T.C.
YARGITAY
7. HUKUK DAİRESİ
Esas No : 2022/913
Karar No : 2023/2520
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 23.06.2021
SAYISI : 2019/2258 E., 2021/1547 K.
Taraflar arasındaki muhdesatın aidiyeti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı asıl dava dilekçesinde; 133 ada 22 parsel olarak belirlenen taşınmazda 1991 yılında yapılan istinat duvarının tarafınca yapıldığını ve bedelini talep etmiştir. Dava dışı Baki A. ve ustalar tarafından yapılan istinat duvarına yardım ettiğini bunun karşılığında herhangi bir ücret almadığını duvar yapımı için yapılan harcamanın tarafım ve Emir A., Abdurrahman A., Murat A., Muzaffer A. ve Baki A. tarafından karşılandığını, Anayasa Mahkemesi kararını 09.08.2018 tarihinde elden almış olması sebebi ile 4 aylık süre içerisinde mülkiyet hakkının ihlali için AİHM'ne başvurabilmek için ivedilikle incelenmesini talep etmiştir.
2. Davacı delil dilekçesinde her ne kadar paylaşım sözleşmesine 6 kız kardeşin katılmadığı ortada olsa da anne ve kız kardeşleri için 123 ada 6 parsel 6263 14 cm m2'lik bu taşınmazın 13.08.1996 yılında alındığını ve kadastro çalışmaları ile 2007 yılında ise kardeşleri adına tapuya tescil edildiğini beyan etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
2. Tüm dosya kapsamı incelendiğinde davacı Recep A.'a muris Rıza A.'ın mirasçılarını davaya dahil etmesi için verilen kesin sürede dahili davalı dilekçesini sunmadığının görüldüğü bu sebeple davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı; 04.09.2018 tarihli tensip tutanağının 15 No.lu bendinde kurulan ara karar gereğince 12.09.2018 tarihinde muris Rıza A.'ın murislerini dahili davalı olarak davaya eklediğini kendisine verilen herhangi bir haftalık ara karar olmadığını bu sebeple eksik inceleme sonucu verilen kararın kaldırılması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının 12.09.2018 tarihinde adı geçen murisin mirasçılarını davaya dahil etmesi sebebi ile ilk derece mahkemesi tarafından verilen kararın doğru görülmediği tespit edilmiştir. Açılan davanın tespit davası olması, icra ve infaz kabiliyetinin olmaması sebebi ile güncel hukuki yararın bulunması ve dava sonuçlanıncaya kadar güncelliğini kaybetmemesi gerektiği taşınmaz hakkında derdest ortaklığın giderilmesi davası, kentsel dönüşüm uygulaması veya kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yarar olduğu kabul edilmektedir. Davacının eldeki davayı açmasında hukuki yarar bulunmadığından usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Bölge Adliye Mahkemesi ilamı doğrultusunda Refahiye Sulh Hukuk Mahkemesinde 2021/162 E. sayılı ortaklığın giderilmesi davası açtığından talebinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava şartının karar tarihinde tamamlanmasının yargılamaya etkisi noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 106, 114 ve 115 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
Bölge Adliye Mahkemesince dava tarihinde davacının hukuki yararının bulunmadığı doğru olarak tespit edilmişse de tamamlanabilir dava şartı olan hukuki yarar davası açıldığında bulunmasa da 23.06.2021 tarihinde açılan ortaklığın giderilmesi dava ile tamamlanmıştır. Bu bakımdan da davacının bu davayı açmakta hukuki yararının bulunduğunun kabulü ile talep hakkında yargılama yapılarak bir karar verilmesi gerekirken dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Hikmet Onat Suna Türe Ali Selman Erkuş Gülfem Saygılı Bayram Şen
