T.C.
YARGITAY
4. HUKUK DAİRESİ

Esas No       : 2023/6144
Karar No      : 2023/8887

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L  M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ                       : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
TARİHİ                                 : 03.01.2019
SAYISI                                 : 2018/2873 E., 2019/7 K.

Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı Eyüp E. vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Eyüp E. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili idarenin vergi mükellefi olan E. Gıda Limited Şirketi'nin ödenmeyen vergi borcundan dolayı icra takibi başlatması nedeni ile Rize İli Merkez Fener Mahallesi 307 ada 1 parsel, 313 ada 1 parsel, 321 adı 1 parsel, 273 ada 9 parsel, 275 ada 7 ve 8 parsel sayılı taşınmazların şirket müdürü Ali E.'na miras hukuku hükümlerine göre intikal tarihi olan 14.10.2017 tarihinde Ali E. tarafından davalı oğlu Eyüp E.'na satıldığını, bu işlemin vergi borçlusu Ali E. ile mirasçısı olan oğlu Eyüp E. arasında kamu alacağının tahsilini imkansız kılmak için yapıldığını belirterek 14.10.2014 tarihli tasarrufun hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

1. Davalı Eyüp E. vekili cevap dilekçesinde; yapılan işlemin karşılığı ödenmiş bir satış işlemi olduğunu, hiç bir şekilde kamu alacağının tahsilini önlemek için planlanmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.

2. Diğer davalılar; davaya cevap vermemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 275 ada 8 parsel B4 11 nolu bağımsız bölüm için dava açılmışsa da bu parselde Ali tarafından Eyüp'e yapılan satış görülmediğinden bu parsel yönünden davanın reddine, diğer parseller yönünden ise yapılan satışların tapudaki satış değeri 44.500,00 TL, keşifte belirlenen satış tarihi hisse değeri 480.623,20 TL olduğu, arada fahiş fark olduğu, Eyüp'ün Ali'nin oğlu olup bu tür satışların 6183 sayılı yasa gereği karşılıksız hükmünde olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, dava konusu yapılan Rize ili Merkez Fener mahallesi 307 ada 1 parsel, 313 ada 1 parsel, 321 ada 1 parsel, 273 ada 9 parsel, 275 ada 7 parsel, 275 ada 8 parsel A blok 13 nolu bağımsız bölümde Ali E. tarafından Eyüp E.'na 14.10.2014 tarihinde yapılan satışlara ilişkin tasarruf işlemlerinin tasarruf tarihine kadar olan davacı tarafın alacak ve ferileriyle sınırlı olmak üzere iptaline, davacıya davacının alacağı kadar miktarla sınırlı olarak haciz ve satış yetkisi verilmesine, karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Eyüp E. vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

Davalı Eyüp E. vekili istinaf dilekçesinde; mahkemece yeterli araştırma yapılmadığını, vergi borcunu mirasçıların ödeme yükümlülüğü bulunmadığını, dava konusu taşınmazların müvekkile murisi Ali E. tarafından satıldığını ve elde edilen gelirin murisin borçlarına ödendiğini, yapılan işlemin, karşılığı ödenmiş bir satış işlemi olduğunu, mahkemece harç miktarının maktu olarak hesaplanması gerekirken nispi harç hesaplaması şeklinde yapılmış olmasının da hukuka aykırı olduğunu belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taşınmazların tapudaki satış değeri ile satış tarihindeki rayiç değer arasında fahiş fark olduğu, ayrıca davalı Eyüp E. taşınmazları devreden Ali E.'nun oğlu olup, davalı Eyüp'e babasının amme alacağı borcunun doğumundan sonra yaptığı tasarrufların 6831 sayılı yasa kapsamında borçlunun mevcudunu azaltmaya yönelik tasarruflardan sayılıp butlan hükmünde olduğu gerekçesiyle davalı Eyüp E. vekili Av. Sinan U.'nun istinaf başvurusunun HMK.nun 353/(1)-b-1.madde ve bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Eyüp E. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davalı Eyüp E. vekili temyiz dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi kararına karşı yaptığı istinaf başvurusunda bildirdiği sebepler ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, 6183 sayılı Yasa’nın 24 ve devamı maddelerine dayanılarak açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 24 ve devamı maddeleri.

3. Değerlendirme

1. 6183 sayılı yasanın 25. maddesi hükmü gereğince bu tür davalarda, davalı olarak borçlu ve borçlu ile hukuki muamelede bulunan kişiler arasında mecburi dava arkadaşlığı vardır. Buna göre davalı olarak borçlu ile birlikte lehine tasarrufta bulunan üçüncü kişi ve bunlar tarafından devir halinde diğer üçüncü kişilerin yasal hasım olmaları gereği açıktır. Taraf ehliyeti dava koşullarından olup mahkemece öncelikle ve resen incelenmesi gereken hususlardandır.

Somut olayda, borçlu Ali E.'nun eldeki dava açılmadan önce 02.01.2015 tarihinde vefat ettiği, mirasçılarının ise Bakırköy 1. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2015/774 E., 2015/2313 K. sayılı kararı ile murisin mirasını reddettikleri ve verilen kararın 07.09.2015 tarihinde kesinleştiği anlaşılmaktadır. M.K.'nun 605 ve devamı maddeleri uyarınca zorunlu hasım olan borçlunun en yakın mirasçıları mirası reddettiğinden terekenin iflas hükümlerine göre çözümlenmesi gereklidir. Bu durumda, mirasın reddi kararının mahallin Sulh Hukuk Hakimine bildirilerek mirasın iflas kurallarına göre tasfiyesi sağlanmalı, anılan mahkemece atanacak ve yetkilendirilecek tereke temsilcisinin huzuru ile davaya devam olunmalıdır. Mirasın tasfiyesi işlemleri talebe bağlı işlemler olmayıp mirasın reddedildiğinin anlaşılması ile re'sen yapılması gereken işlemlerdendir. Talep üzerine yapılabilirliği bu özelliğini ortadan kaldırmaz.(Yargıtay 2.Hukuk Dairesinin 27.1.1995 gün ve 1995/13145,1995/947; HGK'nun 29.1.1975 gün 1682-100 ve 3.7.2002 gün 15/572-577 sayılı kararları aynı doğrultudadır) Ayrıca yine murisin ölüm gününde terekenin borca batık olduğunun şayi ve sabit olması durumunda da miras reddedilmiş olacağından ve bu tespit için sınırlayıcı bir süre yasaca öngörülmediğinden bu yönüyle de mahkemece işlem yapılması imkanı vardır. Hal böyle olunca Mahkemece usuli işlemlerin yerine getirilip taraf teşkili temin edildikten sonra sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere hüküm kurulması doğru değildir.

2. Bozma ilamının kapsam ve şekline göre, davalı Eyüp E. vekilinin temyiz itirazları şimdilik incelenmemiştir.

VI. KARAR

1. Değerlendirme bölümünün (1) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

3. Değerlendirme bölümünün (2) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle bozma ilamının kapsam ve şekline göre davalı Eyüp E. vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde davalı Eyüp E.'na iadesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

11.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Başkan                     Üye              Üye                         Üye                               Üye
Kadri Özerdoğan     Ali Çolak     Hüseyin Tuztaş     Ömer Faruk Aydıner    Mehmet Arı

BİLGİ : “TMK 612 hükmüne göre iflas tasfiyesinde alacaklının tasfiyeye yönelik talebi tasfiye masrafını yatırmadığı gerekçesiyle usulden reddedilemez” şeklindeki Yargıtay 7. Hukuk Dairesi’nin 24 Kasım 2022 tarihli kararı için bkz.

http://karamercanhukuk.com/yargitay-karari/tmk-612-hukmune-gore-iflas-tasfiyesinde-alacaklinin-tasfiyeye-yonelik-talebi-tasfiye-masrafini-yatirmadigi-gerekcesiyle-usulden-reddedilemez