
DÖVİZ CİNSİNDEN VEYA DÖVİZE ENDEKSLİ OLARAK KİRA BELİRLEME YASAĞI GETİRİLMİŞE DE BU KAPSAMDA BULUNAN SÖZLEŞMELER NEDENİYLE TAKİP BAŞLATILMASINDA YASAL BİR ENGEL YOKTUR.
T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2024/3544
KARAR NO : 2024/8974
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L A M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 29.04.2024
NUMARASI : 2024/426 - 2024/62
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi Kiraz Koyuncu Ceylan tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Adi kiraya ve hasılat kiralarına ait 13 örnek nolu takipte borçlunun icra mahkemesine başvurusunda, 12.09.2018 tarihli 85 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre döviz cinsinden kira sözleşmesi yapma yasağı bulunduğundan yabancı paraya konu kira sözleşmesinin icra takibine konu edilemeyeceğini ileri sürerek takibin iptalini istediği, İlk Derece Mahkemesince şikayetin kabulü ile takibin iptaline karar verildiği, alacaklının istinaf başvurusunun Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair 85 sayılı ve 12.09.2018 tarihli, 13.09.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Türkiye’de yerleşik kişilerin, kendi aralarında akdedecekleri, gayrimenkul satış, kiralama sözleşmeleri ile iş ve hizmet sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramayacağı hüküm altına alınmıştır.
85 sayılı Karar'ın 2. maddesi ile Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar'a eklenen Geçici Madde 8 hükmüne göre; "Bu kararın 4 üncü maddesinin (g) bendinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde, söz konusu bentte belirtilen ve daha önce akdedilmiş yürürlükteki sözleşmelerdeki döviz cinsinden kararlaştırılmış bulunan bedeller, Bakanlıkça belirlenen haller dışında; Türk Parası olarak taraflarca yeniden belirlenir."
Somut olayda, alacaklı tarafından takibe dayanak gösterilen 1.01.2020 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli kira sözleşmesinde Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ uyarınca yıllık 700.000,00 Euro kira bedelinin tarafların karşılıklı anlaşması üzerine 4.400.000,00 TL olarak ödenmesinin kararlaştırıldığı, takipte ise 2022 yılı Ocak ayı kirası olarak 62.500,00 Euro kira alacağının tahsilinin istendiği görülmüştür. Yasal düzenleme ile kural olarak sözleşme bedellerinin ve sözleşmeden kaynaklanan ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak belirleme yasağı getirilmiş olup, bu kapsamda bulunan sözleşmeler nedeniyle takip başlatılamayacağına dair yasal düzenleme bulunmamaktadır. Yasak kapsamında bulunan sözleşmelerden doğan alacaklar nedeniyle takip yapılması ve takibe itiraz edilmesi durumunda bu hususun icra mahkemesince itirazın kaldırılması aşamasında değerlendirilebileceği tabiidir.
O halde, İlk Derece Mahkemesince, şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nın 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca, istinaf talebinin esastan reddine ilişkin Konya Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 29.04.2024 tarih ve 2024/426 Esas 2024/623 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, Konya 3. İcra Hukuk Mahkemesinin 17.01.2024 tarih ve 2023/540 E. - 2024/38 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 23.10.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
A. TUNCAL M. ÇAMUR S. ÖZTEMİZ M. T. UYAR A. AYAN
DÖVİZ CİNSİNDEN VEYA DÖVİZE ENDEKSLİ OLARAK KİRA BELİRLEME YASAĞI GETİRİLMİŞE DE BU KAPSAMDA BULUNAN SÖZLEŞMELER NEDENİYLE TAKİP BAŞLATILMASINDA YASAL BİR ENGEL YOKTUR.
T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2024/3544
KARAR NO : 2024/8974
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L A M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 29.04.2024
NUMARASI : 2024/426 - 2024/62
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi Kiraz Koyuncu Ceylan tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Adi kiraya ve hasılat kiralarına ait 13 örnek nolu takipte borçlunun icra mahkemesine başvurusunda, 12.09.2018 tarihli 85 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre döviz cinsinden kira sözleşmesi yapma yasağı bulunduğundan yabancı paraya konu kira sözleşmesinin icra takibine konu edilemeyeceğini ileri sürerek takibin iptalini istediği, İlk Derece Mahkemesince şikayetin kabulü ile takibin iptaline karar verildiği, alacaklının istinaf başvurusunun Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair 85 sayılı ve 12.09.2018 tarihli, 13.09.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Türkiye’de yerleşik kişilerin, kendi aralarında akdedecekleri, gayrimenkul satış, kiralama sözleşmeleri ile iş ve hizmet sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramayacağı hüküm altına alınmıştır.
85 sayılı Karar'ın 2. maddesi ile Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar'a eklenen Geçici Madde 8 hükmüne göre; "Bu kararın 4 üncü maddesinin (g) bendinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde, söz konusu bentte belirtilen ve daha önce akdedilmiş yürürlükteki sözleşmelerdeki döviz cinsinden kararlaştırılmış bulunan bedeller, Bakanlıkça belirlenen haller dışında; Türk Parası olarak taraflarca yeniden belirlenir."
Somut olayda, alacaklı tarafından takibe dayanak gösterilen 1.01.2020 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli kira sözleşmesinde Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ uyarınca yıllık 700.000,00 Euro kira bedelinin tarafların karşılıklı anlaşması üzerine 4.400.000,00 TL olarak ödenmesinin kararlaştırıldığı, takipte ise 2022 yılı Ocak ayı kirası olarak 62.500,00 Euro kira alacağının tahsilinin istendiği görülmüştür. Yasal düzenleme ile kural olarak sözleşme bedellerinin ve sözleşmeden kaynaklanan ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak belirleme yasağı getirilmiş olup, bu kapsamda bulunan sözleşmeler nedeniyle takip başlatılamayacağına dair yasal düzenleme bulunmamaktadır. Yasak kapsamında bulunan sözleşmelerden doğan alacaklar nedeniyle takip yapılması ve takibe itiraz edilmesi durumunda bu hususun icra mahkemesince itirazın kaldırılması aşamasında değerlendirilebileceği tabiidir.
O halde, İlk Derece Mahkemesince, şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nın 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca, istinaf talebinin esastan reddine ilişkin Konya Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 29.04.2024 tarih ve 2024/426 Esas 2024/623 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, Konya 3. İcra Hukuk Mahkemesinin 17.01.2024 tarih ve 2023/540 E. - 2024/38 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 23.10.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
A. TUNCAL M. ÇAMUR S. ÖZTEMİZ M. T. UYAR A. AYAN