T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
ESAS NO : 2022/4-635
KARAR NO : 2022/1911
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L A M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Yargıtay 4. Hukuk Dairesi (İlk Derece Mahkemesi Sıfatıyla)
TARİHİ : 20/01/2022
NUMARASI : 2021/89 - 2022/1
DAVACI : E. Şekerleme ve Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi
adına şirket müdürü S.S.
DAVALI : Maliye Hazinesi
1. Taraflar arasındaki “tazminat” davasından dolayı Yargıtay 4. Hukuk Dairesince ilk derece mahkemesi sıfatıyla yapılan yargılama sonunda, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
2. Karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
I. YARGILAMA SÜRECİ
Davacı İstemi:
4. Davacı dava dilekçesinde; Devletin kurumları tarafından haklarının ihlâl edildiği, şirketine, şirket müdürüne ve diğer kişilere karşı suçlar işlendiği, mahkemelerce ve ilgili kurumlarca başvurusunun kabul edilmek istenmediği, davayı takip etmesinin engellediği, adliyelerde kötü davranıldığı, mahkeme dosyasına ulaşılmasının engellenerek hukukî dinlenilme hakkının ve diğer haklarının ihlâl edildiği, tebligatların usulüne uygun yapılmadığı gibi gerekçelerle zarara uğradığını, zararının tazminini istediği dilekçeyi dosyaya sunduğunu ileri sürerek fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak şimdilik bir (1) kuruş tazminata karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabı:
5. Davalı Maliye Hazinesine ve ihbar olunanlara dava dilekçesi tebliğ edilmemiş ve dosya üzerinden karar verilmiştir.
Özel Daire Kararı:
6. Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 20.01.2022 tarihli ve 2021/89 E., 2022/1 K. sayılı kararı ile; “… Davacının, bir kısım mahkeme isimlerini, dosya numaralarını, mahkeme hakimlerini belirterek hukuka aykırı kararlar verildiği, adliyelerde kötü davranıldığı, tebligatların usulüne uygun yapılmadığı gibi gerekçelerle zarara uğradığını beyan ederek zararının tazminini istediği dilekçeyi dosyaya sunduğu, mahkememizin 25/11/2021 tarihli ara kararına istinaden taleplerin, delillerin, açıklamaların bir biri içine girdiği, yargılamayı gerektirir talebin açıkça ne olduğunun belli olmadığı gerekçesiyle HMK'nun 119. maddesinde belirtilen eksikliklerin giderilmesi için HMK'nın 120/2 maddesi gereğince davacıya kesin süre verildiği, buna rağmen davacının dosyaya sunmuş olduğu 13.12.2021 tarihli ikinci dilekçe incelendiğinde ara kararda belirtilen eksikliklerin giderilmemiş olduğu, talebin yine açık olmadığı, yargılamanın somut taleplere göre ilerleyeceği, HMK'nın 119. maddesinde dava dilekçelerinde bulunması gereken hususların somut dilekçede özellikle netice-i talep yönünden bulunmadığı, bu yönüyle dava dilekçesinin HMK'nun 119/1-ğ maddesine aykırılık teşkil ettiği, bu eksikliğin verilen kesin süre içerisinde giderilmediği anlaşılmakla, HMK'nun 119/2. maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar vermek gerekmiştir…” gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın Temyizi:
7. Özel Daire kararı süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmiştir.
II. GEREKÇE
8. Dava, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 46. maddesine dayalı tazminat istemine ilişkindir.
9. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun "Dava dilekçesinin içeriği" başlıklı 119. maddesinde;
"(1) Dava dilekçesinde aşağıdaki hususlar bulunur:
a) Mahkemenin adı.
b) Davacı ile davalının adı, soyadı ve adresleri.
c) Davacının Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası.
ç) Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin ve davacı vekilinin adı, soyadı ve adresleri.
d) Davanın konusu ve malvarlığı haklarına ilişkin davalarda, dava konusunun değeri.
e) Davacının iddiasının dayanağı olan bütün vakıaların sıra numarası altında açık özetleri.
f) İddia edilen her bir vakıanın hangi delillerle ispat edileceği.
g) Dayanılan hukuki sebepler.
ğ) Açık bir şekilde talep sonucu.
h) Davacının, varsa kanuni temsilcisinin veya vekilinin imzası.
(2) Birinci fıkranın (a), (d), (e), (f) ve (g) bentleri dışında kalan hususların eksik olması hâlinde, hâkim davacıya eksikliği tamamlaması için bir haftalık kesin süre verir. Bu süre içinde eksikliğin tamamlanmaması hâlinde dava açılmamış sayılır." düzenlemesi ile dava dilekçesinin kapsamı belirtilmiştir. Bu madde uyarınca davacının dava dilekçesinde, iddiasının dayanağı olan bütün vakıaların sıra numarası altında açık özetlerini, her bir vakıanın hangi delille ispat edileceğini ve dayanılan hukukî sebeplerini göstermesi gerektiği gibi taleplerini de belirtmelidir.
10. Taraflarca getirilme ilkesinin bir sonucu olarak davacının iddiasının dayanağı olan bütün vakıaları dava dilekçesinde bildirmesi gerekir. HMK’nın “Somutlaştırma yükü ve delillerin gösterilmesi” başlıklı 194. maddesinde bu husus “(1) Taraflar, dayandıkları vakıaları, ispata elverişli şekilde somutlaştırmalıdırlar. (2) Tarafların, dayandıkları delilleri ve hangi delilin hangi vakıanın ispatı için gösterildiğini açıkça belirtmeleri zorunludur.” şeklinde ifade edilmiştir. Bir davada, ispat faaliyetinin tam olarak yürütülebilmesi, mahkemenin uyuşmazlığı doğru tespit ederek yargılama yapabilmesi, karşı tarafın ileri sürülen vakıalara karşı kendini savunabilmesi için iddia edilen vakıaların açık ve somut olarak ortaya konulması gerekir. Bu şekilde somutlaştırma yükü (HMK m. 194) yerine getirileceği gibi davalı da bu vakıalara göre savunmasını yapacaktır. Buna karşılık, hâkim, davacının dava dilekçesinde bildirdiği vakıalarla bağlı olup, davacının bildirmediği vakıaları kendiliğinden inceleyemez ve onları hatırlatabilecek davranışlarda dâhi bulunamaz (HMK m. 25). Davacının dava dilekçesinde bildirdiği vakıalar davanın temelidir. Çünkü sadece bu vakıalar davanın sınırını çizmekte, hâkim ancak bu vakıalar hakkında inceleme yapabilmektedir. Davacının dava dilekçesinde bildirdiği vakıaların doğru olduğu yargılama sırasında ispat edilirse ve bu vakıalar davacıyı talep sonucunda haklı gösteriyorsa, mahkeme davacının davasını kabul ederek davayı davacı lehine karara bağlar.
11. Açıklanan tüm bu yasal düzenleme ve ilkeler çerçevesinde somut olay değerlendirildiğinde; davacı şirket yetkilisinin 08.11.2021 tarihli 311 sayfalık dava dilekçesiyle adliyelerde kendisine karşı kötü muamelelerde bulunulduğu, tebligatların usulüne uygun yapılmadığı, hukuka aykırı karar verildiği iddialarıyla zararının tazmini istemli eldeki davayı açtığı, Özel Dairece dava dilekçesinin yukarıdaki maddede belirtilen hususları içermemesinden dolayı HMK’nın 119. maddesinde belirtilen eksikliklerin tamamlanması için 25.11.2021 tarihli tensip zaptıyla bir haftalık kesin süre verildiği, tensip zaptının davacıya 09.12.2021 tarihinde tebliğ edildiği, bunun üzerine davacı şirket yetkilisi tarafından 13.12.2021 tarihli 49 sayfalık ikinci bir dilekçe sunulduğu, Özel Dairece bu dilekçenin de dava dilekçesinde bulunması gereken unsurları içermediği gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
12. Davacı şirket yetkilisi tarafından verilen 08.11.2021 tarihli dava dilekçesi HMK 119. maddesine uygun olmadığı gibi, mahkemece verilen kesin süre içinde sunulan 13.12.2021 tarihli ikinci dilekçe ile de eksik hususlar giderilmediği ve HMK 119. maddesine uygun bir dilekçe sunulmadığı için Özel Dairece davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi yerindedir.
13. Hâl böyle olunca; yapılan açıklamalara, dosya içindeki bilgi ve belgelere, Daire kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre usul ve yasaya uygun olduğu tespit edilen Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararın onanması gerekir.
III. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Davacı şirket yetkilisinin temyiz itirazlarının reddi ile Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararın ONANMASINA,
Harç peşin alındığından harç alınmasına yer olmadığına, 28.12.2022 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.
BİLGİ : Somutlaştırma yükünün yerine getirilmemiş olması durumunda yapılması gereken işlem konusundaki açıklamalar için bkz. KARAMERCAN, Fatih, Dava ve Cevap Dilekçesinin Unsurları - Somutlaştırma Yükü, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara, 2021, s. 370-396.
