T.C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ

Esas No       : 2022/3981
Karar No      : 2024/316

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L  M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ                       : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
TARİHİ                                 : 16.03.2022
SAYISI                                 : 2022/53 Esas, 2022/319 Karar

Taraflar arasındaki hisse devrinin davalı anonim şirket pay defterine kaydı davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Mahkemenin 16.11.2021 tarihli ek kararıyla feri müdahale talep edenin istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

Ek Kararın feri müdahale talep eden vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf dilekçesinin usulden reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı feri müdahale talep eden vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı şirketin hissedarı dava dışı Özlem Ö.A.'ın 05.08.2020 tarihli hisse devir sözleşmesi ile sahibi bulunduğu 4.328.000,00 TL şirket hissesini kendisine devrettiğini, hisse devrinin kabulünün karar defterine işlendiğini, gerekli işlemlerin yapıldığını, 07.08.2020 tarihinde şirkete dilekçe ile başvurarak kendisine devredilen hisselerin şirketin pay defterine yazılmasını talep etmiş ise de, dava tarihine kadar cevap verilmediğini ileri sürerek devir aldığı 4.328.000,00 TL şirket hissesinin şirketin pay defterine kaydının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı vekili cevap dilekçesinde; davayı kabul ettiklerini bildirerek bu beyanları doğrultusunda karar verilmesini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava dışı üçüncü kişi Özlem Ö.A. tarafından dava konusu şirkete ait 4.328.000,00 TL bedelli 4328 adet hissesinin davacıya devrine dair yazılı nama yazılı hisse devir sözleşmesinin yapıldığı, karar defterine işlendiği, Ticaret Sicil Gazetesinde ilan edildiği, şirket ana sözleşmesinde devir yasağının bulunmadığı, davacı tarafından 07.08.2020 tarihinde hisse devir sözleşmesinin anonim şirketin pay defterine işlenmesinin talep edildiği, ancak şirket tarafından yasal sürede bu konuda işlem yapılmadığı, buna istinaden davacı tarafından haklı olarak iş bu davanın açıldığı, davalı şirket vekili tarafından da davanın kabul edildiği, hisse devrinin ana sözleşmeye veya kanuna aykırı olduğuna dair iddia olması halinde bu durumun devrin pay defterine kaydedilmesine engel teşkil etmediği, bu hususun ayrı bir dava konusu (kaydın terkini) olabileceği gerekçeleriyle kabul beyanı doğrultusunda davanın kabulü ile, davacı ile dava dışı hissedar Özlem Ö.A. arasında düzenlenen 05.08.2020 tarihli hisse devir sözleşmesine istinaden hisse devrinin davalı şirketin pay defterine işlenmesine karar verilmiştir.

Mahkemece 16.11.2021 tarihli ek karar ile fer'i müdahallik talep eden Özlem Ö.A.'ın dosyada taraf sıfatı bulunmadığı, ayrıca yanında fer'i müdahil olarak yer almak istediği davalı şirket tarafından istinaf başvurusundan feragat edilmesi nedeniyle karara karşı müstakil olarak istinaf hakkının da bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen ek kararına karşı süresi içinde feri müdahale talep eden vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

Feri müdahale talep eden vekili istinaf dilekçesinde özetle; harç yatırılmaması nedeniyle feri müdahillik talebinin reddine dair verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, taleplerinin asli müdahale olarak değerlendirilerek harca tabi olduğu kabul edilse bile harcın tamamlattırılması için mahkeme tarafından kesin süre verilmesi gerektiğini, taraf sıfatı olmadığı gerekçesiyle istinaf talebinin reddedilmiş olması Türkiye Cumhuriyeti Anayasa'sının 36 ncı ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (AİHS) 6 ncı maddelerine aykırılık teşkil ettiğini, davacının işbu davayı kötüniyetle ikame ettiğini belirterek ilk derece mahkemesinin ek kararının kaldırılmasını, feri müdahillik talebinin kabulüne karar verilmesini ve süresinde açılmayan davanın usulden reddine karar verilmesini istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı yanında fer'i müdahil olarak davaya katılmak isteyen Özler Ö.A.'ın sözleşmenin tarafı olması nedeniyle hükümden etkileneceği gözetildiğinde hukuki yararının bulunduğu, İlk Derece Mahkemesince davalı yanında fer'i müdahale talep eden Özlem Ö.A.'ın fer'i müdahillik isteminin reddi kararı doğru değilse de, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 68 inci maddesi gereğince fer’i müdahilin davaya yanında katılmayı talep ettiği tarafla birlikte hareket etmesi gerektiği dikkate alındığında, müdahilin hükmü ancak lehine katıldığı tarafla birlikte temyiz edebileceği, davalı şirketin istinaf yoluna başvurmaması ve istinafa konu kararda müdahillik talebinde bulunan Özlem Ö.A. hakkında bir hüküm kurulmamış olması nedeniyle Özlem Ö.A.'ın tek başına istinaf hakkı bulunmadığı gerekçesiyle feri müdahil talep eden vekilinin istinaf dilekçesinin usulden reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davalı Kurum vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, anonim şirket hisse devrinin pay defterine kaydı istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 66 ve 68 inci maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun (6102 sayılı Kanun) 499 uncu maddesi.

3. Değerlendirme

Dava, şirket hisse devrinin pay defterine kaydı istemine ilişkin olup, İlk Derece Mahkemesince yukarıda yazılı gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir. Feri müdahale talebinde bulunan vekili tarafından 16.11.2021 tarihli dilekçe ile istinaf yoluna başvurusu üzerine, İlk Derece Mahkemesince 16.11.2021 tarihli ek kararı ile, feri müdahale talep edenin feri müdahillik talebinin reddine karar verildiği, dosyada taraf sıfatı bulunmadığı, ayrıca feri müdahilin müstakil olarak tek başına istinaf hakkı bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. Ek karar ile asıl kararın feri müdahale talebinde bulunan vekil tarafından istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince feri müdahil talep eden vekilin istinaf dilekçesinin usulden reddine karar verilmiştir.

6100 sayılı Kanun'un 66-69 uncu maddeleri arasında fer'i müdahale düzenlenmiştir. Söz konusu maddelere göre, üçüncü kişi, davayı kazanmasında hukuki yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, tahkikat sona erinceye kadar, fer'i müdahil olarak davada yer alabilir. Fer'i müdahil, tek başına hareket edemez, lehine katıldığı tarafla birlikte hareket eder. Yani lehine katıldığı tarafın yardımcısıdır. Müdahil, yanında katıldığı tarafın yararına olan iddia veya savunma vasıtalarını ileri sürebilir; onun işlem ve açıklamalarına aykırı olmayan her türlü usul işlemlerini yapabilir. Bir davada hüküm ancak o davanın tarafları arasında kurulur. Bu nedenle açılmış bir davada, fer'î müdahil hakkında hüküm kurulamaz ve fer'î müdahil kararı kendi adına tek başına temyiz edemez. Ancak, müdahale talebinin reddine ilişkin mahkeme kararı olması durumunda, müdahale talebi reddedilen üçüncü kişi tarafından yalnız bu ret kararına ilişkin olmak üzere asıl hüküm verildikten sonra süresi içerinde istinaf (temyiz) yoluna başvurarak müdahale talebinin haksız olarak reddedilmiş olması nedeniyle hükmün bozulmasını isteyebilir. (Baki Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulu, C.IV, İstanbul, Altıncı Baskı, 2001, s.3463-3464)

Somut olayda, Bölge Adliye Mahkemesinin kararında da, davalı yanında fer'i müdahil olarak davaya katılmak isteyen Özler Ö.A.'ın sözleşmenin tarafı olması nedeniyle hükümden etkileneceği gözetildiğinde hukuki yararının bulunduğundan davalı yanında fer'i müdahale talep eden Özlem Ö.A.'ın fer'i müdahillik isteminin reddi kararının doğru olmadığı belirtilmiştir. Bu durumda Bölge Adliye Mahkemesince öncelikle feri müdahale talebinin reddine ilişkin kararın istinafı konusunda İlk Derece Mahkemesi'nin feri müdahale talebinin reddine yönelik kararın kaldırılıp kaldırılmayacağına karar verilmesi, ondan sonra esasa ilişkin olarak istinaf isteminde bulunup bulunamayacağı değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekirken feri müdahale talebi konusundaki istinaf isteminin reddine dair kararı istinafı konusunda bir karar verilmemesi doğru olmamış kararın bozulması gerekmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf dilekçesinin usulden reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

16.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Başkan V.             Üye                        Üye                      Üye                      Üye 
Hafize Gülgün       Mehmet Durgun     Mehmet Cebeci    Mikail Özdemir    İsmail Yavuz
Vuraloğlu