T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ
Esas No : 2022/7674
Karar No : 2023/996
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 29.03.2022
SAYISI : 2019/3273 E., 2022/527 K.
Taraflar arasındaki İcra Müdürlüğü işlemini şikayet uyuşmazlığından dolayı yapılan inceleme sonunda, İlk Derece Mahkemesince şikayetin reddine karar verilmiştir.
Kararın şikayetçi alacaklılar tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine hükmedilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı şikayetçi alacaklılar tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi Büşra Canan Tosun tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. ŞİKAYET
Alacaklılar şikayet dilekçelerinde; borçlular hakkında ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibi başlatılmak istendiğini, ancak İcra Müdürlüğünce, 2005 yılında altı sıfır atılması sonucunda takip miktarının 0,12 kuruşa tekabül etmesi ve ipotek belgesinin süreli olması nedeniyle takip talebinin reddine karar verildiğini ileri sürerek İcra Müdürlüğünün ilgili kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Şikayet edilen borçlu, alacağın ipotek akit tablosunda ödeme tarihi olarak belirtilen 1974'den itibaren yasal faizi ile birlikte uzman bilirkişiye hesaplatılması gerektiğini, bu yapılmadan İcra Mahkemesince uyarlama yapılamayacağını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Erzurum 1. İcra Müdürlüğünün 2017/4077 Esas sayılı icra takip dosyasında alacaklı tarafından ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla 90.000,00 TL asıl alacak ve 1.612.000,00 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 1.702.000,00 TL üzerinden takip başlatılmak istenildiğini, takip dayanağının 12.12.1972 tarihli 874 yevmiye numaralı resmi senet olduğunu, ipotek akit tablosunun incelenmesinde ise; borcun 20.000 ETL, ipotek süresinin ise 18 ay olduğunun anlaşıldığını, ipoteğin süreli olmasının ipoteği hükümsüz hale getirmeyeceğini, asıl alacak miktarının 120.000 ETL, altı sıfır atılması ile 0,12 TL, işlemiş faizin ise 1,44 TL olduğunu belirterek, mahkemece alınan bilirkişi raporu hükme esas alınmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi alacaklılar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Şikayetçi alacaklılar istinaf dilekçelerinde; bilirkişi raporuna itirazlarının yerel mahkemece hiçbir gerekçe göstermeden reddedildiğini, bilirkişinin öncelikle taşınmazın dava tarihindeki güncel rayiç değerini tespit etmesi gerektiğini, mahkemece eksik inceleme ile karar verilmesinin doğru olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taşınmaz üzerine konulan ipoteğin süreli ipotek olması ve süresinin dolması halinde ipoteğin mevcut bulunması ipoteğin geçerliliğine etki etmiyor ise de; zaman içerisinde Türk Lirasından altı sıfır atılması sebebi ile tespit edilen rakamın aksine mahkeme kararı bulunmadığı sürece icraya konulmasında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, ipotek bedelinin güncelleştirilmesi işleminin dar yetkili İcra Hukuk Mahkemesinde yapılmasının da mümkün olmamasına göre usul ve yasaya uygun olan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf yasa yoluna başvuran davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi alacaklılar temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Alacaklılar temyiz dilekçelerinde, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmek suretiyle Bölge Adliye Mahkemesinin kararının bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; İcra Müdürlüğü işlemini şikayete ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İİK md. 16, 149
3. Değerlendirme
İİK'nın 149/1. maddesinde "icra memuru, ibraz edilen akit tablosunun kayıtsız şartsız bir para borcu ikrarını ihtiva ettiğini ve alacağın muaccel olduğunu anlarsa, borçluya ve taşınmaz üçüncü şahıs tarafından rehnedilmiş veya taşınmazın mülkiyeti üçüncü şahsa geçmişse ayrıca bunlara birer icra emri gönderir" hükmü düzenlenmiştir.
Somut olayda, alacaklılar tarafından 12.12.1972 tarihli ipotek akit tablosuna dayalı olarak ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibi başlatılmasının talep edildiği, İcra Müdürlüğünce ipotek akit tablosunda belirtilen alacak miktarının günümüz itibariyle 0,12 kuruşa tekabül ettiği ve ipoteğin 18 ay süre ile verilmiş olduğu, bu suretle sürenin dolmuş olması nedeniyle ipoteğin hükümsüz kaldığı belirtilerek takip talebinin reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Alacaklının İİK'nın 149. maddesi kapsamında yaptığı takip talebi üzerine, İcra Müdürlüğünün takip talebini kabulüne ilişkin yetkisinin ancak ibraz edilen akit tablosunun kayıtsız şartsız bir para borcu ikrarı içerip içermediği ve alacağın muaccel olup olmadığına ilişkin hususlarla sınırlıdır. İİK'nın 149. maddesi icra müdürüne ibraz edilen akit tablosunun kayıtsız şartsız bir para borcu ikrarını ihtiva edip etmediğini alacaklının takip talebine eklediği ipotek akit tablosuna bakarak anlayabilir. Ancak İcra İflas Kanununda süresi dolmuş ipotek olup olmadığını ve ipotek akit tablosunda yazılı alacak miktarını icra dairesine inceleme yükümlülüğü getiren açık bir düzenleme yoktur. Bu hususlar borçluya icra emri gönderildikten sonra, İİK'nın 33. maddesine göre icra emrinin geri bırakılma sebebi olarak ileri sürülebilir. İcra Müdürlüğünce, ipoteğin süreli olduğu ve alacak miktarının eski para birimi ile düzenlendiği gerekçesi ile takip talebinin reddine karar verilmesi yerinde değildir.
O halde, İlk Derece Mahkemesince, şikayetin kabulü ile İcra Müdürlüğü işleminin iptaline karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Ayhan Tuncal Mehmet Çamur Dr. Şanver Keleş Sabahattin Öztemiz Mustafa Taner Uyar
