T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
ESAS NO : 2014/19-1025
KARAR NO : 2016/303
Y A R G I T A Y İ L A M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Konya 2. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 25/02/2014
NUMARASI : 2013/367 - 2014/44
DAVACI : İ.O.Oto Yed. Parça Tar. Gıda Hay ve.Nak. Paz. Tic. Ve San. Ltd. Şti.
vekili Av. H.A.
DAVALI : T.T.Y. Parça Oto Elk. İns. San. Ve Tic.Ltd.Şti. vekili Av. E.A.
Taraflar arasındaki “menfi tespit” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Konya 2. Asliye Ticaret Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 11.03.2013 gün ve 2011/327 E., 2013/78 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 09.09.2013 gün ve 2013/9827 E. - 2013/13332 K. sayılı kararı ile;
(… Dava, yapılan takip nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanan delillere göre; davanın kısmen kabulü ile takip konusu 4 adet çek nedeniyle dava tarihi olan 15.07.2011 tarihi itibariyle 24.386,12 TL asıl alacak, 3.932,26 TL dava tarihine kadar birikmiş yasal faiz olmak üzere toplam 28.318,38 TL ve dava tarihinden itibaren 24.386,12 TL asıl alacağa takip talebindeki yıllık %27 oranı aşılmamak kayıt ve şartıyla yıllık %9 ve ileride değişmesi halinde değişen oranlarda yasal faiz uygulaması dışındaki diğer kısımlardan ve dava tarihi itibariyle tüm diğer ferilerden, icra harç ve giderleri ile icra vekalet ücretinden davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, İİK’nun 72. maddesi hükmüne dayalı menfi tespit davasıdır. Bu durumda mahkemece HMK’nun 26. maddesi (HUMK 74 md.) hükmü de gözetilerek taleple bağlılık kuralı çerçevesinde davacının borçlu olmadığı miktar saptanarak olumsuz tespit şeklinde hüküm kurulması gerekirken, davanın niteliği göz ardı edilerek borçlu olunmayan miktar talebe uygun ve onun neticelerini kapsayacak ve açık bir biçimde belirlenerek hüküm kurulmamış olması isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir…)
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN : Davalı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, davalı yanca girişilen icra takibi nedeniyle borçlu bulunulmadığının tesbiti istemine ilişkindir.
Davacı vekili, alacaklı tarafından girişilen takibin dayanağı olan çeklerin bir kısmı karşılığında mal gönderilmemesi nedeniyle bunlar hakkında bedelsizlik, bakiyesi hakkında da ödeme iddiasında bulunarak takipten dolayı borçlu bulunmadıklarının tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı yan, gerek bedelsizlik gerek ödeme iddialarının yazılı delille kanıtlanması gerektiğini bildirerek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, Konya 5. İcra Müdürlüğünün 2009/9..0 Esas sayılı dosyasında icra takibine konu olan 4 adet çek nedeniyle dava tarihi olan 15/07/2011 tarihi itibari ile 24.386,12 TL asıl alacak, 3.932,26 TL dava tarihine kadar birikmiş yasal faiz olmak üzere toplam 28.318,38 TL ve dava tarihinden itibaren 24.386,12 TL asıl alacağa takip talebindeki yıllık %27 oranı aşılmamak kayıt ve şartıyla yıllık %9 ve ileride değişmesi halinde değişen oranlarda yasal faiz uygulanması dışındaki diğer kısımlardan ve dava tarihi itibari ile tüm diğer ferilerden, icra harç ve giderleri ile icra vekalet ücretinden davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine ve davacının fazlaya ilişkin taleplerinin reddine karar verilmiştir.
Davalı vekilinin temyiz itirazı üzerine karar Özel Dairece yukarıda yazılı gerekçe ile bozulmuştur. Yerel Mahkemece, önceki kararda direnilmesine karar verilmiştir.
Direnme kararını davalı vekili temyiz etmektedir.
Yerel mahkeme ile Özel Daire arasındaki uyuşmazlık, menfi tesbit davalarında davacının borçlu olmadığı kısım yerine, sorumlu olduğu ve alacaklı yanca takibe devam edilebilecek kısmın hükümde belirtilmesinin özellikle taleple bağlılık (HMK.m.26) kuralı çerçevesinde mümkün olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Her ne kadar, Hukuk Genel Kurulundaki görüşme sırasında davanın bir icra takibi dayanak gösterilerek açıldığı ve hükmün bu şekilde kurulması ile hem takibe hangi asıl ve fer’i alacaklar üzerinden devam edileceğinin gösterildiği hem de borçlu bulunulmayan tutarın belirlendiği, bu itibarla yerel mahkeme kararının onanması gerektiği belirtilmişse de bu görüş çoğunluk tarafından benimsenmemiştir.
Açıklanan nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana iadesine 09.03.2016 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
BİLGİ: Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nda bulunan 47 üyenin 46'sı BOZMA, 1'i ise ONAMA yönünde oy kullanmışlardır.
