T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ

Esas No       : 2022/11048
Karar No      : 2023/3393

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L  M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ                       : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
TARİHİ                                 : 24.06.2022
SAYISI                                 : 2022/1634 E., 2022/1442 K.

Taraflar arasındaki infazı mümkün olmayan ilama dayalı takip başlatıldığı iddiasına dayalı takibin iptali talebi ve ilama aykırılık iddiası nedeni ile yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin reddine karar verilmiştir.

Kararın şikayetçi borçlu vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince şikayetçi borçlu vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kabulüne ve takibin iptaline karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı alacaklı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi Semiha Uyar tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. ŞİKAYET

Şikayetçi borçlu vekili şikayet dilekçesinde, icra takibine dayanak K.Maraş 2. Asliye Hukuk Mahkemesi ilamı incelendiğinde davacının 783 parsel yönünden müvekkil lehine veyahut taşınmazın önceki malikleri davalılar aleyhine ödemiş olduğu bir bedel olduğuna ilişkin açık ve kesin bir ibare bulunmadığını, aksine yatırıldığında diyerek bedelin yatırılmadığı vefakat yatırılma ile hüküm ve sonuç doğuracağı yönünde bir anlama mahal verdiğini, hüküm şarta bağlı olarak kurulduğunu, şarta bağlı olarak kurulan hükmün infazı mümkün olmadığını, icra emrinin kendisine tebliği ile gerek taşınmazın eski maliklerine böyle bir bedel alıp almadıklarını sorduğunu fakat davalılar böyle bir bedel almadıklarını söylediklerini, geçit hakkı yönünden şarta bağlı olarak kurulan hükmün infazı mümkün değilken bir de şartın gerçekleşip gerçekleşmediği yönünde tereddüt bulunduğundan net ve açık olmayan ilamın infaz edilebilme şartlarının hiç bir şekilde kalmadığını, infazı mümkün olmayan ilama dayanarak başlatılan icra takibinin hukuka aykırı olduğunu ,ilamdaki geçit hakkının Mehmet oğlu Arif G. lehine tesis edilmesine rağmen takibin Mehmet G. adına başlatıldığını belirterek takibin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı alacaklı vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile takibe dayanak ilama ilişkin mahkemenin verdiği hükmün dar yetkili olan mahkemece değiştirilemeyeceği, yorumlanamayacağının anlaşıldığı, mahkeme hükmünün infaza elverişli olup olmadığı hususunda bir değerlendirme yapılamayacağı, bu nedenle şikayetin bu yönden reddi gerektiği, ayrıca Arif G.'nun 13.04.2022 tarihinde geçit hakkına konu taşınmazı devretmesi nedeniyle tüm hak ve alacaklarını takip alacaklısı Mehmet G.'na devrettiği, bu yönle de ilama aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile şikayetin reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi borçlu vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

Şikayetçi borçlu vekilince, şarta bağlı olarak kurulan hükmün icrası ve infazının mümkün olmadığını, buna rağmen yerel mahkemece verilen şikayetin reddi yönündeki kararın hukuka aykırı olduğunu, hükmün içeriğinin aynen infazının zorunlu olduğunu, icra mahkemesinin ilamın hüküm fıkrasının aynen uygulanmasını denetlemekle görevli olduğunu, ilamın infaz edilecek kısmını yorum yoluyla değiştiremeyeceğini, alacaklının geçit hakkı bedelini depo etmediği takdirde, şu aşamada ilamlı icranın infazına devam edilmektedir ve alacaklı depo etmediği geçit hakkı bedeline rağmen yani ortada usulüne uygun bir geçit hakkı bedeli olmamasına rağmen müvekkilinin taşınmazından yol açmış olacağını, bu takdirde usulüne uygun olmayan bir geçit hakkının infazından toplumdaki adalet duygusunun zarar göreceğini belirterek kararın kaldırılması talep edilmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, takip alacaklısının Mehmet G. olduğu ancak dayanak ilamın incelenmesinde davacının Arif G. olduğu, icra emrindeki alacaklının dayanak ilamda taraf olmadığı gibi UYAP kayıtlarında Arif G.'nun sağ olduğu ve takip alacaklısının davacı Arif adına kısıtlama, vesayet vb. bir kararla, yetki ile hareket ettiğine dair bir ilam sunmadığı, bu hale göre icra emrinin dayanak ilama aykırı olup bu husus kamu düzeninden olduğundan resen değerlendirilmesinin gerektiği gerekçesi ile davacının istinaf talebinin kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasına ve şikayetin kabulü ile davacı aleyhine yapılan takibin iptaline karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı alacaklı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davalı alacaklı vekilince, alacaklının taşınmazın maliki olduğunu, taşınmaza ulaşılabilmesi adına geçit hakkı bulunduğuna güvenilerek satın alındığını, geçit hakkının ayni bir hak olması nedeni ile taşınmazın devri ile birlikte yeni malik lehine devam edeceğini, davacının iddialarının hukuki dayanaktan uzak olduğu iddiası ile kararın bozulmasına karar verilmesi talep edilmiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, ilamlı takipte infazı mümkün olmayan ilama dayalı takip başlatıldığı iddiasına dayalı takibin iptali talebi ve ilama aykırılık iddiasına dayalı şikayet başvurusuna ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

2004 sayılı İİK'nın 16, 31 ve diğer hükümleri ile Medeni Kanunun 747, 748, 783 vs maddeleri

3. Değerlendirme

TMK'nın 747. maddesi gereğince tesis edilen geçit irtifakı sınırlı bir ayni haktır ve herkese karşı ileri sürülebilir. Geçit irtifakı ayni hak olması nedeni ile taşınmazın devri ile birlikte taşınmazın yeni maliki lehine devam eder. TMK'nın783. maddesi gereğince irtifak hakkı tescilin terkini veya yüklü ya da yararlanan taşınmazın yok olması ile son bulur.

Dayanak ilamda tesis edilen geçit hakkı, yararlanan taşınmazın irtifak hakları sütununa yüklü taşınmazın parsel numarası belirtilmek sureti ile tapu kütüğüne işlenmiş olup kişi lehine değil taşınmaz lehine tesis edilmiş bir haktır. Geçit hakkının taşınmazı 13.04.2022 tarihinde devralan alacaklı Mehmet G. lehine devam ettiği sabittir. Bu durumda Bölge Adliye Mahkemesince alacaklının dayanak ilamda taraf olmadığı gerekçesi ile takibin iptaline karar verilmesi doğru olmamıştır.

Para ve teminattan başka borçlar hakkındaki ilamların icrası İİK'nın 24 ve ardından gelen maddelerinde düzenlenmiştir. İİK'nın 31. maddesinde "Bir irtifak hakkının kaldırılmasına yahut böyle bir hakkın tahmiline mütedair ilam icra dairesine verilince icra müdürü 24. md de yazılı şekilde yedi günlük bir icra emri gönderir. Borçlu muhalefet ederse ilamın hükmü zorla icra olunur." düzenlemesine yer verilmiştir.

Somut olayda; takibe dayanak yapılan ilamın, geçit hakkı tesisine ilişkin ilam olmasına rağmen icra müdürlüğünce borçluya örnek 4-5 nolu icra emri tebliğ edildiği anlaşılmıştır. İcra Müdürlüğünce para ve teminattan başka borçlar hakkındaki ilamların icrasında örnek 2 icra emri düzenlenmesi gerekirken örnek 4-5 icra emri düzenlenmesi isabetsiz olup bu durum icra emrinin iptalini gerektirir.

O halde, Bölge Adliye Mahkemesince, icra emrinin iptaline karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile takibin iptaline karar verilmesi isabetsiz olup Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Temyiz olunan, Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

16.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Başkan                 Üye                  Üye                        Üye                        Üye
Ayhan Tuncal        Refik Cemal      Mehmet Çamur     Dr. Şanver Keleş    Sabahattin Öztemiz
                              Hanedan