T.C.
YARGITAY
7. HUKUK DAİRESİ

Esas No       : 2022/2907
Karar No      : 2023/4228

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L  M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ                       : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
TARİHİ                                 : 08.03.2022
SAYISI                                 : 2021/372 E., 2022/480 K.

Taraflar arasındaki mirasçılık belgesinin iptali ve yeni mirasçılık belgesinin verilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı Fatmagül İ. vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Fatmagül İ. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin babası Yaşar Ü.'ın 17.03.2016 tarihinde vefat ettiğini, davalılardan Fatmagül İ. ile murisin Ankara 52. Noterliğinde 05.01.2015 tarih ve 00235 yevmiye numaralı mirastan feragat sözleşmesi düzenlediğini, Fatmagül’ün miras payının tamamından ve saklı paya ilişkin miras hakkından feragat ettiğini, ancak buna rağmen Kızılcahamam Sulh Hukuk Mahkemesinin 2018/223 Esas, 2018/212 Karar sayılı dosyası ile muris Yaşar Ü.'ın mirasçısıymış gibi veraset belgesi aldığını, davalının mirasçılık sıfatının bulunmadığını belirterek Kızılcahamam Sulh Hukuk Mahkemesinin 2018/223 Esas, 2018/212 Karar sayılı veraset ilâmının iptali ile yeniden veraset ilâmının düzenlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalılardan Fatmagül İ. vekili cevap dilekçesinde; davacının bu davaya dayanak yaptığı mirastan feragat belgesinin Ankara 8. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2016/490 Esas, 2016/594 Karar sayılı ilâmı ile geçersiz sayıldığını ve kesinleştiğini, öncelikle kesin hüküm nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, müvekkili Fatmagül İ.'ın şizofreni hastası olduğunu, 2001 yılından beri Hacettepe Üniversitesi Hastanesinde psikiyatri bölümünde tedavi gördüğünü, feragat sözleşmesinin müvekkili temyiz kudretine sahip bulunmadığından geçerli olmadığını, davalının murisin yasal mirasçısı olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; muris Yaşar Ü.'ın 17.03.2016 tarihinde öldüğü, geriye mirasçısı olarak eşi Hafize Ü. ile çocukları Ergül G., Mahmut Ü., Yurdagül Demirtaş, Murat Ü. ve Bilal Ü. ile mirasçılık sıfatını kaybeden davalı Fatmagül İ.'ın kaldığının anlaşıldığı gerekçesiyle Kızılcahamam Sulh Hukuk Mahkemesinin 2018/223 Esas, 2018/212 Karar sayılı veraset ilâmının iptaline, Fatmagül İ.'ın mirasçılık sıfatını kaybetmesi nedeniyle muris Yaşar Ü.'ın mirasının 20 pay kabul edilerek 5 payının eşi Hafize Ü.'a, 3'erden 15 payının da çocukları diğer davalılar Ergül G., Mahmut Ü., Yurdagül Demirtaş, Murat Ü. ve Bilal Ü.'a aidiyetine ve davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Fatmagül İ. vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

Davalının 2001 yılından beri şizofreni hastası olarak tedavi gördüğünü, hastalığın algılama ve doğru karar verme yeteneğine tesir ettiğini, kolay etki alına alınabileceğini, davacının davalıyı kandırmak suretiyle feragat sözleşmesini imzalattığını, kesinleşmiş mahkeme kararının dikkate alınmadığını, gerekçesiz ve denetime elverişli olmayan adli tıp raporunun hükme esas alındığını, rapora karşı itirazlarının dikkate alınmadığını, davalının yüzde seksen oranında engelli olduğu hususundaki rapor arasındaki çelişkinin giderilmediğini, rapora yönelik itirazlarının genel kuruldan rapor almak suretiyle giderilmesi gerektiğini, raporu düzenleyen doktorlar hakkındaki sahtelik iddiasına yönelik savcılık dosya sonucunun beklenmediğini, tanık beyanları çelişkili olduğu hâlde gerekçe gösterilmediğini belirtmek suretiyle istinaf etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı Fatmagül İ.’ın feragat sözleşmesini bilerek ve isteyerek imzaladığı, sözleşme tarihinde fiil ehliyetini ortadan kaldıran bir durumun olmadığı, eldeki davada kendisini temsil etmek üzere vekil tayin edebildiği, bugüne kadar kısıtlanmasına ilişkin bir işlem yapılmadığı da gözetildiğinde dosyadaki delillerin hükme yeterli olduğu, Adli Tıp Genel Kurulundan rapor alınmamasında bir usulsüzlük bulunmadığı; öte yandan kesin hüküm iddiasına konu Ankara 8. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2016/490 Esas, 2016/594 Karar sayılı kararının, savcılık tarafından davalı Fatmagül İ. tarafından düzenlenen feragatnamenin gereğinin yapılması hususunda talepte bulunulması üzerine Mahkemece feragat sözleşmesinin vasiyetnamenin açılması hükümlerine tâbi olmadığı gerekçesiyle talebin reddine ilişkin olduğu, eldeki dava ile konusunun aynı olmadığı, bu nedenle kesin hüküm teşkil etmediği gerekçesiyle Mahkemece verilen karar usul ve yasaya uygun bulunarak davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Fatmagül İ. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

İstinaf dilekçesi tekrarlanarak, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf itirazları karşılanmaksızın gerekçesiz karar oluşturduğu belirtilerek temyiz talebinde bulunulmuştur.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, mirasçılık belgesinin mirastan feragat nedeniyle iptali ile yeni mirasçılık belgesi verilmesi istemlerine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 598 inci maddesinin birinci fıkrası hükmünde, başvuru üzerine yasal mirasçı oldukları belirlenenlere sulh mahkemesince mirasçılık sıfatlarını gösteren bir belge verileceği açıklanmıştır.

2. Mirasçılık belgesi istemek, maddi bir olayın varlığını ikrar ile kişiler arasındaki soybağı ilişkisini tespit ettirmekten ibarettir. Hakkında mirastan çıkarma ve yoksunluk sebepleri gerçekleşen veya mirası reddeden ya da mirastan feragat eden mirasçının tereke ile ilişkisi tümden kesilmiş sayılmaz. Mirastan çıkarma ve yoksunluk sebeplerinin gerçekleşmesi ya da mirasın reddi veya mirastan feragat edilmiş olması, ilgili kişinin mirasçılık belgesi istemesine engel bir neden olmadığı gibi, ilgili kişinin mirasçılık sıfatını da ortadan kaldırmaz. Bu nedenle mirasçılardan biri veya birkaçı yönünden mirastan çıkarma ve yoksunluk sebeplerinin gerçekleşmesi ya da mirasın reddi veya mirastan feragat edilmiş olması durumunda bu olgular yok sayılarak miras bırakanın tüm mirasçılarını ve miras paylarını gösterir şekilde mirasçılık belgesinin düzenlenmesi, hüküm yerinde ilgili mirasçı veya mirasçılar yönünden mirastan çıkarma ve yoksunluk sebeplerinin gerçekleştiği ya da mirası ret veya mirastan feragat ettikleri açıklanarak ret, feragat, mirasçılıktan çıkarma, mirastan yoksunluk hukuki sonuçlarının terekenin bölüştürülmesi sırasında gözetileceğine işaret edilmek suretiyle mirasçılık sıfatını yitiren kişinin payının kime veya kimlere kaldığını gösterir mirasçılık belgesi verilmelidir.

3. Değerlendirme

1. Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında somut olaya gelince; Kızılcahamam Sulh Hukuk Mahkemesinin 2018/223 Esas, 2018/212 Karar sayılı dava dosyasında mirasçı olarak gösterilen davalı Fatmanur İ.’ın miras payından feragat etmesi nedeniyle, iptale ilişkin kararda feragat yokmuş gibi tüm mirasçıların gösterilmesi, sonrasında feragat durumuna işaret edilmesi; ancak miras payından feragat nedeni ile miras payının kime kalacağının da belirtilmesi gerekmektedir.

2. O hâlde, mirasçılık belgesinin iptali üzerine yeniden verilecek mirasçılık belgesinde irs ilişkisinin kesilmemesi amacı ile muris Yaşar Ü.’ın mirasından feragat eden Fatmagül İ.’ın mirasçı olarak gösterilmesi, HMK’nın 297 nci maddesi uyarınca infazda tereddüt oluşturmayacak şekilde mirastan feragat nedeniyle miras payının kime kalacağının payları da gösterilmek suretiyle belirlenmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş; bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

28.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Başkan             Üye                            Üye                 Üye                      Üye 
Hikmet Onat      Sevinç Türközmen     Suat Arslan     Cengiz Balıkçı      Mahmut Akgün