T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ

Esas No       : 2022/12803
Karar No      : 2023/4833

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L  M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ                       : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
TARİHİ                                 : 18.10.2022
SAYISI                                 : 2022/206 E., 2022/2299 K.

Taraflar arasındaki icra memuru işlemini şikayetten dolayı yapılan inceleme sonunda, İlk Derece Mahkemesince şikayetin reddine karar verilmiştir.

Kararın şikayetçi alacaklı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı alacaklı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi Ayşe Kürtün tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Şikayetçi alacaklı icra mahkemesine başvurusunda; icra dosyasında borçlular hakkında ihtiyati haciz kararı alındığını ve icra takibine başlandığını, ihtiyati haciz aşamasında mahkemeye sunulan teminat mektuplarının alınabilmesi için takibin kesinleştiğine dair derkenar verilmesi yönünde talepte bulunulduğunu, ancak söz konusu talep hakkında tahsil harcının yatırılması halinde işlemin yapılması kararı verildiğini, kararın yasaya aykırı olduğunu, uygulanan ihtiyati hacizden icrai hacze dönmeden vazgeçilmesi halinde tahsil harcı alınmayacağının yargı kararları ile sabit olduğunu iddia ederek, şikayetin kabulü ile, 31.08.2021 tarihli işlemin kaldırılmasına veya düzeltilmesine karar verilmesini istemiştir.

II. CEVAP

Borçlular cevap dilekçesi sunmamıştır.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında; bir kısım borçlulara ödeme emrinin tebliğinden sonra, ancak hacizden önce vazgeçme beyanında bulunulduğu, takip safhasına göre, tahsil harcının yarısının tahsili halinde teminatın iadesine dair kararın usul ve yasaya uygun olduğu, şikayete konu icra müdürlüğü kararının kaldırılması gerektirir bir durum bulunmadığı gerekçesiyle şikayetin reddine karar verilmiştir.

IV.İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde alacaklı istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

Alacaklı istinaf başvurusunda; talep edilen işlemin yapılması hukuken tahsil harcı ödenmesi koşuluna bağlanabilecek bir talep olmadığını, söz konusu harcın red sebebi yapılmasının mevzuata göre mümkün olmadığını, mahkemenin gerekçeli kararında şikayet konusunda herhangi bir gerekçeye yer verilmediğini, Yargıtay içtihadında da görüleceği üzere uygulanan ihtiyati hacizden icrai hacze dönmeden vazgeçilmesi halinde tahsil harcı alınmayacağının ifade edildiğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; borçlulara ödeme emrinin 04.12.2018 ve 05.12.2018 tarihlerinde tebliğ edildiği, borçluların takibe itiraz etmediği, teminatın iadesi talebinin 24.08.2021 tarihinde yapıldığı, belirtilen beyan tarihi itibarı ile İİK'nın 168/2.maddesinde öngörülen on günlük ödeme süresinin geçtiği, ihtiyati hacizlerin icrai hacze dönüştüğü, alacaklı vekilinin teminatın iadesi yönünde takibin kesinleştiğine dair şerh verilmesi talebi, vazgeçme olarak değerlendirilmesi gerektiği, ödeme emrinin tebliğinden ve hacizden sonra vazgeçme beyanında bulunulduğu, alacaklıdan (492 Sayılı Harçlar Kanunu'nun 23. maddesi hükmü doğrultusunda) takip safhasına göre, alınması gereken tahsil harcı oranının yarısı oranında (%4,55 oranı üzerinden) tahsil harcı alınması gerektiğinden, icra memur işlemi ve şikayetin reddi kararı usul ve yasaya uygun olduğu belirtilerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde alacaklı temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Alacaklı temyiz başvurusunda; icra dosyasında takibin kesinleştiğine dair derkenar verilmesi talebinde bulunduğu, tahsil harcının ödenmesi halinde işlem yapılmasına karar verildiği, kararın açıkça mevzuata aykırı olduğu, talebin İstinaf Mahkemesi tarafından takipten vazgeçme olarak değerlendirilmesinin de açıkça hatalı olduğu, icra dosyasında hacizden sonra bir vazgeçme talebi olmadığı, kararların eksik inceleme ve değerlendirmeyle hatalı verildiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması ve şikayetin kabulüne karar verilmesini istemiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık icra memur işlemi şikayetine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

492 Sayılı Harçlar Kanunu'na ekli (1) sayılı tarifenin icra harçlarını düzenleyen B-1/3-b ve 23. maddeleri, İcra İflas Kanunu' nun 16. maddesi.

3. Değerlendirme

İcra takiplerinde, takip çıkış miktarı üzerinden 492 sayılı Harçlar Kanunu'na ekli (1) sayılı tarifenin B/I- 3. fıkrasına ve takip safhasına göre tahsil harcı alınacağı ancak bu tahsil harcının doğabilmesi için takibin o safhasının yerine getirilmesi gerektiği, (Ödeme veya icra emrinin tebliği, haciz işleminin yapılması veya satış işleminin kesinleşmesi gibi) ödeme emri veya icra emrinin tebliğe çıkarılması fakat tebliğ edilmesinden önce yapılan ödemelerden ve aynı dönemde icra takibinden vazgeçilmesi halinde tahsil harcı alınmasının mümkün olmadığı (HİGM 20.02.1989 T. 8385 sayılı genelgesi). 492 Sayılı Harçlar Kanunu'na ekli I sayılı tarifenin icra iflas harçları B bölümünün I-3. maddesindeki tahsil harcının, ancak ödeme emri veya icra emri tebliğinden sonraki işlemler nedeniyle alınacağının öngörüldüğü, 492 Sayılı Harçlar Kanunu'nun 23. maddesinin "Her ne sebep ve suretle olursa olsun, icra takibinden vazgeçildiğinin zabıtnameye yazılması için vazgeçilen miktara ait tahsil harcının yarısı alınır. Ancak haczedilen mal satılıp paraya çevrildikten sonra vazgeçilirse tahsil harcı tam olarak alınır." hükmünü taşımaktadır.

Somut uyuşmazlıkta, alacaklının talebi ihtiyati, haciz için yatırılan teminatın iadesini talep edebilmek için takibin kesinleştiğine dair derkenar verilmesine ilişkindir. Söz konusu "kesinleştirme şerhi verilmesi" talebinin değerlendirilmesi harca tabi değildir. Mahkemece "takibin kesinleşip kesinleşmediğine dair değerlendirme yaparak ", alacaklının talebi hakkında karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup, bozmayı gerektirmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

11.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Başkan               Üye                        Üye                         Üye                              Üye
Ayhan Tuncal       Mehmet Çamur     Dr. Şanver Keleş     Sabahattin Öztemiz     Yılmaz Çiftci