T.C.
YARGITAY
4. HUKUK DAİRESİ
Esas No : 2023/2811
Karar No : 2023/8145
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 20.06.2017
SAYISI : 2015/537 E., 2017/335 K.
Taraflar arasında görülen tasarrufun iptali davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 17. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; S.D. Özel Güvenlik Hiz. Ltd. Şirketinin gecikme zammı dahil toplam 473.592,73 TL kesinleşmiş vergi borcunun bulunduğunu, A. Yemek Unlu Mamüller Gıda Ür. ve Dağ. Hiz.Ltd Şirketinin 21.05.2010 tarihi itibari ile gecikme zammı dahil 503.62 TL vadesi geçmiş vergi borcunun bulunduğunu, S.D. Özel Güvenlik Hiz. Ltd Şirketi, A. Yemek Unlu Mamüller Gıda Ür. ve Dağ. Hiz. Ltd Şirketi ile U. Özel Güvenlik Hiz. Ltd Şirket hissedarlarının hisselerini çeşitli tarihlerde vergi borcunun doğumundan ve kesinleşmesinden sonra 3.kişilere devrettiklerini, üç şirkette gerçekleştirilen hisse devirlerinin D. Özel Güvenlik Hiz Şirketinin borç tutarının artması ve ödemesinden kaçınılması için yapıldığını belirterek 6183 sayılı yasanın 24 ve devamı maddeleri gereğince 06.12.2005 tarihinde Osman D.'den Deniz K.a, 31.07.2007 tarihinde Osman D.'den Şahin U.'a, 31.07.2007 tarihinde Şahin U.'dan Burcu D.'e, 31.12.2007 tarihinde Osman D.'den Mehmet E.'e, 30.01.2008 tarihinde Burcu D.'den Mustafa A.'a, 24.07.2008 tarihinde Celal A.'den Nejat K.'a, 24.07.2008 tarihinde Şahin U.'dan Nejat K.'a, 24.07.2008 tarihinde Şahin U.'dan Okan T.'a yapılan hisse devirlerinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Burcu D.Ö. cevap dilekçesinde; U. Özel Güvenlik Şirketinin kendisine devredildiğini ve kendisinin de Mustafa A.'a devrettiği tarih itibari ile şirketin hiç bir şekilde borcunun bulunmadığını, ancak şirket ortaklarının başka şirketlerden dolayı vergi borcu olup olmadığını bilmesinin mümkün olmadığını, vergi borcunun kesinleşebilmesi için şirketten tahsil için başlatılan cebri icra işleminin sonuçsuz kalması gerektiğini, bu konuda dosyaya hiç bir belge sunulmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
2. Davalı Şahin U. cevap dilekçesinde; S.D. Özel Güvenlik Şirketi'nden başka davalı Osman D.'e ait başka şirketlerin de bulunduğunu, kendisinin Osman D.'in amcasının torunu olduğunu, D. Özel Güvenlik Şirketinde göstermelik ortak olduğunu, dava dışı D. Oto Şirketinin kamu ihalelerinden yasaklanması nedeni ile yasaklanmadan etkilenmemek için hissenin % 26 sını davalı Deniz K.'a devrettiğini, verdiği vekaletnamenin kullanılarak D. Güvenlik Şirketindeki hisselerinin adına devredildiğini, davaya konu borçlardan dolayı devir işlemlerinin hep vekalet kullanılarak planlı ve hileli olarak yakınları adına yapıldığını, devir işlemlerinin 2007 yılında kamu borçlarından dolayı diğer şirketlerin zarar görmesini engellemek için yapıldığını belirtmiştir.
3. Davalı Osman D. cevap dilekçesinde; dönemine ve hissesine göre vergi borçlarını 6111 sayılı yasadan yararlanarak yapılandırdığını, taksitleri de zamanında ödediğini, davanın konusuz kaldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
4. Davalı Celal A. cevap dilekçesinde; A. Limited Şirketinin kurucu ortağı olduğunu, hissesinin Nevzat K.'a devrettiğini, şirket ile ilişiğinin kalmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
5. Davalı Mustafa A.; U. Limited Şirketinin ortağı iken hissesini dava dışı İlhami Y. ve Turgut Y.'ya devrettiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
6. Davalı Deniz K.; davalı Osman D.'in sahibi olduğu D. Özel Güvenlik Şirketinde 2004 yılından 2006 yılı sonuna kadar işçi olarak çalıştığını beyan etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 12.07.2012 tarihli ve 2010/448 Esas, 2012/422 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabulü ile A. Temizlik ve Yemek Hizmetleri Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi yönünden yapılan, Samsun 3. noterliğinin 24.07.2008 tarih ve 16604 yevmiye sayılı Celal A. tarafından Nejat K. ya yapılan hisse (5000 pay (% 50) 125.000,00 TL) devrinin, Samsun 3. noterliğinin 24.07.2008 tarih ve 16605 yevmiye sayılı Şahin U. tarafından Nejat K.’ya yapılan hisse (4900 pay ( % 49)122.500,00 TL) devrinin, Samsun 3. noterliğinin 24.07.2008 tarih ve 16603 yevmiye sayılı Şahin U. tarafından Okay T.’a yapılan hisse (100 pay ( % 1) 2500 TL) devrinin iptaline, geri kalan taleplerin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalı Şahin U. temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 17. Hukuk Dairesinin 26.06.2014 tarihli ve 2013/108 Esas, 2014/9967 Karar sayılı ilamı ile;
"... Bu tür davalarda iptal kararı verilebilmesi için borcun tasarruf tarihinden önce doğmuş olması gerekir. Mahkemece dava konusu A. Yemek Unlu Mamuller Gıda Ür. ve Dağ. Hiz. Ltd. Şti. dışındaki diğer şirket paylarının devrinin borcun doğumundan önce olması nedeniyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Ancak dosya arasında bulunan ve davacı idare tarafından yapılan takiplere ilişkin belgelerden borcun vade tarihinin 2006, 2007 ve 2008 ile daha sonraki yıllara ait olduğu, tasarrufların ise 2005, 2007 ve 2008 yıllarında yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu durumda mahkemece davacı idareden davalı borçluların hangi vergi borçları ile ilgili olarak tasarrufun iptali davasını açtıklarının sorularak açıklattırılması, borçlu davalıların vergi borcunun hangi tarihte tahakkuk edip kesinleştiğinin ve tasarruf tarihi itibariyle vergi borcunun ulaştığı miktarın saptanması amacı ile bilirkişi incelemesi yaptırılması ondan sonra toplanan ve toplanacak tüm delillerin birlikte değerlendirilerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı olduğu üzere karar verilmiş olması doğru bulunmamıştır." gerekçesi ile karar bozularak dosya kararı veren Mahkemeye gönderilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bilirkişi raporuna göre dava konusu tasarrufların kamu alacağının tahakkuk ve kesinleşmesinden önce yapıldığı gerekçesiyle A. Yemek Unlu Mamüller Ltd. Şti dışındaki diğer şirket paylarının değeri yönünden açılan davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; dava konusu tüm hisse devirlerinin vergi borcunun kesinleşmesinden sonra yapılmış olup, borçlular ve 3.kişilerin aynı şirketin ortakları olduğunu, üç şirkette de gerçekleştirilen hisse devirlerinin vergi borçlusu şirketin borç tutarının artması ve ödemenin kaçınılması için yapıldığını, hisse devirlerinin kamu alacağından sonra yapıldığı kabul edilerek davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, ilk kararın da taraflarınca tümden temyiz edildiğini, bu nedenle A. Temizlik A.Ş. yönünden yeniden karar verilmemesi ve vekalet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, 6183 sayılı Yasa’nın 24 ve devamı maddelerine dayanılarak açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 24 ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. 6183 sayılı Yasa’dan kaynaklanan tasarrufun iptali davalarında da takip hukukundan kaynaklanan tasarrufun iptali davalarında olduğu gibi tasarrufun borcun doğumundan sonra gerçekleşmiş olması gerekir. Borcun doğum tarihinin ise ödenmeyen vergi borcunun ait olduğu yıl itibari ile olduğu kabul edilmektedir.
Somut olayda, mahkemece bozmadan sonra alınan bilirkişi raporunda; Deniz K.'ın, S.D. Özel Güvenlik Hizm. Lt. Şti.'ndeki Osman D. hisselerini devraldığı 06.12.2005 tarihi itibari ile S.D. Özel Güvenlik Hizm. Ltd. Şti.'nin borcu bulunmadığı, Şahin U.'un S.D. Özel Güvenlik Hizm. Ltd. Şti.'ndeki Osman D. hisselerini devraldığı 31.07.2007 tarihi itibari ile ve Burcu D.'in U. Özel Güvenlik Hizm. Ltd. Şti.'ndeki Şahin U.'un hisselerini devraldığı 31.07.2007 tarihi itibari ile S.D. Özel Güvenlik Hizm. Lt. Şti.'nin 663.88,00 TL asıl, 1.262,11 TL gecikme zammı olmak üzere toplam 1.925.99 TL vadesi gelmiş borcu bulunduğu, Mehmet E.'in U. Özel Güvenlik Hizm. Lt. Şti.'ndeki Osman D. hisselerini devraldığı 31.12.2007 tarihi itibari ile S.D. Özel Güvenlik Hizm. Lt. Şti. 'nin 16.994,38 TL asıl, 28.755,05 TL gecikme zammı olmak üzere toplam 45.749,43 TL vadesi gelmiş borcu bulunduğu, Mustafa A.'ın U. Özel Güvenlik Hizm. Ltd. Şti.'ndeki Burcu D. hisselerini devraldığı 20.01.2008 tarihi itibari ile S.D. Özel Güvenlik Hizm. Ltd. Şti.'nin 24.323,11 TL asıl, 40.804,81 TL gecikme zammı olmak üzere toplam 65.127,92 TL vadesi gelmiş borcu bulunduğu belirtilmiş olup, her ne kadar devamında davalı borçlular tarafından yapılan devir tarihlerinde, davalı borçluların tahakkuk edip kesinleşmiş bir borçları bulunmadığı, yapılan bu devirlerin tamamının kamu alacağının tahakkuk ve kesinleşmesinden önce olduğu belirtilmiş ve mahkemece bu husus hükme esas alınarak karar verilmişse de, vergi borcunun doğum tarihi borcun tahakkuk edip kesinleştiği tarih değil, vergi borcunun ait olduğu yıl, yani vergi dönemleridir. Bilirkişi raporunda da hisselerin devralındığı tasarruf tarihleri itibariyle davalı borçluların ne kadar vergi borçları olduğu buna göre belirlenmiş olup, bu durumda mahkemece tasarruf tarihi itibariyle vergi borcu olan davalılar yönünden 6183 sayılı Yasa'nın 24 ve devamı maddelerine ilişkin iptal koşullarının varlığının değerlendirilmesi ve tespiti halinde tasarruf tarihi itibari ile doğmuş olan vergi aslı ve ferileri üzerinden iptal kararı verilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı olarak yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
VI. KARAR
1. Değerlendirme bölümünün (1) numaralı bendinde açıklanan nedenlerle davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Değerlendirme bölümünün (2) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacıya iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
19.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan Vekili Üye Üye Üye Üye
Ali Çolak Mehmet Erol Hulusi Akdere Yunus Yılmaz Mehmet Arı
