tarafından düzenlenen 15.03.2011 tarihli rapor ve krokisinde (C) harfi ile gösterilen 64,28 metrekare yüzölçümündeki bölüm ifraz edilerek bu bölüme ilişkin olmak üzere davalı Muharrem Y. adına kayıtlı olan 3/4, davalı Fatma Y. adına kayıtlı olan 1/4 payın iptali ile, ifraz edilen bu bölümün Halis oğlu 01.01.1958 doğumlu davacı Dursun K. adına tapu siciline kayıt ve tesciline, müdahiller Rifat K., İrfaniye K. ve Şerif A.'ın, birleştirilen dosyanın davacısı Yüksel K.'in ve Rahime Ö.'ün davasının reddine, birleştirilen dosyanın davacısı Musa K.'ın davasının kabulüne, taşınmazın fen bilirkişisi Ali K. tarafından düzenlenen 15.03.2011 tarihli rapor ve krokisinde (D) harfi ile gösterilen 77,66 metrekare yüzölçümündeki bölümünün ifraz edilerek bu bölüme ilişkin olmak üzere davalı Muharrem Y. adına kayıtlı olan 3/4, davalı Fatma Y. adına kayıtlı olan 1/4 payın iptali ile, ifraz edilen bu bölümün Mustafa oğlu 24.08.1981 doğumlu davacı Musa K. adına tapu siciline kayıt ve tesciline, birleştirilen dosyanın davacısı Şeyhi Ö.'ün davasının kabulüne, taşınmazın fen bilirkişisi Ali K. tarafından düzenlenen 15.03.2011 tarihli rapor ve krokisinde (F) harfi ile gösterilen 74,19 metrekare yüzölçümündeki bölümünün ifraz edilerek bu bölüme ilişkin olmak üzere davalı Muharrem Y. adına kayıtlı olan 3/4, davalı Fatma Y. adına kayıtlı olan 1/4 payın iptali ile, ifraz edilen bu bölümün İsmail oğlu 04.04.1937 doğumlu davacı Şeyhi Ö. adına tapu siciline kayıt ve tesciline, birleştirilen dosyanın davacısı Mihrali B.'in davasının kabulüne, taşınmazın fen bilirkişisi Ali K. tarafından düzenlenen 15.03.2011 tarihli rapor ve krokisinde (E) harfi ile gösterilen 53,63 metrekare yüzölçümündeki bölümünün ifrazı ile bu bölüme ilişkin olmak üzere davalı Muharrem Y. adına kayıtlı olan 3/4, davalı Fatma Y. adına kayıtlı olan 1/4 payın iptali ile, ifraz edilen bu bölümün Emin oğlu 10.03.1958 doğumlu davacı Mihrali B. adına tapu siciline kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde müdahil Şerif A. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 05.04.2018 tarihli ve 2015/13468 E - 2018/2399 K sayılı kararı ile “...Müdahil davacılar Şerif A. ve İrfaniye K.'nun müdahale dilekçesindeki anlatımında çekişmeli taşınmaz bölümünün miras bırakanları Ali K.'den intikal ettiği belirtilmiş ve bu bölümün Ali K.'in mirasçıları adına tescili isteminde bulunmuştur. Dosya kapsamına, iddia ve savunmaya göre davalı taraf ile müdahiller arasındaki uyuşmazlığın kök muristen gelen hakka, başka bir ifade ile miras ilişkisine dayanmadığı anlaşılmaktadır. Müdahil davacıların murisi Ali'nin terekesi elbirliği hükümlerine tabi olduğuna göre TMK'nın 702/2. maddesi gereğince bir tasarruf işlemi niteliğinde olan eldeki davanın da mirasçıların oybirliği ile açılması zorunludur. Hal böyle olunca, tereke adına müdahil davacıların tek başına açtığı davaya devam edilebilmesi için Mahkemece tüm mirasçıların davaya muvafakatının sağlanması ya da terekeye temsilci atanması suretiyle usuli eksikliğin giderilmesi yönünden müdahil davacılara süre verilmesi, taraf koşulunun sağlanması, ancak bundan sonra esasa girilerek iddia ve savunma çerçevesinde hüküm kurulması gerekirken bu yön göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir... ”gerekçesiyle mahkeme kararı bozulmuştur.
3. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 15.11.2019 tarihli ve 2018/434 E – 2019/445 K. sayılı kararıyla; müdahil Rifat K. vasisi Fadime K.’in davadan feragat ettiği gerekçesiyle müdahil Rifat yönüyle davanın reddine, diğer davacıların davasının kabulüne karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde müdahil Rifat K. vasisi temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
Müdahil Rifat K. vasisi, davacı Dursun tarafından yanlış yönlendirilmesi sonucu davadan feragat ettiğini, feragat beyanından hükümlü Rifat’ın bilgisinin bulunmadığını, geçerli bir feragatin bulunmadığını ileri sürerek mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 10. maddesine göre, “ Ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmayan her ergin kişinin fiil ehliyeti vardır.”, TMK’nın 14. maddesine göre, “Ayırt etme gücü bulunmayanların, küçüklerin ve kısıtlıların fiil ehliyeti yoktur.”, TMK’nın 16/1. maddesine göre, “Ayırt etme gücüne sahip küçükler ve kısıtlılar, yasal temsilcilerinin rızası olmadıkça, kendi işlemleriyle borç altına giremezler. Karşılıksız kazandırmada ve kişiye sıkı sıkıya bağlı hakları kullanmada bu rıza gerekli değildir.”
TMK’nın 407. maddesine göre, “Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkûm olan her ergin kısıtlanır.”
TMK’nın 462/8. maddesine göre, “Acele hâllerde vasinin geçici önlemler alma yetkisi saklı kalmak üzere, dava açma, sulh olma, tahkim ve konkordato yapılması için vesayet makamının izni gereklidir.”
6.2.2. Diğer yandan, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 50. maddesinde, “Medeni haklardan yararlanma ehliyetine sahip olan, davada taraf ehliyetine de sahiptir.”, HMK’nın 51. maddesinde, “Dava ehliyeti, medeni hakları kullanma ehliyetine göre belirlenir.”, HMK’nın 52. maddesinde, “Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmayanlar davada kanuni temsilcileri, tüzel kişiler ise yetkili organları tarafından temsil edilir.”, HMK’nın 54/1. maddesinde, “Kanuni temsilciler, davanın açılıp yürütülmesinin belli bir makamın iznine bağlı olduğu hâllerde izin belgelerini, tüzel kişilerin organları ise temsil belgelerini, dava veya cevap dilekçesiyle mahkemeye vermek zorundadırlar; aksi takdirde dava açamaz ve yargılamayla ilgili hiçbir işlem yapamazlar. Şu kadar ki, gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde mahkeme, kanuni temsilcilerin veya tüzel kişilerin organlarının, yukarıda belirtilen eksikliği gidermeleri şartıyla dava açmalarına yahut davayla ilgili işlem yapmalarına izin verebilir. (2) İzin belgesinin alınması için mahkemeye müracaat edilmesi gerekiyorsa ilgiliye, müracaatı için kesin süre verilir. Bu süre içinde mahkemeye başvurulması hâlinde bu konuda karar verilinceye kadar beklenir. (3) Süresi içinde belgelerin ibraz edilmemesi veya mahkemeye başvurulmaması hâlinde, dava açılmamış veya gerçekleştirilen işlemler yapılmamış sayılır.” düzenlemeleri yer almıştır.
6.3. Değerlendirme
Dosya kapsamından hükümlülük nedeniyle müdahil Rifat’ın kısıtlandığı ve eşi Fadime K.’in vasi olarak atandığı, vasinin de 22.08.2019 havale tarihli dilekçesi ile kısıtlı Rifat’ın davasından feragat ettiği, Mahkemece bu nedenle de davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Ne var ki; TMK’nın 462/8. maddesi uyarınca dava açmak vesayet makamının iznine bağlı olduğuna göre, davaya son veren feragat için de vesayet makamından izin alınması gerektiğinde kuşku bulunmamalıdır. Ne var ki Mahkemece bu husus gözden kaçırılarak yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
Kabule göre de, vasi aldatıldığını iddia ettiğine göre, HMK’nın 311. maddesi uyarınca feragatin iptalinin istenebileceği, bu durumda feragatin iptali hususunun ön mesele olarak incelenip sonucuna göre karar verilmesi gerekeceğinin düşünülmemesi dahi hatalıdır.
V. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; müdahil Rifat K. vasisinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
H. KAYA N. B. KUŞÇUOĞLU R. ÜLGER T. T. GENÇ M. TEPE
