T.C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ

Esas No       : 2022/837
Karar No      : 2023/1318

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L  M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ                       : İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi
                                               (Denizcilik İhtisas Mahkemesi Sıfatıyla)
TARİHİ                                 : 09.09.2021
SAYISI                                 : 2019/120 Esas, 2021/357 Karar

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine, Dairemizce yapılan inceleme sonunda karar bozulmuş, Mahkeme tarafından Dairemiz ilamına karşı direnilmiştir.

Direnme kararının davalı vekili tarafından temyizi üzerine Dairemizce bozma kararı yerinde bulunarak direnme kararı incelenmek üzere dosya Hukuk Genel Kuruluna gönderilmiştir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 06.12.2018 tarih ve 2017/11-101 E. ve 2018/1869 K. sayılı ilâmı ile direnme kararının usulden bozulmasına, bozma nedenine göre işin esasına ilişkin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiş, Mahkeme tarafından Dairemiz bozma ilamına uyulduğu belirtilerek davanın reddine karar verilmiş olmakla Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili nezdinde taşıma poliçesiyle sigortalanmış olan cam emtiasının davalılar tarafından Romanya’dan Türkiye’ye gemi ile taşındığını, varış limanında yapılan incelemelerde sözkonusu emtianın taşınması ve tahliyesi sırasında hasarlandığının tespit edilmesi üzerine müvekkili tarafından sigortalısına poliçe teminatı dahilinde 34.443,66 TL hasar tazminatı ödendiğini, bu suretle müvekkilinin sigortalısının haklarına halef olduğunu ileri sürerek ödenen miktarın 19.03.2008 ödeme tarihinden itibaren avans faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı G. Denizcilik Nak. Spor Yapı Tesisleri ve Tic. Ltd. Şti.vekili cevap dilekçesinde; usulüne uygun olarak yapılmış bir hasar ihbarı ve tespitin bulunmadığını, ekspertiz çalışmalarının tek taraflı yapıldığını, taşıma koşullarının belirlendiği bağlantı özetinde fixture recap ve boşaltma için Free In and Out, Stowed “FIOS” (gemiye yükleme, boşaltma ve istif masraflarının taşıyana ait olmaması) kaydının bulunduğunu, bu kayıt nedeniyle taşınan malın yüklenmesi, bağlanması, emniyet altına alınması, takozlanması ve tahliyesinin tamamen yükletenin/taşıtanın ve/veya gönderilenin sorumluluğunda olup, meydana gelen hasarlardan müvekkilinin sorumlu olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ

A. Mahkemece Verilen ilk Karar

İstanbul 51. Asliye Ticaret Mahkemesinin (Denizcilik İhtisas Mahkemesi sıfatıyla) 13.07.2010 tarih, 2009/44 E. ve 2010/324 K. sayılı kararıyla; gemi kaptanının yükleme esnasında gerekli özeni göstermemesinden dolayı meydana gelen zarardan davalı taşıyıcı şirketin sorumlu olduğu, diğer davalının ise geminin donatanı veya taşıyanı olmaması nedeniyle bu davalıya husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle davalı Yapı Kredi Leasing Anonim Ortaklığı hakkındaki davanın husumetten reddine, diğer davalı M/V R. Gemisi taşıyanı ve/veya işleteni G. Denizcilik Nak. Spor Yapı Tesisleri ve Tic. Ltd. Şti. hakkındaki davanın ise kabulüne karar verilmiş, davalı vekilince temyiz edilmiştir.

B. Bozma Kararı

Dairemizin 22.11.2012 tarih, 2010/13370 E. ve 2012/18961 K. sayılı ilamı ile davalı M/V R. Gemisi taşıyanı ve/veya işleteni G. Denizcilik Nak. Spor Yapı Tesisleri ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin ilamda belirtilen sebepler yönünden temyiz itirazlarının kabulüne karar verilerek mahkeme kararı bozulmuştur.

C. Mahkemece Verilen Direnme Kararı

Mahkemece, 26.11.2013 tarih, 2013/346 E. ve 2013/300 K. sayılı kararı ile direnme kararı verilmiş, davalı vekilince temyiz edilmiştir.

D. Dairemizin İnceleme Kararı

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 373 üncü maddesinin beşinci fıkrası gereğince Dairemizce yapılan incelemede, mahkemece verilen direnme kararının yerinde olmadığı belirtilerek temyiz incelemesi yapılmak üzere dosyanın Hukuk Genel Kuruluna gönderilmesine karar verilmiştir.

V. YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI (YHGK) VE DEVAM EDEN YARGILAMA SÜRECİ

A. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 06.12.2018 tarih, 2017/11-101 E. ve 2018/1869 K. sayılı ilâmı ile yasal düzenlemelere uygun şekilde oluşturulmuş bir direnme kararının varlığından bahsedilemeyeceği, mahkemece Anayasanın 141 inci maddesinin üçüncü fıkrası ve ona koşut bir düzenleme içeren 6100 sayılı Kanun'un 297 nci maddesi gözetilerek ve özellikle bozma kararında yer verilen bozma gerekçelerine karşı direnmenin gerekçesini de (gerekirse yeni bir hüküm oluşturmayacak şekilde yasal sınırlarda genişleterek) açıkça kaleme alınarak kararda gösterilmesi gerektiği gerekçesiyle anlaşılabilir ve denetlenebilir nitelikte direnme kararı verilmek üzere davalı M/V Gemisi Taşıyanı ve/veya İşleteni G. Denizcilik Nak. Spor Yapı Tesisleri ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının usulden bozulmasına, bozma nedenine göre işin esasına ilişkin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

B. Mahkemece Hukuk Genel Kurulu Kararı Üzerine Verilen Karar

Mahkemece, Dairemiz bozma ilamına uyularak, navlun sözleşmesinde yer alan FIOS kaydının gönderilen ve taşıtan sıfatına sahip olan dava dışı sigortalı bakımından geçerli olduğu, FIOS kaydı gereği davalı taşıyanın gerek istif gerekse boşaltma sırasında meydana gelen hasarın sebep olduğu zarardan sorumlu tutulamayacağı, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 1091 inci maddesi hükmünün, kaptanın gözetim görevi sebebiyle (istif hatasının geminin elverişsizliğine sebep olması ve bu sebeple yük hasar veya zıyaın meydana gelmesi hali dışında) taşıyana kusur izafe edilmesi sonucunu doğurmayacağı, dava konusu zararlar sebebiyle taşıyana kusur izafe edilmesi mümkün olmadığından taşıyanın sorumlu tutulmasının da mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; bozma kararı ile davacı lehine usulü müktesep hak doğduğu halde mahkemece bu hususun gözardı edildiğini, bozma kararına uyulmakla davalı taşıyanın müterafik kusurunun kabul edilmesi gerekirken davanın tümden reddinin doğru olmadığını, mahkemenin bozma ilamına uyma kararının gerekçesiz olduğunu, bu durumun Anayasa'nın 141 inci maddesinin üçüncü fıkrası ile 6100 sayılı Kanun'un 297 nci maddesine aykırılık teşkil ettiğini, FIOS kaydının taşıyanın sorumluluğunu bertaraf etmediğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık; davacıya sigortalı cam emtiasının mümeyyiz davalı tarafından deniz yoluyla yapılan taşıma sırasında hasarlanması nedeniyle davacı tarafından sigortalısına ödenen tazminatın rücuen tahsili istemine ilişkin davada verilen direnme kararının YHGK tarafından usulden bozulmasından sonra mezkûr direnme kararı ve YHGK kararı yok sayılarak Daire bozma ilamına uyularak verilen kararın temyiz incelemesinin yapılıp yapılmayacağına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

1. Anayasa'nın 141 inci maddesinin üçüncü fıkrası

2. 6100 sayılı Kanun'un 297 nci maddesi 373 üncü maddesinin beşinci fıkrası.

3. Değerlendirme

Mahkemenin, 26.11.2013 tarih, 2013/346 E. ve 2013/300 K. sayılı direnme kararı, YHGK'nın 06.12.2018 tarih, 2017/11-101 E. ve 2018/1869 K. sayılı ilâmında belirtildiği üzere usulüne uygun oluşturulmadığından bozma kararında yer verilen bozma gerekçelerine karşı direnmenin gerekçesinin gerekirse yeni bir hüküm oluşturmayacak şekilde açıkça kaleme alınarak anlaşılabilir ve denetlenebilir nitelikte direnme kararı verilmek üzere usulden bozulmuştur. Mahkemece, YHGK ilamında belirtilen hususlara riayet edilerek gerekçe yazılması ve hüküm kurulması gerekirken daha evvel verilmiş direnme kararına rağmen Daire bozma ilamına uyularak yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, hükmün YHGK bozma kararı çerçevesinde gerekçe yazılmak üzere bozularak Mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.

V. KARAR

Açıklanan sebeple;

Mahkeme kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın mahkemesine gönderilmesine,

06.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Başkan V.        Üye                     Üye                      Üye                        Üye 
Ali Orhan          Ahmet Tuncay     Dr. Adem Aslan    Dudu İrem Toros    Mehmet Cebeci