YABANCI PARA ALACAĞI TAKİBİNDE, VADE VEYA FİİLİ ÖDEME GÜNÜNDEKİ TÜRK LİRASI KARŞILIĞININ GÖSTERİLMEMESİ DAVA ŞARTI YOKLUĞUNDAN DAVANIN USULDEN REDDİNE NEDEN OLUR.
T.C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
Esas No : 2023/4310
Karar No : 2024/4281
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 21.12.2022
SAYISI : 2022/2113 Esas, 2022/1788 Karar
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalıların davacıyla imzalayacakları sözleşmeye istinaden 12.000,00 USD bağlanma parası istediklerini, bağlanma parasının sözleşmenin imzalanmamasına rağmen iade edilmediğini, alacağın tahsili için başlatılan icra takibine davalıların itiraz ettiklerini ileri sürerek itirazın iptalini, takibin 106.320,003 TL asıl alacak ile 14.857,867 TL işlemiş faiz değeri olmak üzere toplam 121.177,87 TL üzerinden devamını ve icra inkar tazminatına karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı C. Uluslararası Nakliyat Tekstil Turizm İnşaat Hırdavat Otomotiv Gıda ve Dış Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; davacı ile müvekkili arasında herhangi bir sözleşme ilişkisi bulunmadığı, ayrıca davacı tarafından müvekkiline bağlanma parası ödenmediği savunarak davanın reddini ve davacı aleyhine kötü niyet tazminatına karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı G. Uluslararası Ticaret Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının yabancı para alacağının tahsili amacıyla davalılar hakkında icra takibi başlattığı, icra dosyasının incelenmesinde takip talebinde ve ödeme emrinde yabancı para alacağının Türk parası karşılığının gösterilmediği, itirazın iptali davasına konu usulüne uygun bir icra takibinin olmadığı gerekçesiyle davanın dava şartı yokluğu nedeni ile reddine, şartları oluşmayan icra inkar tazminatı ve kötü niyet tazminatı taleplerinin ayrı ayrı reddine karar karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesinin gerekçeli kararında temas edilen tüm yargı kararlarında yabancı para üzerinden takibin yapılabileceği ve tek sorunun icra takip harçlarının alınabilmesi için TL karşılığının belirtilmesi ve bu miktar üzerinden icra takip başvuru ve peşin harcın alınması gerektiği hususunun belirtildiğini, aksi yorumların alacaklının cezalandırılması sonucunu doğuracağını, çünkü takibin devamı haline yabancı para üzerinden devam edeceğini ve borcun ödemesinin de ödeme günündeki TL karşılığı üzerinden olacağını, dava konusu icra takibinde UYAP üzerinden başlatıldığını ve sistemin belirlediği o günkü kur karşılığı olan TL kuru üzerinden icra takip harçlarının ödendiğini, aksi halde harçların ödenmesinin ve takibin başlatılmasının mümkün olmayacağını, faiz başlangıç tarihi olarak bağlanma parasının gönderildiği tarih ve de sebepsiz zenginleşmenin gerçekleştiği tarihin esas alınması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun (2004 sayılı Kanun) 58 inci maddesinin üçüncü fıkrası ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 99 uncu maddesine aykırı şekilde yabancı para alacağı üzerinden takibin yapıldığı, ancak vade veya fiili ödeme günündeki TL karşılığının gösterilmemesi nedeniyle yasaya uygun takip yapılmadığının saptandığı gerekçeleriyle yasaya uygun yapılmayan takip nedeniyle dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmesi isabetli olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itiraz sebeplerini tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, taraflar arasında imzalanacak sözleşme sebebiyle verilen bağlanma parasının, sözleşmenin kurulmamış olması nedeniyle tahsili için başlatılmış olan icra takibine yapılan itirazın iptali istemidir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2004 sayılı Kanun'un 67 ve 58 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan V. Üye Üye Üye Üye
Hafize Gülgün Mehmet Cebeci Mehmet Tunç İsmail Yavuz Okan Albayrak
Vuraloğlu
BİLGİ : “Ödeme emrinde dövizin Türk Lirası karşılığının gösterilmemesinin kamu düzeniyle ilgisi bulunmaktadır” şeklindeki Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 22 Mayıs 2024 tarihli kararı için bkz.
YABANCI PARA ALACAĞI TAKİBİNDE, VADE VEYA FİİLİ ÖDEME GÜNÜNDEKİ TÜRK LİRASI KARŞILIĞININ GÖSTERİLMEMESİ DAVA ŞARTI YOKLUĞUNDAN DAVANIN USULDEN REDDİNE NEDEN OLUR.
T.C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
Esas No : 2023/4310
Karar No : 2024/4281
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 21.12.2022
SAYISI : 2022/2113 Esas, 2022/1788 Karar
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalıların davacıyla imzalayacakları sözleşmeye istinaden 12.000,00 USD bağlanma parası istediklerini, bağlanma parasının sözleşmenin imzalanmamasına rağmen iade edilmediğini, alacağın tahsili için başlatılan icra takibine davalıların itiraz ettiklerini ileri sürerek itirazın iptalini, takibin 106.320,003 TL asıl alacak ile 14.857,867 TL işlemiş faiz değeri olmak üzere toplam 121.177,87 TL üzerinden devamını ve icra inkar tazminatına karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı C. Uluslararası Nakliyat Tekstil Turizm İnşaat Hırdavat Otomotiv Gıda ve Dış Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; davacı ile müvekkili arasında herhangi bir sözleşme ilişkisi bulunmadığı, ayrıca davacı tarafından müvekkiline bağlanma parası ödenmediği savunarak davanın reddini ve davacı aleyhine kötü niyet tazminatına karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı G. Uluslararası Ticaret Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının yabancı para alacağının tahsili amacıyla davalılar hakkında icra takibi başlattığı, icra dosyasının incelenmesinde takip talebinde ve ödeme emrinde yabancı para alacağının Türk parası karşılığının gösterilmediği, itirazın iptali davasına konu usulüne uygun bir icra takibinin olmadığı gerekçesiyle davanın dava şartı yokluğu nedeni ile reddine, şartları oluşmayan icra inkar tazminatı ve kötü niyet tazminatı taleplerinin ayrı ayrı reddine karar karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesinin gerekçeli kararında temas edilen tüm yargı kararlarında yabancı para üzerinden takibin yapılabileceği ve tek sorunun icra takip harçlarının alınabilmesi için TL karşılığının belirtilmesi ve bu miktar üzerinden icra takip başvuru ve peşin harcın alınması gerektiği hususunun belirtildiğini, aksi yorumların alacaklının cezalandırılması sonucunu doğuracağını, çünkü takibin devamı haline yabancı para üzerinden devam edeceğini ve borcun ödemesinin de ödeme günündeki TL karşılığı üzerinden olacağını, dava konusu icra takibinde UYAP üzerinden başlatıldığını ve sistemin belirlediği o günkü kur karşılığı olan TL kuru üzerinden icra takip harçlarının ödendiğini, aksi halde harçların ödenmesinin ve takibin başlatılmasının mümkün olmayacağını, faiz başlangıç tarihi olarak bağlanma parasının gönderildiği tarih ve de sebepsiz zenginleşmenin gerçekleştiği tarihin esas alınması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun (2004 sayılı Kanun) 58 inci maddesinin üçüncü fıkrası ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 99 uncu maddesine aykırı şekilde yabancı para alacağı üzerinden takibin yapıldığı, ancak vade veya fiili ödeme günündeki TL karşılığının gösterilmemesi nedeniyle yasaya uygun takip yapılmadığının saptandığı gerekçeleriyle yasaya uygun yapılmayan takip nedeniyle dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmesi isabetli olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itiraz sebeplerini tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, taraflar arasında imzalanacak sözleşme sebebiyle verilen bağlanma parasının, sözleşmenin kurulmamış olması nedeniyle tahsili için başlatılmış olan icra takibine yapılan itirazın iptali istemidir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2004 sayılı Kanun'un 67 ve 58 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan V. Üye Üye Üye Üye
Hafize Gülgün Mehmet Cebeci Mehmet Tunç İsmail Yavuz Okan Albayrak
Vuraloğlu
BİLGİ : “Ödeme emrinde dövizin Türk Lirası karşılığının gösterilmemesinin kamu düzeniyle ilgisi bulunmaktadır” şeklindeki Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 22 Mayıs 2024 tarihli kararı için bkz.
