T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi

ESAS NO       : 2024/1243
KARAR NO    : 2024/6097

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L A M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ           : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
TARİHİ                     : 25/12/2023
NUMARASI             : 2023/2970 - 2023/3406

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki taraflarca istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi Duygu Dilek tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

1- Borçlunun temyiz dilekçesinin incelenmesinde;

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının REDDİNE,

2- Alacaklının temyiz dilekçesinin incelenmesinde;

Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;

Alacaklı tarafından başlatılan kambiyo senedine özgü ilamsız takipte, borçlunun meskeniyet şikayetinde bulunarak, haczin kaldırılmasına karar verilmesini talep ettiği, İlk Derece Mahkemesince, şikayetin kısmen kabulü ile dava konusu mesken niteliğindeki taşınmazın 106.419,00 TL'den aşağı olmamak üzere satılmasına, bu bedelin şikayetçi borçluya haline münasip bir ev alması için verilmesine, satıştan arta kalan miktarının alacaklıya ödenmesine karar verildiği, taraflarca istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince alacaklının istinaf başvurusunun esastan reddine, borçlunun istinaf başvurusunun kabulü ile taşınmazın karar tarihine yakın tarih itibariyle belirlenen 1.000.000,00 TL 'den aşağı olmamak üzere satılmasına, bu bedelin şikayetçi borçluya haline münasip bir ev alması için verilmesine, satıştan arta kalan miktarının hak sahiplerine ödenmesine karar verildiği, kararın taraflarca temyiz edildiği anlaşılmıştır.

2004 sayılı İİK'nın 82. maddesinin 1. fıkrasının 12. bendinde; 'borçlunun "haline münasip" evi haczedilemez.' hükmüne yer verilmiştir.

Meskeniyet iddiası nedeniyle haczedilmezlik şikayetinde taşınmazın haline münasip ev değeri ve şikayete konu taşınmazın değerinin haciz tarihi itibariyle değerinin, taşınmazın bulunduğu bölgedeki diğer taşınmazlarla emsal mukayesesi yapılmak ve aynı vasıftaki taşınmazların alım-satım değerleri denetime elverişli ve somut veriler içerecek şekilde tespit edilmek suretiyle, İİK'nın 82/12. maddesi gereğince belirlendikten sonra borçlunun haline münasip evi alabileceği miktar, mahcuzun değerinden az ise mahcuzun satılarak, borçlunun haline münasip ev alması için gerekli bedelin kendisine, artanın hak sahiplerine ödenmesine, satışın borçlunun haline münasip ev alabileceği miktardan az olmamak üzere yapılmasına; şayet borçlunun haline münasip evi alabileceği miktar mahcuzun değerinden fazla ise haczin kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.

Bu kıstasları aşan nitelik ve evsaftaki yerlerle, makul ölçüleri geçen oda ve salonu kapsayan ve ikamet için zorunlu öğeleri içeren bir meskenin dışındaki yerler, maddede öngörülen amaca aykırıdır. Borçlunun görev ve sıfatı, kendisinin yukarıda belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmez.

Borçlunun, şikayete konu taşınmazın bulunduğu yerde oturması zorunlu olmadığından, daha mütevazi semtlerde haline münasip meskenin değerinin bilirkişi marifeti ile tespit edilerek sonucuna göre karar verilmelidir.

Somut olayda, mahallinde yapılan keşif sonrası düzenlenen ek bilirkişi raporunda, dava konusu taşınmazın haciz tarihi itibariyle değerinin 205.236,00 TL olduğu, Söke’nin daha mütevazi semtlerinde haciz tarihi itibariyle haline münasip ev değerinin ise 106.419,00 TL olarak tespit edildiği ve İlk Derece Mahkemesince haciz tarihi itibariyle belirlenen değer üzerinden hüküm kurulduğu ancak Bölge Adliye Mahkemesince borçlunun alabileceği haline münasip evin değeri olarak dava tarihi itibariyle tespit edilen değerin hükme esas alınması gerekirken haciz tarihi itibariyle tespit edilen değerin hükme esas alınması yerinde görülmeyerek ek bilirkişi raporu aldırılmak suretiyle davanın yeniden görülmesi için dava dosyasının HMK’nın 353/1-a-6. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, İlk Derece Mahkemesince aldırılan ek bilirkişi raporu ile dava konusu taşınmazın değeri ile borçlunun haline münasip alabileceği evin değerinin Temmuz 2023 tarihi ve dava tarihi olan 31.08.2020 tarihi itibariyle ayrı ayrı tespit edildiği anlaşılmaktadır.

Meskeniyet iddiası bir haczedilmezlik şikayeti olup; mahcuzun değerini ve borçlunun hale münasip alabileceği meskenin değerinin haciz tarihi itibariyle yapılması zorunluluktur. Bölge Adliye Mahkemesinin borçlunun alabileceği haline münasip evin değerinin dava tarihi itibariyle tespit edilmesi gerektiğine yönelik tespiti ve sonrasında görüş değişikliğine gidildiğini belirterek taşınmazın karar tarihine yakın bir zamana ilişkin olarak belirlenen değerini esas alarak hüküm kurması doğru görülmemiştir.

O halde, Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesinin şikayetin kısmen kabul kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle tarafların istinaf isteminin esastan reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirmeyle dava konusu taşınmazın karar tarihine yakın bir zamana ilişkin olarak belirlenen değeri esas alınarak şikayetin kısmen kabulüne karar verilmesi isabetsiz olup Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi'nin 25.12.2023 tarih ve 2023/2970 E. - 2023/3406 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 11.06.2024 gününde oy birliğiyle karar verildi.

Başkan            Üye                  Üye                   Üye             Üye
A. TUNCAL      M. ÇAMUR      S. ÖZTEMİZ     A. AYAN      Y. ÇİFTCİ