T.C.
YARGITAY
6. HUKUK DAİRESİ
Esas No : 2023/1289
Karar No : 2023/1277
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 27.01.2023
SAYISI : 2019/322 E., 2023/29 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı yüklenici vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 23. Hukuk Dairesi'nce kararın bozulmasına karar verilmiş, İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda HMK'nın 150/5 maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı yüklenici vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı yüklenici vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalılarla akdedilen Karşıyaka 2. Noterliğinde tanzim 12/04/2000 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince edimlerini yerine getirmesine rağmen davalıların taahhüt edilen arsayı müvekkiline devretmediklerini ileri sürülerek, dava konusu 21622 ada, 1 parsel no.lu taşınmazın tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı arsa sahipleri vekili cevap dilekçesinde; davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince bozma sonrası yargılamada verilen yukarıda tarih ve sayısı belirtilen karar ile 26/10/2022 tarihli celsede, davacı vekili mazeret beyan etmeden duruşmaya gelmediğinden dosyanın yenileninceye kadar HMK'nın 150. madde hükmü uyarınca işlemden kaldırılmasına karar verildiği, işlemden kaldırma tarihi 26/10/2022 den itibaren 3 ay içinde davanın yenilenmediği anlaşıldığından HMK'nın 150/5. maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı yüklenici vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı yüklenici vekili temyiz dilekçesinde, 26.10.2022 tarihli duruşmadan önceki 08.06.2022 tarihli duruşmada, mazeret dilekçesi kabul edilmesine rağmen yeni duruşma gününün tebliğ edilmediğini, UYAP'tan öğrenilmesine karar verildiğini ancak mevzuatta böyle bir usul olmadığını, dosyanın işlemden kaldırılmasına kararının tebliğ edilmediğini, hukukî dinlenilme hakkının ihlal edildiğini, son celseye davalılar tarafından mazeret sunulmasına rağmen mazeret karara bağlanmadan ve tarafların yokluğunda dosyanın işlemden kaldırıldığını belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 409 ncu maddesi ile 427 nci ve devamı maddeleri, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 150 nci maddesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 470 nci maddesi ve devamı.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanunun geçici 3 ncü maddesinin 2 nci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanunun 427 nci maddesi ile 439 ncu maddesinin 2 nci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Uyuşmazlık, mahkemece davanın açılmamış sayılmasına dair verilen kararda davacı vekilinin yeni duruşma gününden usulünce haberdar edilip edilmediği noktasında düğümlenmektedir.
Dava dosyası incelendiğinde; bozma ilamı sonrası 08/06/2022 tarihli celsede “taraf vekillerinin mazeretinin kabulü ile duruşma gününü Uyap üzerinden öğrenmelerine, duruşmanın 26/10/2022 günü saat 10:00'a bırakılmasına” karar verilmiş olup, 26/10/2022 tarihli celsede davacı vekilinin mazeret beyan etmeden duruşmaya gelmediği, davalılar vekilinin mazeret dilekçesi sunduğu zapta geçtikten sonra davalılar vekilinin mazeret talebi hususunda ara karar oluşturulmayıp, takip edilmeyen dosyanın yenileninceye kadar HMK'nın 150. madde hükmü uyarınca işlemden kaldırılmasına karar verildiği ve işlemden kaldırma tarihi 26/10/2022 den itibaren 3 ay içinde davanın yenilenmediği gerekçesiyle HMK'nun 150/5. maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun “Tarafların Duruşmaya Gelmemesi, Sonuçları ve Davanın Açılmamış Sayılması” başlığını taşıyan 150. maddesinin 1. fıkrasında “Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflar, duruşmaya gelmedikleri veya gelip de davayı takip etmeyeceklerini bildirdikleri takdirde dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir” hükmüne, ikinci fıkrasında, “Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflardan biri duruşmaya gelir, diğeri gelmezse, gelen tarafın talebi üzerine, yargılamaya gelmeyen tarafın yokluğunda devam edilir veya dosya işlemden kaldırılır. Geçerli bir özrü olmaksızın duruşmaya gelmeyen taraf, yokluğunda yapılan işlemlere itiraz edemez” hükmüne, 4. fıkrada “Dosyası işlemden kaldırılmış olan dava, işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde taraflardan birinin dilekçe ile başvurusu üzerine yenilenebilir. Yenileme dilekçesi, duruşma gün, saat ve yeri ile birlikte taraflara tebliğ edilir. Dosyanın işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak bir ay geçtikten sonra yenileme talebinde bulunulursa, yeniden harç alınır, bu harç yenileyen tarafça ödenir ve karşı tarafa yüklenemez. Bu şekilde harç verilerek yenilenen dava, eski davanın devamı sayılır” hükmüne ve 5. fıkrada da “İşlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde yenilenmeyen davalar, sürenin dolduğu gün itibarıyla açılmamış sayılır ve mahkemece kendiliğinden karar verilerek kayıt kapatılır” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda ifade edilen usul hükümlerinden anlaşılacağı üzere, tarafların duruşmalarda hazır olmaları halinde bir sonraki duruşma günü ve saati taraflara tefhim edilmek suretiyle bildirilir. Taraflardan biri veya vekili mazereti nedeniyle belirtilen gün ve saatte duruşmaya gelmemiş, mazeret dilekçesi göndermiş, mahkemece de bildirilen mazeret kabul edilmiş ise mazeret bildiren tarafa tensip edilecek duruşma gününün davetiye ile bildirilmesi gerekir. Gelmeyen tarafın mahkeme gününü kalemden ya da UYAP'tan öğrenmesi şeklinde karar verilemez. Zira duruşma gününün gelmeyen tarafa davetiye ile bildirilmesinde yasal zorunluluk bulunmaktadır. Yasada bulunmayan bir kurala dayanılarak duruşma gününün kalemden öğrenilmesi veya UYAP sistemi üzerinden öğrenmesi taraflardan istenemez.
Belirtilen açıklamalar ışığında somut olaya bakıldığında, davanın işlemden kaldırılması kararından önce davacının duruşma gününü Uyap'tan öğrenmesine dair karar verilmesi hususu, usulüne uygun bir tebliğ mahiyetinde olmadığı gibi davacı vekilinin bu yönde bir talebinin de bulunmadığı anlaşıldığından, işlemden kaldırma kararı isabetsiz bulunmuş, mahkemece üç aylık yasal süre dolmasına rağmen, davacı tarafça süresinde yenilenmediğinden, davanın HMK'nın 150. maddesi gereğince açılmamış sayılmasına karar verilmesi yerinde görülmemiştir.
Mahkemece, yukarıda açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin, davacı vekilinin mazeretinin kabulü sebebiyle masrafı gider avansından karşılanarak davacı vekiline yeni duruşma günü bildirilmek suretiyle yargılamaya kaldığı yerden devam edilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeye dayalı ve yazılı şekilde hüküm kurulması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
Karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
29/03/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Murat Kıyak Birol Soner Özcan Turan Mahmut Coşkun Doğan Ağırman
BİLGİ : “Duruşma gününün UYAP sisteminden öğrenilebileceğine yönelik bir düzenleme bulunmamaktadır” şeklindeki Yargıtay 15. Hukuk Dairesi'nin 15 Şubat 2021 tarihli kararı için bkz.
“Duruşma gününün UYAP sisteminden öğrenilmesi mümkün değildir” şeklindeki Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 19 Mart 2019 tarihli kararı için bkz.
“Mazeret dilekçesinde talep olsa dahi duruşma gününün UYAP sisteminden öğrenilmesi mümkün değildir” şeklindeki Yargıtay 12. Hukuk Dairesi'nin 25 Nisan 2018 tarihli kararı için bkz.
“Mazeret dilekçesinde talep olsa bile duruşma gününün UYAP sisteminden öğrenilmesine karar verilemez” şeklindeki Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 17 Ocak 2018 tarihli kararı için bkz.
“Mazeret dilekçesinde talep olsa bile duruşma gününün UYAP sisteminden öğrenilmesi mümkün değildir” şeklindeki Yargıtay 10. Hukuk Dairesi'nin 24 Ocak 2017 tarihli kararı için bkz.
