T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi

ESAS NO       : 2024/3535
KARAR NO    : 2024/9031

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L A M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ           : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
TARİHİ                     : 06.03.2024
NUMARASI             : 2023/887 - 2024/592

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davacı/borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi Şeyma Başkan tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

Borçlunun, aleyhinde başlatılan takip dosyasından 15.06.2021 tarihinde haczine karar verilen 23 nolu bağımsız bölümün İİK'nın 82/1-12 maddesi kapsamında haline münasip evi olduğunu ileri sürerek haczin kaldırılması istemiyle İcra Mahkemesine başvurduğu, İlk Derece Mahkemesince; şikayetin kısmen kabulü ile taşınmazın 850.000,00 TL'den aşağı olmamak üzere satılmasına, haline münasip ev satın alması için 850.000,00 TL'nin davacı borçluya verilmesine, kalan paranın davalı alacaklıya ödenmesine karar verildiği, alacaklının istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan kabulü ile kararın kaldırılmasına haczedilmezlik şikayetinin reddine karar verildiği görülmüştür.

İİK'nın 82/1. maddesinin 12. bendi gereğince borçlunun haline münasip evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun haline uygun olup olmadığı adı geçenin haciz anındaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Buradaki “aile” terimi, geniş anlamda olup, borçlu ile birlikte aynı çatı altında yaşayan, bakmakla yükümlü olduğu kişileri kapsar. İcra Mahkemesince, borçlunun sözü edilenlerle birlikte barınması için zorunlu olan haline münasip meskeni temin etmesi için gerekli bedel bilirkişilere tespit ettirildikten sonra, haczedilen yerin kıymeti bundan fazla ise satılmasına karar verilmeli ve satış bedelinden yukarıda nitelikleri belirlenen mesken için gerekli olan miktar borçluya bırakılmalı, kalanı alacaklıya ödenmelidir.

Bu kıstasları aşan nitelik ve evsaftaki yerlerle, makul ölçüleri geçen oda ve salonu kapsayan ve ikamet için zorunlu öğeleri içeren bir meskenin dışındaki yerler, maddede öngörülen amaca aykırıdır. Borçlunun görev ve sıfatı, kendisinin yukarıda belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmez.

Borçlunun daha önce ipotek ettiği taşınmazı hakkında sonradan haczedilmezlik şikayetinde bulunabilmesi için ipoteğin konut kredisi, esnaf kredisi, zirai kredi gibi zorunlu olarak kurulmuş ipoteklerden olması gerekir. Zira zorunlu olarak kurulan ipoteğin haczedilmezlik şikayetine engel teşkil etmeyeceği ilkesi, bu ipoteğin sosyal amaçlı olarak verilen kredinin teminatını oluşturmasından kaynaklanmaktadır. Bunun dışında, borçlunun serbest iradesi ile kurduğu ipotekler, adı geçenin daha sonra bu yerle ilgili olarak haczedilmezlik iddiasında bulunmasını engeller ise de, haciz tarihi itibariyle ipotek konusu borcun ödenmiş olması halinde, ipotekle yükümlü bulunmayan taşınmaz hakkında haczedilmezlik şikayetinde bulunulabilir. Haczedilmezlik şikayetinde; ipoteğin zorunlu ipotek olmadığı ve şikayetçinin haciz tarihi itibariyle bankaya kredi borcunun devam ettiği durumlarda, borçlunun konulan haciz dolayısıyla haczedilmezlik şikayetinde bulunma hakkı yoktur. Zaten ipotek olarak gösterilen taşınmazını, her türlü borç için haczedilme ve paraya çevrilme konusunda riske atma iradesini borçlu göstermiş sayılır.

Haczedilmezlik şikayetinde bulunulan İzmir ili, Torbalı ilçesi, Ayrancılar Mahallesi, 3.5 ada, 1 parsel Z blok 6. kat 23 nolu bağımsız bölüm üzerinde G. Bankası A.Ş. lehine 01.10.2019 tarihli ipotek kaydının bulunduğu, ipotek senedinde ''...Konut finansman sözleşmesi ve bu sözleşmenin eki ve ayrılmaz parçası olan açılmış ve açılacak kredilerin teminatını teşkil etmek üzere ...'' şeklindeki beyan ve taahhüt dikkate alındığında söz konusu ipoteğin, sadece konut finansman kredisine özgülendiği, iradi olarak verilmediği ve dolayısıyla zorunlu ipotek olduğu anlaşılmaktadır.              

O halde, şikayete konu taşınmaz üzerinde zorunlu ipotek mevcut olduğu anlaşılmakla, borçlunun haczedilmezlik şikayetinin esasının incelenerek karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.

SONUÇ : Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesinin 06.03.2024 tarihli, 2023/887 E. - 2024/592 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nın 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nın 373/2. maddesi uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 24.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Başkan           Üye                Üye                 Üye                   Üye
A. TUNCAL     N. ŞİMŞEK    M. ÇAMUR     S. ÖZTEMİZ      A. AYAN