T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

Esas No       : 2023/4239
Karar No      : 2024/5363

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L  M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ                       : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
TARİHİ                                 : 27.12.2022
SAYISI                                 : 2019/1662 E., 2022/1446 K.

Taraflar arasındaki katkı payı, değer artış payı ve katılma alacağı davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl ve karşı davanın ayrı ayrı kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilmiştir.

Kararın davacı-davalı erkek vekili ve davalı-davacı kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl ve karşı davanın ayrı ayrı kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı-davalı erkek vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,

Davacı-davalı erkek vekilinin karşı davaya yönelik temyiz dilekçesinin incelemesinde;

Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun’un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun’un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.

Dosya içeriğine göre, karşı davada davacı-davalı erkek aleyhine tespit edilen ve hükmedilen alacak miktarı toplam 13.750,00 olup Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibari ile kesinlik sınırı olan 107.090,00 TL’nin altında kaldığı anlaşılmakla; davacı-davalı erkek vekilinin karşı dava yönünden temyiz dilekçesinin miktardan reddine karar vermek gerekmiştir.

Davacı-davalı erkek vekilinin asıl davaya yönelik gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

1. Davacı-davalı erkek vekili dava dilekçesinde; evlilik birliği içinde davalı-davacı adına 2002 yılından önce Ümitköy A. Sitesi'ndeki taşınmazın alındığını, ayrıca davalı-davacı adına Etimesgut, Devrek ve Bodrum ilçelerinde bulunan taşınmazlar ile Volkswagen marka aracın alındığını, müvekkilinin pilot olarak çalışmasından elde ettiği yüksek gelirlerle malların edinilmesine katkı yaptığını belirterek mal rejiminin tasfiyesi ile fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere tasfiye sonucunda ortaya çıkacak şimdilik 20.000,00 TL katkı payı ve katılma alacağının yasal faiziyle birlikte tahsilini talep ve dava etmiş; davacı-davalı erkek vekili 16.03.2019 tarihli dilekçesi ile bilirkişi raporu doğrultusunda talep miktarını artırarak Ümitköy A. Sitesi'ndeki 15997 ada 1 parsel 20 nolu bağımsız bölüm yönünden 27.360,90 TL, araç yönünden 18.917,85 TL olmak üzere toplam 46.278,75 TL'ye yükseltmiştir.

2. Davacı-davalı erkek vekili cevaba cevap ve karşı davaya cevap dilekçesinde; alınan feragatnamelerin hukuken geçerliliğinin olmadığını, müvekkilinin pilot olarak çalışarak malların edinilmesine katkısının olduğunu, karşı davanın süresinde açılmadığını belirterek, karşı davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.

II. CEVAP

1. Davalı-davacı kadın vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin patoloji alanında profesör olarak çalıştığını, birçok üniversitenin kuruluşunu yaptığını, davacı-davalının dönemsel olarak ilaçlama uçaklarında pilot olarak çalıştığını, önemli bir gelire sahip olmadığını, Ümitköy A. Sitesi'ndeki 15997 ada 1 parsel 20 nolu bağımsız bölümün müvekkilinin evlenmeden önce satın alındığını, peşinatın tamamen müvekkili tarafından karşılandığını, kalan miktar için kredi çekildiğini, kredi ödemelerinin müvekkili tarafından karşılandığını, davacı-davalının katkısı olmadığını; Eryaman'daki 18665 ada 1 parsel 5 nolu bağımsız bölümün kooperatif üyesi olarak edinildiğini, ödemelerinin müvekkili tarafından yapıldığını, evlenmeden önce taksitlerin büyük bölümünün bittiğini, ferdileştirmenin evlendikten sonra yapıldığını, çok cüzi ödeme yapıldığını; Bodrum ve Devrek'deki taşınmazların ise mühendis olan babası tarafından müvekkil adına satın alındığını, ödemelerin babası tarafından yapıldığını, taşınmazlar üzerinde davacı-davalının hakkı ve katkısı bulunmadığına ilişkin feragatname verildiğini, alacak talebinde bulunmasının haksız olduğunu; aracın da müvekkiline ait eski aracın satılmasıyla edinildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.

2. Davalı-davacı kadın vekili karşı dava dilekçesinde; davacı-davalı adına kayıtlı araç üzerinde müvekkilinin tasfiye alacağı bulunduğunu belirterek; fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere şimdilik 3.000,00 TL'nin faiziyle birlikte tahsilini talep ve dava etmiş; davalı-davacı kadın vekili 06.09.2018 tarihli dilekçesi ile talep miktarını 19.000,00 TL'ye yükseltmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, asıl dava yönünden; Devrek'teki 10 ada 12 parsel sayılı taşınmazın davalı-davacı kadın adına 1/2 hissesinin satış yoluyla 28.03.2002 tarihinde tescil edildiği, Bodrum'daki 2201 ada 1 parsel sayılı arsadaki hissenin de (yeni 509 ada 18 parsel 44 nolu mesken) davalı-davacı kadın adına satış yoluyla 17.08.1999 tarihinde tescil edildiği, tarafları kabul ettiği ve dosya kapsamındaki feragatname ile davacı-davalı erkeğin bu arsalar ve binalar üzerinde hiç bir hak talep etmeyeceği, geriye dönüşü olmamak şartı ile feragat ettigini bildirdigi, bu nedenle işbu taşınmazların davalı-davacı kadının kişisel malı olduğu; Eryaman'daki 18665 ada 1 parsel 5 nolu bağımsız bölümün 31.12.2002 tarihinde davalı-davacı kadın adına tescil edildiği, taşınmazın kooperatif yolu ile edinildiği, 2002 yılında ferdileşme yapıldığı, kooperatife yapılan tüm ödemelerin 1997 yılında bitirildiği, davacı-davalı erkeğin taşınmazın edinilmesine geliri ile katkısının olamayacağı, taşınmazın davalı-davacının kişisel malı olduğu; Ümitköy A. Sitesi'ndeki 15997 ada 1 parsel 20 nolu bağımsız bölümün 16.05.1997 tarihinde davalı-davacı kadın adına satın alındığı, taşınmazın alımında kredi kullanıldığı, kredi ödemelerinin 18.07.1997- 08.12.2000 tarihleri arasında evlilik birliği içinde ödendiği, çekilen kredinin evlilik birliği içinde yapılan kredi ödeme miktarını ve taşınmazın değerine oranı ile evlilik tarihi dikkate alınarak taşınmazdan tarafların sosyal ekonomik durumu, tarafların evlilik birligi içindeki gelir durumları dikkate alındığında davacı-davalı erkeğin takdiren % 5 oranında katkısının olabileceği, bu orana göre davacı-davalı erkeğin işbu taşınmaz yönünden 3.908.70 TL katkı payı alacağının bulunduğu; 06 GK .40 plakalı aracın 22.11.2000 tarihinde davalı-davacı adına tescil edildiği, 2006 yılında satıldığı, davacı-davalı erkeğin kişisel malı ile katkıda bulunduğunu iddia ettiği davacı-davalı erkek adına kayıtlı aracın tasfiye konusu aracın edinilmesinden iki gün önce satıldığı anlaşılmış ise de, davalı-davacı kadının sosyal ekonomik durumu ve gelir durumu ve tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde davacı-davalı erkeğe ait aracın tasfiye konusu aracın edinilmesinde kullanıldığını ispat edilemediği, ancak evlilik birligi içinde her iki tarafın da çalışarak tasfiye konusu aracın edinilmesine katkısının olduğu, tarafların gelir durumları dikkate alınarak % 10 oranında davacı-davalı erkeğin katkısının olabileceği, bu orana göre davacı-davalı erkeğin işbu araç yönünden 1.598.40 TL katkı payı alacağı ve 15.150.08 TL katılma alacağı bulunduğu gerekçesiyle; asıl davanın kısmen kabulü ile, Ümitköy A. Sitesi'ndeki 15997 ada 1 parsel 20 nolu bağımsız bölüm yönünden 3.908.70 TL katkı payı alacağının dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tahsiline, araç yönünden 1.598.40 TL katkı payı alacağının dava tarihinden ve 15.150.08 TL katılma alacağının karar tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tahsiline, Devrek'teki 10 ada 12 parsel sayılı taşınmaz, Bodrum'daki 2201 ada 1 parsel sayılı arsadaki hisse (yeni 509 ada 18 parsel 44 nolu mesken) ve Eryaman'daki 18665 ada 1 parsel 5 nolu bağımsız bölüme ve fazlaya ilişkin alacak taleplerinin reddine karar verilmiştir.

2. Karşı dava yönünden; tasfiye konusu 06 ET 2.30 plakalı aracın 06 AT 6.45 plakalı aracın 04.08.2005 tarihinde satın alınıp 07.03.2008 tarihinde satılması sonucu edinildiği, her iki aracın da evlilik birliği içinde alınıp satıldığı, davalı-davacı kadının talebinin edinilmiş mallara katılma rejimi çerçevesinde olduğu, aracın değeri olan 27.500,00 TL'nin l/2'si oranında 13.750,00 TL davalı-davacı kadının katılma alacağı bulunduğu gerekçesiyle; karşı davanın kısmen kabulü ile, araca yönelik 13.750,00 TL katılma alacağının karar tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine ve alacağın takas ve mahsubuna karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı-davalı erkek vekili ve davalı-davacı kadın vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

1. Davacı-davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde; asıl davada ret kararının hatalı olduğunu, evlilik birliği içinde edinilen tüm mallara müvekkilinin katkısının olduğunu, Ümitköy A. Sitesi'ndeki 15997 ada 1 parsel 20 nolu bağımsız bölüm yönünden sadece kredi ödemeleri yönünden müvekkilinin katkısının kabul edilmesinin hatalı olduğunu, evlilik tarihinden kısa süre alınan taşınmazın bedelinin tamamının tarafların birlikte ödediğini, % 5 katkı payı oranının da kabul edilmesinin tarafların gelirleriyle bağdaşmadığını, müvekkilinin pilot olarak yüksek maaşla ve ek uçuş yaparak gelir elde elde ettiğini, tarafların gelirlerine yönelik bilirkişi raporunda eksik inceleme yapıldığını; Devrek'teki 10 ada 12 parsel sayılı taşınmaz, Bodrum'daki 2201 ada 1 parsel sayılı arsadaki hisse (yeni 509 ada 18 parsel 44 nolu mesken) ve Eryaman'daki 18665 ada 1 parsel 5 nolu bağımsız bölümün kişisel mal kabul edilmesinin hatalı olduğunu, feragatnamenin geçersiz olduğunu, feragatnamenin baskı ile imzalandığını, müvekkilinin taşınmazlara yaptığı katkının göz ardı edilemeyeceğini; karşı davada tasfiye konusu aracın katılma alacağını azaltma kastı ile devredildiğinin ispatlanamadığı, aracın mevcut olmadığını, aracın müvekkilinin kişisel malı olduğunu belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.

2. Davalı-davacı kadın vekili istinaf dilekçesinde; asıl davada kabul kararının hatalı olduğunu, davacı-davalı erkeğin malların edinilmesine katkısının olmadığını ve katkısını ispatlayamadığını, araca ilişkin olarak da davacı-davalı erkek adına kayıtlı araca ilişkin kayıtlar getirtilmeden ve bu araca ilişkin değer tespiti yapılmadan ve müvekkiline ait aracın satışından elde edilen paranın kullanıldığı göz ardı edilerek eksik inceleme ile karar verildiğini; karşı davada davacı-davalı erkeğin devrettiği 06 AT 6.45 plakalı aracın değeri daha yüksek olduğundan işbu aracın tasfiyeye dahil edilmesi gerektiğini belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, asıl davada tasfiye konusu Eryaman'daki 18665 ada 1 parsel 5 nolu bağımsız bölümün kooperatif aracılığı ile edinildiği, davalı-davacı kadının 1990 yılında üye olduğu ve taksitlerin evlilik tarihinden önce 18.01.1996 tarihinde bitirildiği, taşınmazın 31.12.2002 tarihinde kat irtifakı yoluyla davalı-davacı kadın adına tescil edilmiş ise de üyelik ve üyeliğe ilişkin ödemelerin evlenme tarihinden önce yapıldığı, sadece iki taksitin evlilik dönemine isabet ettiği ve bu ödemelerin de davalı-davacı kadın tarafından yapıldığı, davacı-davalının ödemeye katkısını kanıtlayamadığı ve işbu taşınmazın davalı-davacı kadının kişisel malı olduğu; İstanbul'daki 14582 parsel 61 nolu bağımsız bölümün boşanma tarihinden iki yıl sonra 23.09.2014 tarihinde satın alınarak davalı-davacı kadın adına tescil edildiği, işbu taşınmazın tasfiyeye tabi bir mal olmadığı gibi evlilik birliği içerisinde edinildiği veya evlilik birliği içerisinde kazanılan paranın kullanıldığı ileri sürülmek suretiyle uygun vasıta ve delillerle kanıtlanamadığı, esasen işbu taşınmaza yönelik usulüne uygun olarak açılmış bir dava bulunmadığı gibi davacı-davalı erkeğin işbu taşınmaza yönelik olarak genel hükümlere göre her zaman dava açmasının mümkün bulunduğu; Devrek'teki 10 ada 12 parsel sayılı taşınmaz ve Bodrum'daki 2201 ada 1 parsel sayılı arsadaki hisse (yeni 509 ada 18 parsel 44 nolu mesken) evlilik birliği içerisinde satış yoluyla davalı-davacı kadın adına tescil edilmiş ise de, tanık beyanlarına göre, taşınmazların davalı-davacı kadının inşaat mühendisi ve müteahhidi olan babası tarafından satın alındığı, Bodrum'daki taşınmazın ödemelerinin davalı-davacı kadının babası tarafından yapıldığı, Devrek'teki taşınmazın 1/2 hissesinin davalı-davacı kadın, 1/2 hissesinin de davalı-davacı kadının babası adına kayıtlı olduğu, bilahare taşınmaz üzerine bina yapıldığı, gerek binanın yapımına gerekse arsanın alınmasına ilişkin ödemelerin davalı-davacı kadının babası tarafından yapıldığı, işbu taşınmazların evlilik birliği içerisinde tarafların gelirleriyle edinilen taşınmazlardan olduğu uygun vasıta ve delillerle kanıtlanamadığı gibi davacı-davalı erkeğin feragatnamelerle Bodrum ve Devrek'teki taşınmazlar ve üzerine yapılan binalara yönelik hiç bir hak talep etmeyeceği, geriye dönüşü olmamak şartı ile haklarından feragat ettiğini bildirdiği, feragattan rücuya ilişkin herhangi bir dava açılmadığı, dolayısı ile işbu taşınmazların davalı-davacı kadının kişisel malı niteliğinde olduğu, davacı-davalı erkek katkı yapmış olsa dahi feragatname ile yaptığı katkılardan feragat ettiğini açıkladığı, davacı-davalı erkeğin işbu taşınmazlar bakımından tasfiye alacağı talebinde bulunamayacağı, feragatnamelerin tarih ve içeriği gözetildiğinde, doğmamış haktan feragat olarak da değerlendirilemeyeceği; karşı davada tasfiye konusu 06 ET 2.30 plakalı aracın edinilmiş mal niteliğinde olduğu, 2008 yılında satış yoluyla devredilmiş ise de satış parasının evlilik birliği içerisinde harcandığı ve aile birliğine intikal ettiği kanıtlanamadığı, tasfiye alacağının usulüne uygun olarak tespit edildiği; taraflarca eski Tempra ve Mercedes araçlar satılmak suretiyle katkı sağlandığını ileri sürülmüş ise de araç kayıtları ibraz etmek, uygun vasıta ve deliller sunmak suretiyle bu iddialarını kanıtlayamadıkları; Ümitköy A. Sitesi'ndeki 15997 ada 1 parsel 20 nolu bölüm ile asıl davadaki tasfiye konusu araca ilişkin katkı payı katkı oranına katılma olanağı bulunmadığı, eşin geliri ile katkısı olduğu kabul edilmekle birlikte, ne oranda katkısı olduğunun net olarak belirlenemediği durumlarda, dosya kapsamına, toplanan delillere göre oluşan durum değerlendirilerek, hakkaniyet ve fedakarlığın denkleştirilmesi ile hak ve nesafet kuralları uyarınca, davacı-davalı erkeğin bakım ve iaşe yükümlülüğü de göz önünde bulundurularak katkı oranının belirlenmesi gerektiği, davacı-davalı erkeğin pilot olarak çalıştığı, ek uçuşlar yaptığı gözetilerek katkı oranının yukarıda yazılı ilkeler çerçevesinde belirlenmesi gerekirken bilirkişi raporunda yazılı asgari oran esas alınarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmadığı; hakkaniyet ve fedakarlığın denkleştirilmesi ile hak ve nesafet kuralları uyarınca, dosya kapsamı, tarafların çalışma ve gelirleri gözetilerek davacı-davalı erkeğin % 20 oranında katkısı bulunduğunun kabulü ile Ümitköy A. Sitesi'ndeki 15997 ada 1 parsel 20 nolu bölümün kredi ile ödenen bölümü yönünden davacı-davalı erkeğin 15.634,80 TL katkı payı alacağının bulunduğu; tasfiye konusu 06 M.Z 76 plakalı aracın 06 GK .40 plakalı araç ile takası neticesinde 54.000,00 TL'ye edinildiği, takasa konu aracın değerinin 16.000,00 TL olup tasfiye konusu aracın alınmasına % 29,63 oranında takas desteği sağladığı, takasa konu 06 GK .40 aracın edinilmesine davacı-davalı erkeğin gelir ve birikimleriyle katkısının takdiren % 20 olarak kabulü ile davacı-davalı erkeğin 3.302,20 TL değer artış payı alacağı, davalı-davacı kadın lehine denkleştirme yapıldıktan sonra artık değer üzerinden 14.916,45 TL artık değere katılma alacağı olmak üzere toplam 18.196,35 TL alacağı bulunduğu, uzman bilirkişi raporunun dosya kapsamı ve hakkaniyete uygun olduğu ve hükme esas alınması gerektiği gerekçesiyle; başvuruların kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl davanın kısmen kabulü ile, Devrek'teki 10 ada 12 parsel sayılı taşınmaz, Bodrum'daki 2201 ada 1 parsel sayılı arsadaki hisse (yeni 509 ada 18 parsel 44 nolu mesken) ve Eryaman'daki 18665 ada 1 parsel 5 nolu bağımsız bölüme yönelik taleplerin reddine, Ümitköy A. Sitesi'ndeki 15997 ada 1 parsel 20 nolu bağımsız bölüm yönünden 15.634,80 TL katkı payı alacağının dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tahsiline, araç yönünden 3.302.0 TL değer artış payı ve 14.916,45 TL artık değere katılma alacağı olmak üzere toplam 18.186,35 TL alacağın karar tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tahsiline; karşı davanın kısmen kabulü ile araç yönünden 13.750,00 TL katılma alacağının karar tarihinden geçerli yasal faiziyle birlikte tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine; tarafların alacaklarının takas ve mahsubuna karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı-davalı erkek vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davacı-davalı erkek vekili temyiz dilekçesinde; müvekkili lehine yapılan hesaplamada malların 28.05.2018 tarihli bilirkişi raporundaki değerinin esas alınmasının hatalı olduğunu, malların değerinin güncelliğini yitirdiğini; Devrek'teki 10 ada 12 parsel sayılı taşınmaz, Bodrum'daki 2201 ada 1 parsel sayılı arsadaki hisse (yeni 509 ada 18 parsel 44 nolu mesken) ve Eryaman'daki 18665 ada 1 parsel 5 nolu bağımsız bölümün kişisel mal kabul edilmesinin hatalı olduğunu, feragatnamenin geçersiz olduğunu, feragatnamenin baskı ile imzalandığını, müvekkilinin taşınmazlara yaptığı katkının göz ardı edilemeyeceğini; karşı davanın süresinde açılmadığını, karşı davada tasfiye konusu aracın katılma alacağını azaltma kastı ile devredildiğinin ispatlanamadığı, aracın mevcut olmadığını, aracın müvekkilinin kişisel malı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, alacağın hesaplanmasında tasfiye konusu malların hangi tarihteki değerinin esas alınması gerektiği, kişisel mal savunması ve katkısının ispatı, ispat yükü noktasında toplanmaktadır. Dava, katkı payı, değer artış payı ve katılma alacağı istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

6100 sayılı Kanun'un 26 ncı maddesi, 31 nci maddesi, 33 üncü maddesi, 107 nci maddesi, 190 ıncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 6 ncı maddesi, 179 uncu maddesi, 202 nci maddesi, 219 uncu maddesi, 222 nci maddesi, 225 inci maddesinin ikinci fıkrası, 229 uncu maddesi, 230 uncu maddesi, 231 inci maddesi, 235 inci maddesinin birinci fıkrası, 236 ıncı maddesinin birinci fıkrası, 241 inci maddesi; 4722 Sayılı Türk Medenî Kanunu'nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun'un 10 uncu maddesi; 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin 152 nci maddesi, 153 üncü maddesi, 170 inci maddesi, 186 ncı maddesinin birinci fıkrası, 189 uncu maddesi, 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 146 ncı maddesi, 544 üncü maddesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 646 ncı maddesi.

3. Değerlendirme

1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davacı-davalı erkek vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. Artık değere katılma alacağı ve değer artış payı alacağı miktarı hesaplanırken, mal rejiminin sona erdiği sırada mevcut olan malların, bu tarihteki durumlarına göre, ancak tasfiye tarihindeki sürüm (rayiç) değerleri esas alınır (4721 sayılı Kanun md. 227/1, 228/1, 232 ve 235/1). Yargıtay uygulamalarına göre tasfiye tarihi, karar tarihi olup Bölge Adliye Mahkemesince tasfiyenin yapılması halinde karar tarihi Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihidir.

3. Davacı-davalı erkek vekilinin asıl davadaki tasfiye konusu aracın değerine yönelik temyiz itirazlarının incelemesinde; somut olayda, Bölge Adliye Mahkemesince taraf vekillerinin başvurusu kısmen kabul edilerek İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulması suretiyle asıl ve karşı davanın ayrı ayrı kısmen kabulüne kısmen reddine karar verildiği, Bölge Adliye Mahkemesince asıl davada tasfiye konusu araç yönünden yukarıda izah edilen ilkeye aykırı şekilde, aracın karar tarihinden (27.12.2022) yaklaşık beş yıl önceki 09.01.2018 tarihinde belirlenen güncel değerlerine göre değer artış payı ve artık değere katılma alacağının hesaplanması doğru olmamıştır. O halde, Bölge Adliye Mahkemesince, asıl davada tasfiye konusu aracın tasfiye (önceki karar bozulmakla değer güncelliğini yitirdiğinden bozma sonrası yeni karar tarihine en yakın tarihteki) tarihi itibariyle sürüm (rayiç) değerleri belirlendikten sonra, talep miktarı ve usuli kazanılmış haklar da gözetilerek araç yönünden değer artış payı ve artık değere katılma alacağına karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuş, bozmayı gerektirmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

A. Karşı Dava Yönünden

Davacı-davalı erkek vekilinin karşı davaya yönelik temyiz dilekçesinin miktardan REDDİNE,

B. Asıl Dava Yönünden

1. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının asıl davada tasfiye konusu aracın değeri yönünden BOZULMASINA,

2. Davacı-davalı erkek vekilinin bozma kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine,

Peşin alınan harcın istek halinde yatırana geri verilmesine,

Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

04.07.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Başkan                          Üye                            Üye                Üye                Üye
Mehmet Kasım Çetin     A. Albayrak Doğan    Sevil Kartal     Harun Can     Erdem Şimşek

İÇTİHAT YORUMU : “İsviçre Federal Mahkemesi’nin 30.06.2021 tarihli (BGer 5A_1048/2019 E. 3.3, 3.4) Kararı’na göre, mal rejiminin tasfiyesine konu bir malın değerine ilişkin bölge adliye mahkemesi bir tespit ve değerleme yapmış ise söz konusu malın bölge adliye mahkemesi karar tarihindeki sürüm değeri esas alınmalıdır.” (KARAMERCAN, Fatih, Katkı - Değer Artış Payı & Katılma Alacağı Davaları, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 9. Baskı, Ankara, 2024, s. 636)