T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ
Esas No : 2022/10392
Karar No : 2023/2986
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 07.07.2022
SAYISI : 2022/860 E., 2022/1305 K.
Taraflar arasındaki mükerrer takip şikayetinden dolayı yapılan inceleme sonunda, İlk Derece Mahkemesince şikayetin reddine karar verilmiştir.
Kararın borçlu tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı borçlu tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi Ayşe Kürtün tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Borçlu icra mahkemesine başvurusunda; alacaklı tarafından daha önce Düzce İcra Müdürlüğü'nün 2016/27123 Esas sayılı dosyası ile kambiyo takibi başlatmasına rağmen, Düzce İcra Müdürlüğü 2018/24754 Esas sayılı dosyası ile de icra takibi başlattığını, başlatılan takibin mükerrer olduğunu belirterek icra takibinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Alacaklı cevap dilekçesinde; takipte tahsilde tekerrür olmamak kaydı olduğu, başlatılan takibin genel haciz yoluyla ilamsız takip olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; mükerrer olduğu iddia edilen takibin genel haciz yolu ile ilamsız icra takibi olduğu, ödeme emrinin tebliği tarihinden itibaren icra dairesine itiraz edilmesi gerektiği, icra mahkemesine yapılan mükerrerlik şikayeti fuzuli olup hukuki bir sonuç doğurmayacağı belirtilerek şikayetin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde borçlu istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Borçlu istinaf başvurusunda; somut olayda takibin mükerrerliği iddiasında hukuki yararı olduğunu, yerel mahkemece eksik inceleme ve değerlendirme ile karar verildiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; mükerrerlik iddiasının borca itiraz niteliğinde olduğu, bu itirazın genel haciz yolu ile ilamsız icra takibinde İİK'nın 62/1. maddesi uyarınca, ödeme emrinin tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde icra müdürlüğüne yapılması gerektiği, icra müdürlüğü yerine icra mahkemesine yapılan itirazın hukuki sonuç doğurmayacağı belirtilerek davacı vekilinin yerinde bulunmayan istinaf kanun yolu başvurusunun HMK'nın 353/(1)-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde borçlu temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Borçlu temyiz başvurusunda; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık mükerrer takip olduğu iddiası ile takibin iptali talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İİK'nın 62/1. maddesi,
3. Değerlendirme
Borçlu hakkında başlatılan icra takibinin devamı sırasında, aynı alacağa dayalı olarak aynı borçlu hakkında yeni bir takip başlatılmasının usulsüz olduğuna dair iddia, takip hukukunda mükerrerlik şeklinde nitelendirilmiş olup, medeni usul hukukundaki karşılığı ise derdestliktir. 1086 sayılı HUMK’nın 187/1-4 ve 194. maddelerindeki düzenlemede derdestlik, ilk itiraz olarak nitelendirilmiş iken, 6100 sayılı HMK’nın yürürlüğe girmesi ile 114/1-ı maddesinde yapılan düzenleme ile derdestlik, dava şartı haline getirilmiştir. Dava şartının takip hukukundaki karşılığı ise takip şartıdır. HMK’daki değişiklikte değerlendirilerek, Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 20.01.2023 tarih ve 2021/2 E. - 2023/1 K. sayılı kararı ile; alacaklının tercih hakkını ilk başlatılan takip türünden yana kullanmış olduğu durumda, aynı borca ilişkin olarak yeni başlatılan takibin mükerrer olacağından bahisle ikinci takibin iptali gerektiğine ve bu hususun süresiz şikayete tabi olduğuna karar verilmiştir. Bunun üzerine Dairemizce ilamsız icra takiplerinde, mükerrerlik iddiasının borca itiraz olduğu yönündeki kabulde değişikliğe gidilerek, aynı alacağa dayalı olarak mevcut bir takip varken yeni bir takip başlatıldığına dair iddianın, takip şartı olarak değerlendirilmesi ve buna bağlı olarak mükerrer takibin iptali talebinin icra mahkemesine şikayet yolu ile getirileceği, söz konusu şikayetin ise süresiz olarak incelenebileceği sonucuna varılmıştır.
Somut olayda; borçlunun icra mahkemesine başvurusunda; alacaklı tarafından Düzce İcra Müdürlüğü'nün 2016/27123 E. sayılı dosyasında aynı alacağa ilişkin verilen senetlere dayanılarak kambiyo senetlerine özgü genel haciz yoluyla başlatılan takiplerin halen derdest olduğu, alacaklının bu kez de aynı genel kredi sözleşmesine dayanılarak genel haciz yolu ile ilamsız icra takibi başlattığı, takibin mükerrer olduğu ileri sürülmüştür.
Bu durumda, Dairemizin değişen içtihadı gereğince borçlunun icra mahkemesine başvurusu İİK’nın 16/2. maddesine dayalı şikayet niteliğinde olup, mahkemece istemin esasının incelenerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, talebin itiraz olarak nitelendirilmesi ile yazılı şekilde sonuca gidilmesi isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.05.2023 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Ayhan Tuncal Refik Cemal Mehmet Çamur Dr. Şanver Keleş Sabahattin Öztemiz
Hanedan (M)
Üye Dr. Şanver Keleş'in Karşı Oy Yazısı:
Şikayetçi borçlu aynı kredi sözleşmesinden kaynaklı alacağın tahsili sözleşme uyarınca alınan teminat bonolarına dayalı takip yapıldıktan sonra tahsilde tekerrür olmama kaydı ile aynı alacak için genel haciz yolu ile Düzce İcra Müdürlüğünde 2018/24754 Esas ile takip yapıldığını mükerrer takibin iptali talep etmiştir.
Derdestlik HMK 114/I-ı maddesine göre dava şartı olup, niteliğine uygun düştüğü ölçüde HMK kurallarının İcra ve İflas Hukukunda da uygulanması ilkesi gözetildiğinde icra takibi açısından da takip şartıdır. Bu husus kamu düzenine ilişkin olup süresiz şikayete tabiidir. İcra mahkemesince derdestlik şikayetinin esası incelenerek sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken derdestlik (mükerrerlik) itirazının borca itiraz olarak değerlendirilerek İİK'nın 62/1 maddesi uyarınca bu itirazın icra dairesine yapılması gerekirken icra mahkemesine yapılan itirazın fuzuli olup sonuç doğurmayacağı gerekçesi ile şikayetin reddine karar verilmesi isabetsizdir. Bölge Adliye Mahkemesinin esastan ret kararının kaldırılarak icra mahkeme kararının bozulması yerine onanması yönündeki çoğunluk görüşüne katılmıyorum. 02.05.2023
Üye
Dr. Şanver Keleş
