T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/7101
KARAR NO : 2023/76
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L A M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 19/04/2022
NUMARASI : 2021/2017 - 2022/1296
DAVACILAR : Borçlular : U. Shipping Inc, Yel Mimarlık Turizm Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi
DAVALI : Alacaklı : Ü.C.
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi Ahmet Güleç tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından borçlu U. Gemisi (IMO No:85.8.56) donatanı U. Shipping Inc.’e izafeten Y. Mimarlık Tur. San. Ve Tic. A. Ş. aleyhinde gemi alacağının verdiği kanuni rehin hakkına dayalı olarak başlatılan taşınır rehninin paraya çevrilmesi yolu ile ilamsız icra takibinde, donatan ve Y. Mimarlık Tur. San. ve Tic. A. Ş.’nin icra mahkemesine başvurusunda; sair şikayetlerinin yanında ödeme emrinin usulsüz tebliğ edildiği ileri sürülerek seferden men kararının kaldırılmasına, takip talebi ve ödeme emrinin iptalinin talep edildiği, ilk derece mahkemesince, davanın kısmen kabulü ile şikayetçi Y. Mimarlık Tur. San. Ve Tic. A. Ş.’ye yapılan ödeme emri tebliği usulsüz olmakla öğrenme tarihinin 02.12.2020 olarak kabulüne, şikayetçi U. Shipping Inc. ile ilgili şikayetin reddine, ek karar ile de U. isimli geminin seferden men kararının kaldırılmasına karar verildiği, alacaklı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun HMK’nun 353/1-b(1) uyarınca asıl ve ek karar yönünden ayrı ayrı esastan reddine karar verildiği görülmüştür.
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
TTK’nun “İhtiyati haciz isteyebilme hakkı” başlıklı 1353. maddesinde; “Deniz alacaklarının teminat altına alınması için, geminin sadece ihtiyati haczine karar verilebilir. Bu alacaklar için gemi üzerine ihtiyati tedbir konulması veya başka bir surette geminin seferden menedilmesi istenemez.” hükmüne yer verilmiştir. Yine aynı Kanunun “6.İhtiyati haczin yapılması” üst başlıklı bölümünde “c) Gemiye el konulması ve muhafaza tedbirleri” başlıklı 1366. maddesinde “İhtiyati haczine karar verilen bütün gemiler, bayrağı ve hangi sicile kayıtlı oldukları dikkate alınmaksızın, icra müdürü tarafından seferden menedilerek muhafaza altına alınır.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu düzenlemeler dikkate alındığında, TTK’nun 1353. maddesindeki düzenleme deniz alacakları için tek başına seferden men talep edilemeyeceğine ilişkindir. Diğer bir deyişle, alacaklı ihtiyati haciz talep edebilecekken sadece seferden men talep edemez. Ayrıca alacaklı ihtiyati haciz talep ederken seferden men talep etmesi gerekmemekte olup, ihtiyati haczi veren mahkemece de geminin seferden menine karar verilmesine gerek bulunmamaktadır. TTK’nun 1366. maddesi uyarınca, seferden men ihtiyati haczin icrası kapsamında icra müdürlüğünce yapılacaktır. Bu yetki ihtiyati haciz kararından sonra icra müdürüne bırakılmıştır. Esasında, seferden men, ihtiyati haczin icrası için icra müdürlüğünün yapması gereken zorunlu görevlerden biridir. Başka bir anlatımla, ihtiyati haciz konusu geminin seferden men edilmesi müstakil bir talebin konusu olmayıp ihtiyati haczin doğal sonucudur.
Somut olayda, İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesince 03.04.2019 tarihinde takip konusu geminin ihtiyaten haczine karar verilmiş, 05.04.2019 tarihinde takibe başlanarak ihtiyati haciz kararının infazı çerçevesinde geminin seferden meni talep edilmiş ve aynı gün icra müdürlüğünce geminin seferden menine karar verilmiştir. Her ne kadar ilk derece mahkemesince TTK’nun 1353. maddesi uyarınca geminin seferden meninin talep edilemeyeceği gerekçesi ile takip konusu gemi üzerindeki seferden men kaldırılmış ise de; yukarıda açıklandığı üzere seferden men ihtiyati haciz kararı sonrası geminin muhafaza tedbirleri kapsamında icra müdürlüğünce uygulanacağından TTK’nun 1352. maddesinde talebe ilişkin düzenleme nedeni ile seferden men kararının kaldırılması isabetsizdir.
O halde, ilk derece mahkemesince, seferden men kararının kaldırılmasına ilişkin talebin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz isteminin kısmen kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi'nin 19.04.2022 tarih ve 2021/2017 E. - 2022/1296 K. sayılı kararının (KALDIRILMASINA), İstanbul Anadolu 9. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 19.01.2021 tarih ve 2020/540 E. - 2021/12 K. sayılı EK kararının (BOZULMASINA), Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 11.01.2023 gününde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
A. TUNCAL M. ÇAMUR S. ÖZTEMİZ M. T. UYAR A. AYAN
