T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu

ESAS NO      : 2017/5-3100
KARAR NO   : 2021/562

T Ü R K   M İ L L E T İ   A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L A M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ               : Yargıtay 5. Hukuk Dairesi (İlk Derece Mahkemesi Sıfatıyla)
TARİHİ                         : 12/09/2017
NUMARASI                  : 2016/2 - 2017/2
DAVACI                        : A.S. vekili Av. C.Ç.B.
DAVALI                        : Maliye Hazinesi vekili Av. G.Y.
İHBAR OLUNAN         : S.K.

1. Taraflar arasındaki “tazminat” davasından dolayı Yargıtay 5. Hukuk Dairesince ilk derece mahkemesi sıfatıyla yapılan yargılama sonunda, davanın esastan reddine karar verilmiştir.

2. Karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

I. YARGILAMA SÜRECİ

Davacı İstemi:

4. Davacı vekili dava dilekçesinde; Oltu Asliye Hukuk Mahkemesinin 11.04.2013 tarihli ve 2012/793 E., 2013/571 K. sayılı kararı ile müvekkiline ait Erzurum ili Oltu ilçesi Taşlıköy 1.1 ada 64 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırılmasına karar verildiğini, kamulaştırma davası sonucunda hesaplanan bedelin Oltu Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/78 E. sayılı dosyası üzerinden devam eden davanın kabulü hâlinde kabul edilen paylar oranında, reddi hâlinde tamamının müvekkiline ödenmesine karar verildiğini, bu amaçla kamulaştırma bedelinin üzerine tedbir konulduğunu, mahkeme kararının hüküm kısmının (1) nolu bendinde “…dava konusu olan kamulaştırma işlemindeki, kamulaştırma bedelinin 91.366,36TL olarak tespitine, kamulaştırma bedelinin mahkememiz adına açılacak vadeli hesaba havalesi için Oltu Ziraat bankasına müzekkere yazılmasına” denildiğini, ancak kamulaştırma bedelinin tahsili için bankaya gidildiğinde kamulaştırma bedelinin faizinin ödenmediğini, yalnızca ana paranın ödendiğini, kamulaştırma bedelinin vadeli hesaba yatırılması ve faiziyle ödenmesi konusunda bankaya talepte bulunduklarını, banka tarafından verilen cevapta Ziraat Bankası Oltu Şubesine bu şekilde bir müzekkere yazılmadığı ve bu nedenle vadeli hesap açılamadığı bilgisinin verildiğini, yerel mahkeme tarafından hüküm kısmının (1) nolu bendi uyarınca yazılması gereken müzekkerenin yazılmadığını ve müvekkilinin zarara uğradığını, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 46. maddesinin (e) bendinde hakkın yerine getirilmesinden kaçınılmış olmasının tazminat sebebi olarak sayıldığını ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 20.000 TL tazminat ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı Cevabı:

5. Davalı Maliye Hazinesi vekili cevap dilekçesinde; davacının iddiasını somutlaştırma yükümlülüğünü yerine getirmediğini, sadece zarar gördüğü iddiası ile dava açtığını, HMK’nın 46. maddesinde belirtilen koşulların mevcut olmadığını, salt lehte veya aleyhte karar verilmiş olmasının hâkimin sorumluluğunu gerektirmediğini, sorumluluğu ispata yarayacak hiçbir delilin de sunulmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

Özel Daire Kararı:

6. Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 12.09.2017 tarihli ve 2016/2 E., 2017/2 K. sayılı kararı ile;

“… Davacı Ali S. vekili Dairemize verdiği 22.12.2016 tarihli dava dilekçesinde Oltu Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2012/793 E 2013/571 K sayılı dosyasında müvekkiline ait Erzurum ili Oltu ilçesi Taşlıköy Köyü 1.1 ada 64 nolu taşınmazın kamulaştırılmasına karar verildiğini, işbu parselin Oltu Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2013/78 E sayılı dosyası ile ihtilafı olması nedeniyle kamulaştırma davasında belirlenen 91.366,36 TL'nin mahkemenin hüküm fıkrasında Ziraat Bankası'na vadeli hesaba havalesi için müzekkere yazılmasına karar verildiğini, ayrıca devam eden mülkiyet ihtilafının reddi halinde bu paranın müvekkiline tamamının ödenmesinin kararlaştırıldığını, mülkiyet ihtilafının müvekkili lehine sonuçlandığını, Bankaya gidildiğinde kamulaştırma bedelinin yalnızca anapara kısmının ödendiğini, faiz kısmının ödenmediğini, yaptıkları araştırma sonucunda hüküm kısmında yazılması gereken müzekkerenin aslında hiç yazılmadığını öğrendiklerini, bu durumda zararın karşılanması için idari yargıda açtıkları davasında HMK 47.maddesi gereğince hakimin sorumluluğuna ilişkin hükümleri gereğince görevli ilgili Hukuk Dairesinde açılacağı gerekçesiyle görevsizlik kararı verildiğini, 6100 sayılı HMK 46.maddesinin "e" bendine dayanarak anılan zararın ödenmesi amacıyla İlk Derece Mahkemesi sıfatıyla Dairemize dava açtıklarını bildirerek 20.000 TL tazminat talebinde bulunmuştur.

Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde HMK 46.maddesinin koşulları oluşmadığını, davanın reddini talep etmiştir.

Davaya ihbar olunan Hakime tebligat yapılmasına rağmen dosyaya cevap sunmamış, yargılamaya da katılmamıştır.

Davanın dayanağı olan kamulaştırma bedel tespiti dosyası delil olarak dosya arasına getirtilmiştir.

İncelenen Dairemizde temyiz incelemesinde olan dosyanın 2016/18196 Esas aldığı, EPDK tarafından 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10.maddesine göre açılmış kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil istemli olduğu, davanın kabul ile sonuçlandığı, Dairemizce yapılan ilk temyiz incelemesinde tespit edilen bedelin mülkiyet ihtilafı sona erinceye kadar üçer aylık vadeli hesaba bloke edilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulduğu, Yerel Mahkemece bozmaya uyularak karar verildiği, verilen bu kararın da davacı Ali S. tarafından temyiz edildiği, Dairemiz arşivinde bulunduğu anlaşılmıştır.

Dava, Hakimin hukuki sorumluluğuna dayanan tazminat istemine ilişkindir. HMK 46.maddesinde sorumluluk halleri sınırlı olarak sayılmıştır.

Davacı taraf bu sebeplerden 46/1-e bendine dayanmıştır. Bu bent hakkın yerine getirilmekten kaçınılması halidir. Uygulamada Hakimin dava dilekçesini sebepsiz olarak reddetmesi, gerçek olmayan bahanelerle davayı sürüncemede bırakması gibi nedenler bu sorumluluk nedenine örnek olarak verilebilir. Şüphesiz Hakimlerin görevleri sırasında vermiş oldukları zararlardan dolayı devletin sorumluluğuna başvurulabilmesi için Türk Borçlar Kanunundaki gibi zarar, kusur ve illiyet bağının aranması gerekir.

Somut olayda ihbar olunan Hakim hüküm yerinde bu hususa yer vermiştir.

Bankaya bu konuda müzekkere yazılmasının unutulması Hakimin kasıtlı hareket ettiğine karine değildir. Kaldı ki, verilen hüküm de Dairemizce bozulmuş olup, bozmaya uyularak yeni hüküm verilmiştir.

Bu durumda HMK 46.madde şartları oluşmadığından davanın reddine karar verilmiş olup, olayın gelişimi itibariyle davacı tarafa da kusur yüklenemeyeceğinden takdiren para cezasına hükmedilmemiştir.

Bu itibarla,

HÜKÜM:

1- HMK'nun 46. maddesindeki koşullar oluşmadığından davanın esastan REDDİNE,

2- Davanın reddi dolayısıyla alınması gereken 31,40 TL maktu ve ilam harcından peşin alınan 341,55 TL harcın düşümü ile kalan 310,15 TL'nin davacıya iadesine,

3- Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi uyarınca davalı yararına takdir olunan 3.000,00 TL maktu avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,

4- Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,…” karar verilmiştir.

Kararın Temyizi:

7. Özel Daire kararı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

II. GEREKÇE

8. Dava, HMK’nın 46. maddesine dayalı tazminat istemine ilişkindir.

9. HMK’nın 46. maddesinde sorumluluk nedenleri sınırlı olarak sayılmıştır. HMK’nın 46. maddesinde “(1) Hâkimlerin yargılama faaliyetinden dolayı aşağıdaki sebeplere dayanılarak Devlet aleyhine tazminat davası açılabilir:

a) Kayırma veya taraf tutma yahut taraflardan birine olan kin veya düşmanlık sebebiyle hukuka aykırı bir hüküm veya karar verilmiş olması.

b) Sağlanan veya vaat edilen bir menfaat sebebiyle kanuna aykırı bir hüküm veya karar verilmiş olması.

c) Farklı bir anlam yüklenemeyecek kadar açık ve kesin bir kanun hükmüne aykırı karar veya hüküm verilmiş olması.

ç) Duruşma tutanağında mevcut olmayan bir sebebe dayanılarak hüküm verilmiş olması.

d) Duruşma tutanakları ile hüküm veya kararların değiştirilmiş yahut tahrif edilmiş veya söylenmeyen bir sözün hüküm ya da karara etkili olacak şekilde söylenmiş gibi gösterilmiş ve buna dayanılarak hüküm verilmiş olması.

e) Hakkın yerine getirilmesinden kaçınılmış olması.” düzenlemesi bulunmaktadır.

10. Somut olayda HMK'nın 46. maddesinde sınırlı sayıda belirtilen sorumluluk sebeplerinden hiçbiri bulunmadığından ve hâkimlerin yargılama faaliyetinden dolayı tazminat davası açma şartları oluşmadığından Özel Dairece davanın reddine karar verilmesi yerindedir.

11. Hâl böyle olunca, yapılan açıklamalara, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bilgi ve belgelere, daire kararında açıklanan gerektirici nedenlere, delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, usul ve yasaya uygun olduğu tespit edilen Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararın onanması gerekir.

III. SONUÇ:

Açıklanan nedenlerle;

Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararın ONANMASINA,

Harç peşin alındığından harç alınmasına yer olmadığına, 18.05.2021 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.

BİLGİ : “Dava konusu taşınmazlara tedbir konulan müzekkerede taşınmazların eksik yazılması hakimin sorumluluğunu doğurmaz” şeklindeki Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 10 Mayıs 2017 tarihli kararı için bkz.

http://karamercanhukuk.com/yargitay-karari/tasinmazlar-tedbir-muzekkere-tasinmazlarin-eksik-yazilmasi-hakimin-sorumlulugunu-dogurmaz