T.C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
Esas No : 2021/7982
Karar No : 2023/1943
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 17.05.2021
SAYISI : 2020/656 Esas, 2021/517 Karar
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle dava dosyasının Kırıkhan 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/374 E. sayılı dosyası ile birleştirilmek üzere İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip, gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin hakkında Kırıkhan 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/374 E. sayılı dosyasından açılan itirazın iptali davasından sonradan haberdar olduğunu ve bu nedenle takip edemediğini, o davanın kabul edildiğini, müvekkilinin istinaf yoluna başvurduğunu, takibe ve davalara konu kefalet sözleşmesinde yer alan ve müteselsil kefil kısmındaki ad ve soyad kısımları ile T.C. Kimlik numarası, adres kısımlarının müvekkilinin el ürünü olmadığını, müvekkilinin kefalete konu olan sözleşmenin dava dışı ve asıl borçlu Aycan C.'un, kredi kartı başvurusuna ilişkin olarak bu sözleşmenin yapıldığını beyan ettiğini, müvekkilinin irade fesatlığı neticesinde kandırıldığını ve bazı belgelere imza attırıldığını, davalı taraf çalışanının bu tür sözleşmeler ile yaklaşık 50 kişiyi dolandırdığını, asıl borçlu hakkında gerekli tüm işlemler yapılmadan ve taşınmaz rehini paraya çevrilmeden müvekkili hakkında icra takibine girişildiğini, alacaklı tarafın alacağın tamamen karşılanmayacağı anlaşıldıktan sonra kefile başvurulabileceğini, yapılan takibin usul ve yasalara aykırı olduğunu belirterek müvekkilinin davalıya borcunun olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın esasına girilmeksizin dava şartı olan hukuki yarar yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Kırıkhan 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan ve henüz kesinleşmemiş olan itirazın iptali davasında borçlu olmadığı yönündeki ileri sürülmesi gereken savunma ve defilerin iş bu dava da ileri sürüdüğü, menfi tespit davası açmasında davalının hukuki yararı bulunmadığı gerekçesi ile davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalı tarafın dosyaya cevap dilekçesi sunmadığını, bu nedenle sonraki iddiaların savunmanın genişletilmesi niteliğinde olduğunu, müvekkilinin bu davayı açmada hukuki yararın olduğunu, savunma hakkının Kırıkhan 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/374 E. sayılı dosyasında kısıtlandığını, gerekil itirazlarını ve taleplerini bildiremediğini, Kırıkhan 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/374 E. sayılı dosyasının bekletici mesele yapılması ve işbu dosya ile birleştirilmesi halinde dosyaya bildirdikleri delillerin müvekkili yararına hukuki faydasının olacağını belirterek kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesinin kararına dayanak yaptığı Kırıkhan 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) 2018/374 E. sayılı itirazın iptali dosyasının Adana Bölge Adliye Mahkemesinin 9. Hukuk Dairesinin 17.05.2021 tarih, 2019/1283 E. ve 2021/497 K. sayılı kararı ile kaldırıldığından, tarafların her iki davadaki iddia ve savunmalarının birlikte değerlendirilmesi için dosyaların birleştirilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinden davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkeme kararının kaldırılmasına, dava dosyasının Kırıkhan 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/374 E. sayılı dosyası ile birleştirilmek üzere İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; Kırıkhan 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/374 E. sayılı dosyası istinaf mahkemesince, yargılama sırasında harç alınmamış olması nedeniyle harç ikmali hususunda kararı kaldırdığını, bankanın her türlü harçtan istisna olduğunu, mezkur davada cevap dilekçesi verilmediğinden davacının menfi tespit davası bakımından hukuki yararı bulunmadığından kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, genel kredi sözleşmesindeki kefaletin geçersiz olduğu ve asıl borçluya başvurulmadan kefile gidilemeyeceği iddiasına dayalı menfi tespit istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2004 sayılı İcra İflas Kanun'un 72 inci maddesi
3. Değerlendirme
Davalı takip alacaklısı tarafından, 21.09.2018 tarihinde açılan Kırıkhan 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/374 E. ve 2019/134 K. sayılı dosyasında, söz konusu Kırıkhan İcra Dairesinin 2018/674E. sayılı dosyasına yapılan itiraz sebebi ile dava açıldığı 28.03.2019 tarihinde karar verildiği, istinaf kanun yoluna başvurulduğu, henüz kesinleşmediği, takip borçlusu davacı tarafından ise 20.06.2019 tarihinde Kırıkhan İcra Dairesinin 2018/674 E. sayılı dosyasına konu yapılan aynı krediden kaynaklı alacağa borçlu olmadığı iddiası ile işbu menfi tespit davası açılmıştır.
Kırıkhan 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan ve henüz kesinleşmemiş olan itirazın iptali davasında menfi tespit davasına konu itiraz ve def'ilerin dile getirilmesi mümkün olduğu, bu durumda itirazın iptali davasından sonra aynı hususta menfi tespit davası açılmasında hukuki yarar bulunmadığından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekirken, tarafların her iki davadaki iddia ve savunmalarının birlikte değerlendirilmesi için dosyaların birleştirilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi yönü gerektiğinden bahisle başvurusunun kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Bozma sebebine göre davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalıya iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan V. Üye Üye Üye Üye
Ahmet Tuncay Mehmet Durgun Dr. Orhan Sekmen Mehmet Tunç İsmail Yavuz
BİLGİ : “Somut olaya göre sonra açılan itirazın iptali davası, menfi tespit davası açısından bekletici sorun yapılmalıdır” şeklindeki Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 17 Mayıs 2023 tarihli kararı için bkz.
