T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ
Esas No : 2023/186
Karar No : 2023/1186
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 10.11.2022
SAYISI : 2022/1705 E., 2022/1962 K.
Taraflar arasındaki şikayetten dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince ihalenin feshi talebinin reddine, davacının ihale bedeli üzerinden hesap edilecek %10 para cezası ile cezalandırılmasına, karar verilmiştir.
Kararın şikayetçi üçüncü kişi tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı şikayetçi tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi Ayşe Kürtün tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Şikayetçi üçüncü kişi vekili dava dilekçesinde; Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesince ihalenin feshi talep edilen taşınmazın müvekkil şirket adına tescil edilmesine karar verildiğini belirterek; bu karar incelenmeden satışı yapılan Erzurum İli, Palandöken İlçesi, Osmanbektaş Mah. 6.62 Ada, 11 Parsel, 3. Kat, 11 nolu bağımsız bölümde bulunan taşınmazın ihalesinin feshini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı alacaklı vekili cevap dilekçesinde; takip dayanağı ipotek tarihinin Asliye Ticaret Mahkemesinin karar tarihinden önce olması nedeniyle icra müdürlüğünce söz konusu taşınmazın satışına karar verildiğini, ihalede usulsüzlük olmadığını belirterek; davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ipotek alacaklısının ipotek tescil tarihinin şikayet eden adına mahkemece verilen tescil karar tarihinden önce olduğu, bu itibarla satışın iptalini gerektirecek veya ihalenin feshini gerektirecek herhangi bir husus bulunmadığı gerekçesiyle ihalenin feshi talebinin reddine, davacının ihale bedeli üzerinden hesap edilecek %10 para cezası ile cezalandırılmasına, karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Şikayetçi vekili istinaf başvurusunda; Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2017/140 Esas ve 2017/223 Karar sayılı dosyasında tapu iptal tapu tescil talebinde bulunulduğunu, dava neticesinde tapunun tescilinin müvekkili şirket adına yapılmasına karar verildiğini, bu karara rağmen davalıların müvekkili adına tescil kararı bulunan Erzurum ili Palandöken ilçesi Osman Bektaş Mah. 6.62 ada parsel 11 2. Kat No: 11 de bulunan dairenin satışını talep ettiklerini, yapılan ihale neticesinde müvekkilleri adına kayıtlı taşınmazın satışının gerçekleştiğini, İcra dosyasının alacaklılarının davalılar olduğu, borçlunun ise E. Yapı Kooperatifi olarak bulunduğunu, taşınmazla ilgili müvekkili şirketin dava dışı borçlu üçüncü şahısla anlaşma yapıldığını, müvekkili şirketin taşınmaz hususunda Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2017/140 Esas ve 2017/223 Karar sayılı dosyasında bu hususları belirtmiş olmasına rağmen yerel mahkeme inceleme yapmaksızın açılan davanın reddine karar verilmesinin hukuka aykırılık teşkil ettiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ihaleye konu edilen Erzurum ili Palandöken İlçesi Osman Bektaş mah. 6.62 ada, 11 parsel sayılı ana taşınmazda bulunan 2. Kat 11 nolu bağımsız bölüm üzerine ipoteğin 20.11.2013 tarihinde konulduğu, aynı taşınmaz ile ilgili Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilen tapu iptali ve tescil kararının ise 14/06/2017 tarihinde kesinleştiği anlaşılmakla, tapu iptali ve tescil kararının ipotek tescilinden daha sonra kesinleştiği, İlk Derece Mahkemesince verilen ihalenin feshi davasının reddi yönündeki kararda usul ve yasaya aykırılık görülmediği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK 'nun HMK'nın 353-1-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ihalenin feshi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İİK' nun ihalenin feshi şikayetine ilişkin usül ve esasları belirten 134. maddesine 24.11.2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa' nın 27.maddesi ile eklenen fıkra ile;
"İhalenin feshi talebi üzerine icra mahkemesi talep tarihinden itibaren yirmi gün içinde duruşma yapar ve taraflar gelmeseler bile icap eden kararı verir.
Ancak ihalenin feshi talebinin usulden reddi gereken hâllerde duruşma yapılmadan da karar verilebilir. İcra mahkemesi;
1. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri ile pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenler dışında kalan kişilerce talep edilmesi nedeniyle,
2. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri dışında kalan kişiler bakımından feragat nedeniyle,
3. İşin esasına girerek, talebin reddine karar verirse ihalenin feshini talep edeni feshi istenen ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûm eder. " hükmü getirilmiştir.
Düzenlemenin gerekçesi, ihalenin feshi talebi yukarıdaki sebeplerle reddedilen davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre para cezasının taktir edilebilmesini sağlamaktır.
Mahkeme, para cezasına hükmedecekse oranını davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre ölçülü şekilde belirlemelidir.
Para cezasının oranı, hem istinaf aşamasında, hemde temyiz aşamasında re'sen değerlendirilir.
Para cezasının oranına ilişkin değişikliğin, ne zaman, ne şekilde uygulanacağına ilişkin olarak İİK'na 24.11.2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa' nın 33. maddesi ile eklenen GEÇİCİ MADDE 18/4. maddesi;
"134 üncü maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan değişiklikler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtayda görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında uygulanmaz. Ancak, ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûmiyete ilişkin hüküm görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında da uygulanır. Temyiz kanun yolu incelemesi aşamasında bulunan dosyalar bakımından para cezasının oranına ilişkin olarak yapılan değişiklik tek başına bozma nedeni yapılamaz. Yargıtay değişikliği uygulamak suretiyle hükmü düzeltebilir." hükmünü içermektedir.
3. Değerlendirme
1- Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, şikayetçinin ihalenin feshi talebinin reddine yönelik temyiz itirazları ile aşağıdaki bendin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- Davacı aleyhine taktir edilen para cezasına ilişkin re'sen yapılan değerlendirmede;
Yukarıda geçen yasal düzenlemeler ve lehe değişiklik dikkate alınarak ihalenin feshi talebinin esastan reddi nedeni ile şikayetçi aleyhine hükmedilen para cezasının oranı değerlendirildiğinde;
Somut uyuşmazlıkta, şikayetçi/borçlu aleyhine ihale bedelinin %10'u oranında para cezasına hükmedilmiş ise de, 7343 sayılı Kanun'la değişik İİK'nun 134/5-3 maddesi gereğince fesih gerekçeleri ve fesih isteyenin sıfatı gözönünde bulundurulduğunda davanın ihale sürecini uzatmaya matuf olmadığı görülmekle, Anayasa'nın 13. maddesinde düzenlenen ölçülülük ilkesi de nazara alınarak ihale bedelinin 10'u olarak belirlenen para cezasının %5 oranında belirlenmesinin hak, nesafet ve ölçülülük ilkelerine uygun olacağı anlaşıldığından, Bölge Adliye Mahkemesi kararının para cezası yönünden düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1- Şikayetçinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi’nin 10.11.2022 tarih ve 2022/1705 E. - 2022/1962 K. sayılı kararının, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA,
2- Erzurum 2. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 09/06/2022 tarih ve 2021/607 E. - 2022/302 K. sayılı kararının hüküm fıkrasının para cezasına ilişkin birinci bendinde yer alan “%10'u” ibaresinin hüküm fıkrasından çıkarılarak yerine “% 5’i” ibaresinin yazılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2 ve 7343 sayılı Yasa' nın 33. maddesi ile eklenen GEÇİCİ MADDE 18/4. maddelerinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 370/2. maddesi uyarınca bu şekli ile DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Bölge Adliye Mahkemesine, dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
27/02/2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Ayhan Tuncal Nebahat Şimşek Gülşen Heybet İsmail Yavuz Ayhan Ayan
