T.C.
YARGITAY
4. HUKUK DAİRESİ

Esas No       : 2023/2406
Karar No      : 2024/2446

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L  M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ                       : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
TARİHİ                                 : 20.10.2022
SAYISI                                 : 2020/2203 E., 2022/3028 K.

Taraflar arasındaki muvazaalı işlemin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davacı vekili ile davalılar Aysun E. ve Latif B. vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalıların başvurularının reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak, yeniden esas hakkında karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar Aysun E., Anıl B. ve Latif B. vekilleri tarafından temyiz edilmiş, incelemenin duruşmalı olarak yapılması Davalı Latif B. ve Aysun E. vekili tarafından istenilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 05.03.2024 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.

Belli edilen gün ve saatte davacı vekili Avukat G.S., davalılar Aysun E. vekili İ.K., Latif B. vekili Avukat A.K. geldiler. Davacı ile Davalılar vekilinin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen 05.03.2024 gününde Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı borçlu Hasan Ş. aleyhine yapılan takibin sonuçsuz kaldığını, borçlunun mal kaçırma amacı ile kayden maliki bulunduğu 45 TL 6.5 ve 45 TT 7.7 plaka sayılı araçlarını davalı Anıl Polat'a; Manisa İli, Turgutlu İlçesi, 9. Mıntıka Mahallesi, 2588 ada, 9 parsel üzerinde bulunan, B-Blok, Zemin kat, 24 nolu "batarlı iş yeri" niteliğindeki bağımsız bölümünü ve Manisa İli, Turgutlu İlçesi, Yıldırım Mahallesi, 658 ada, 8 parsel üzerinde bulunan 2. kat, 3 nolu "mesken" niteliğindeki bağımsız bölümdeki 1/4 hissesini, davalı Latif B.'a , Manisa İli, Turgutlu İlçesi, Özyurt Mahallesi, 6.9 ada, 4 parsel üzerinde bulunan 1. kat, 2 nolu "mesken" niteliğindeki bağımsız bölümünü, davalı Aysun E.'a sattığını belirterek, bu satışların iptali ile dava konusu mallar üzerinde haciz ve satış isteme yetkisi verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

1. Davalı Hasan Ş. cevap dilekçesinde; yıllardan beri davacı banka ile çalıştığını, araçlarını sattığı davalıların tamamen iyi niyetli olarak şahsından mal satın aldıklarını ve bedellerini banka hesaplarına ödediklerini, davalılarla arkadaş olması hususunun mümkün olmadığını, Anıl B.'a araçlarını noter satışından önce sattığını ve parasını aldığını, karşılıklı güven nedeniyle resmi satışı sonraya bıraktığını, vergi dairesi ve belediyeye olan borçlarını ödediğini, ne kendisinin ne de davalıların kötü niyetli olmadığını, izah edilen nedenlerle davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.

2. Davalı Aysun E. vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin, çalışan kendine ait mal varlığı ve geliri olan bir kişi olduğunu, davaya konu taşınmazdan önce yakın zamanda yine kendisine bir ev aldığını, daha sonra da yatırım amaçlı dava konusu evi aldığını, parasını ise banka aracılığıyla Hasan Ş. hesabına yatırdığını, taşınmazı emlakçı vasıtası ile aldığını, izah edilen nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

3. Davalı Latif B. vekili cevap dilekçesinde; davalılar arasında zorunlu dava arkadaşlığı olmadığını, tüm tasarruf sahiplerine aynı dosyada dava açılmasının usul hukuku açısından yanlış olduğunu, yetkili mahkemelerin Turgutlu Mahkemeleri olduğunu, müvekkilinin taşınmazları emlakçı kanalı ile satın aldığını, kapora ve peşinatlar verildiğini akabinde banka aracılığıyla kalan miktarın gönderildiğini, müvekkilinin alım satım bedelini ödeyebilecek mali güçte olduğunu, izah edilen nedenlerle davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.

4. Diğer davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, dava konularından 45 TL 6.5 (35 AEV 5.0) ve 45 TT 7.7 plaka sayılı araçların 11.10.2017 tarihinde davalı Anıl B.'a devrinin yapıldığı, davalı Hasan Ş. ile davalı Anıl B. arasında arkadaşlık ilişkisinin bulunmadığı, davalı Anıl B.'ın kötüniyetli olduğu hususunun davacı tarafından ispat edilemediğinden davalı Anıl B. yönünden davanın reddine karar verilmiştir.

Davalılar Latif B. ve Aysun E.'ın borçlunun arkadaşları oldukları, ivazlar arasında önemli oransızlık olduğu gerekçesi ile anılan davalılar yönünden davanın kabulüne ancak taşınmaz el değiştirdiğinden ve davanın bedele dönüştüğünden, davalılar Hasan Ş. ve Latif B. yönünden dava konusu taşınmazların devir tarihi itibari itibariyle belirlenen değeri olan 429.633,36 TL (İzmir 2. İcra Müdürlüğünün 2017/14514 Esas sayılı takip dosyasındaki alacak ve fer'ilerini geçmemek üzere) tazminat ile müştereken ve müteselsilen, davalılar Aysun E. ve Hasan Ş. yönünden dava konusu taşınmazın devir tarihi itibari itibariyle belirlenen değeri olan 171.262,89 TL (İzmir 2. İcra Müdürlüğünün 2017/14514 Esas sayılı takip dosyasındaki alacak ve fer'ilerini geçmemek üzere) tazminat ile müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmalarına karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalılar Aysun E. ve Latif B. vekilleri vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

1. Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; davanın kısmen reddine ilişkin kararın dosya kapsamıyla uyumlu olmadığını, davalı Anıl B.'ın iki adet aracı satın alacak ekonomik durumunun bulunmadığını, araç bedellerin ödendiğine dair delil sunulmadığını, davalı Anıl ile asıl borçlunun aynı mahallede oturduklarını ve birbirlerini tanıdıklarını, araçların davalı Anıl tarafından satın alındıktan kısa süre sonra yeniden satılmasının mahkemece değerlendirilmediğini, araçların haricen satılıp bedeli alındıktan sonra resmi satışın yapılmasının taraflar arasındaki güven ilişkisini ve birlikte hareket ettiklerini ispatladığını belirterek, istinaf isteminde bulunmuştur.

2. Davalı Aysun E. vekili istinaf dilekçesinde; verilen kararın dosya kapsamıyla uyumlu olmadığını, sundukları delillerin toplanmadan karar verildiğini, müvekkilinin taşınmazı satın almaya yeter malvarlığının bulunduğunu, tanışıklık iddiasının ispatlanmadığını, satış bedelinin banka yoluyla ödendiğini, kendi kızı ile asıl borçlunun kızının aynı okulda okumasının muvazaayı ispatlamaya yetmeyeceğini, taşınmazın değerinin ederinden fazla hesaplandığını belirterek, istinaf isteminde bulunmuştur.

3. Davalı Latif B. vekili istinaf dilekçesinde, dava şartı olan aciz vesikasının sunulmadığını, tasarrufun borcun doğumundan önce yapıldığını, devir anında taşınmazın tapu kaydı üzerinde devri kısıtlayıcı herhangi bir şerhin bulunmadığını, sundukları deliller toplanmadan karar verildiğini, müvekkilinin taşınmazı satın almaya yeter malvarlığının bulunduğunu, tanışıklık iddiasının ispatlanmadığını, satış bedelinin banka yoluyla ödendiğini, tek taraflı beyanla düzenlenmiş emniyet tutanağının muvazaayı ispatlamaya yetmeyeceğini, müvekkilinin iyi niyetli olduğunu, rapora itirazlarının nazara alınmadığını, taşınmazın değerinin ederinden fazla hesaplandığını belirterek, istinaf isteminde bulunmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile "... Davaya konusu taşınmazlar bakımından; her üç taşınmazın da aynı gün davalı-3. kişilere satıldığı, ödendiği iddia edilen ve buna ilişkin dekontları sunulan bedeller ile rayiç değerler arasında mislini aşan farkın bulunduğu görülmüştür. Ayrıca her iki davalı-3. kişinin gayrimenkul alım satımıyla ticari olarak uğraşmamaları ve satın alındıktan kısa süre sonra taşınmazların yeniden devredilmiş olması ile taraflar arasında tanışıklık ve komşuluk bulunduğunun ispatlanması nazara alındığında işbu davalılar açısından davanın kabulüne karar verilmesi doğrudur.

Davacı vekilinin istinaf talebi açısından yapılan değerlendirme sonucunda;

Her ne kadar araç satışlarının muvazaalı olmadığı gerekçesiyle davanın kısmen reddine karar verilmiş ise de satış bedelinin mutat yollarla ödendiğine dair herhangi bir delil sunulmaması, davalı-3. kişi Anıl B.'ın tespit edilen ekonomik durumu, her iki aracın aynı tarihte satın alınıp yine kısa süre içerisinde yeniden satılmış olması ile davalı tanığı Mehmet Karabulut'un köylerden ürün ticareti yaptıkları için bir kamyonet gerektiğine dair beyanının birbiriyle çelişmesi ve araçların haricen satın alınıp parası ödendikten belli bir süre sonra resmi satışının yapılmış olmasının taraflar arasındaki tanışıklığı ispatlaması nazara alındığında tasarrufların iptale tabi olduğu sonucuna varıldığından, işbu davalı açısından da davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken kısmen reddine karar verilmesi hatalıdır.

Bu nedenlerle; davalı Aysun E. vekili ve davalı Latif B. vekilinin istinaf taleplerinin reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, belirtilen eksikliklerin düzeltilmesinin yeniden yargılama gerektirmediği gözetilerek, HMK'nun 353/1-b-3 maddesi uyarınca, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak, davanın kabulüne dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur...." gerekçesi ile yeniden esas hakkında karar verilmek sureti ile davalı Anıl B. yönünden de davanın kabulü ile 145.264,00 TL'nin davalı-3. kişi Anıl B.'tan alınarak davacıya verilmesine, karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar Aysun E., Anıl B. ve Latif B. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

1. Davalı Aysun E. vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçelerinde belirttikleri nedenleri yineleyerek , davanın tek dayanağının kolluk araştırma tutanağı olduğunu, Turgutlu'nun 180.000 nüfuslu yer olduğunu, aynı apartmanda oturanların dahi birbirlerini tanımadıklarını, araştırmanın tapudaki satış tarihine göre değil dava tarihine göre yapıldığını, satış öncesinde müvekkilinin borçlu ile tanışıklığının olmadığını, davacının iddiasını ispatlayamadığını, müvekkilinin ailesinin Y.T. AŞ nin sahipleri olduklarını, alım gücünün olduğunu, çocukları aynı okulda okuyan velilerin hepsinin birbirini tanımadıklarını, emlakçının lehe beyanlarının dikkate alınmadığını belirterek temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Davalı Latif B. vekili temyiz dilekçesinde; davanın görülebilmesi için gerekli aciz belgesinin sunulmadığını, müvekkili ile borçlunun bir süre arkadaşlık ettiklerine ilişkin tutanaktan hareketle, borçlunun mali durumunu bildiğinin kabulünün hatalı olduğunu, müvekkilini alım gücü olduğunu, taşınmazların değer tesbitinin hatalı yapıldığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.

3. Anıl B. vekili temyiz dilekçesinde; davanın görülebilmesi için gerekli aciz belgesinin sunulmadığını, müvekkilinin yaşam deneyimlerine uygun olarak araç satın aldığını ve sattığını, satış tarihinde icra takibinin olmadığını, borçlunun işlerinin yoğunluğu nedeni ile noter satışından 1 ay önce araçları adi sözleşme ile satın aldığını, noter sözleşmesinin sonra yapıldığını, ivazlar arasında fark olmadığını belirterek temyiz isteminde bulunmuştur.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, İİK'nın 277 ve devamı maddelerine dayalı olarak açılan tasarrufun iptali istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 277 ve devamı maddeleri.

3. Değerlendirme

1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen karar; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, davalılardan Aysun E.'a yapılan satışta ivazlar arasında önemli oransızlık olmasına, davalı Latif B. yönünden İİK'nın 280/1. maddesi gereğince borçlunun mali durumunu bilebilecek tanışıklığın olmasına göre davalılar Latif B. ve Aysun E. yönünden usul ve kanuna uygun olup, davalılar Latif B. ve Aysun E. vekillerinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

3. Bölge Adliye Mahkemesince davalı Anıl B. yönünden de davanın kabulüne karar verilmiş ise de varılan sonuç dosya kapsamına uygun bulunmamıştır.

Davalı Anıl B. dava konusu 45 TT 7.7 plakalı aracı 11.01.2017 tarihinde borçludan noter satış sözleşmesi ile 40.000,00 TL ye almış, bilirkişi aracın satış tarihindeki değerini 41.502,00 TL olarak belirlemiştir. 45 TL 6.5 plakalı aracı yine 11.01.2017 tarihinde borçludan noter satış sözleşmesi ile 33.000,00 TL ye almış, bilirkişi aracın satış tarihindeki değerini 44.960,00 TL olarak belirlemiştir. Bu halde Bölge Adliye Mahkemesinin kabulünün aksine ivazlar arasında önemli oransızlık olduğunun kabulü mümkün değildir. Mahkemece yaptırılan zabıta araştırmasında davalı Anıl B. ile borçlu arasında yakınlık ve arkadaşlık tesbit edilememiştir. Araçların önceden gayri resmi alınmış olması, araç alım satımlarındaki genel uygulama olması nedeni ile tanışıklık ve ötesinde borçlunun mali durumunun bilindiği anlamına gelmediği gibi, noter sözleşmesinde geçen miktarın ödendiği yazılı belge ile ispatlanmış olduğundan yeniden ödeme belgesiyle ispatının aranması da hatalıdır.

Bu halde mahkemece, ivazlar arasında önemli oransızlık olduğu ve üçüncü kişinin borçlunun mali durumunu bildiği somut delillerle ispatlanmamış olan davalı Anıl B. yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuştur.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1. Değerlendirme bölümünün 2. bendinde açıklanan nedenlerle davalılar Latif B. ve Aysun E. vekillerinin temyiz itirazlarının REDDİNE,

2. Değerlendirme bölümünün 3. bendinde açıklanan nedenlerle davalı Anıl B. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

17.100,00 TL vekalet ücretinin davalıdan Latif B. ve Aysun E.'dan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davacıya verilmesine,

Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davalılar Aysun E. ve Latif B.'a yükletilmesine,

Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davalı Anıl B.'a iadesine,

Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine, kararın bir örneğinin İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,

05.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Başkan                     Üye              Üye                        Üye                    Üye
Kadri Özerdoğan     Ali Çolak      Hüseyin Tuztaş    Yunus Yılmaz    Mehmet Arı