T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ

Esas No       : 2022/11144
Karar No      : 2023/3535

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L  M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ                       : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
TARİHİ                                 : 10.06.2022
SAYISI                                 : 2020/2726 E., 2022/1157 K.

Taraflar arasındaki şikayet ve borca itiraza ilişkin uyuşmazlıktan dolayı yapılan inceleme sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin kısmen kabulü ile takip dayanağı 3 adet senet yönünden takibin iptaline, fazlaya talebin ve borçlunun tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.

Kararın muteriz borçlu ile alacaklı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince tarafların başvurularının esastan reddine hükmedilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı borçlu ile alacaklı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi Yeliz Aziz tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. ŞİKAYET

Borçlu şikayet dilekçesinde; takip dayanağı çeklerin, Asliye Ticaret Mahkemesi kararı ile iptal edilmesi nedeniyle kambiyo vasfı bulunmadığını, keşide tarihlerinde tahrifat yapıldığını ve tahrifattan önceki gerçek keşide tarihlerine göre 3 yıllık çek zamanaşımı süresinin dolduğunu, savcılık soruşturmasının devam ettiğini, çeklerdeki imzalara da itirazı bulunduğunu, alacaklı ile borçlu arasında hiç bir ticari ilişki bulunmadığından borca ve fer'ilere de itiraz ettiğini, çek asıllarının icra kasasında bulunmadığını ileri sürerek takibin iptali ile borçlu aleyhine takip konusu alacağın en az %20'si oranında tazminata hükmedilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

Alacaklı cevap dilekçesinde; tahrifat ve zayi iddialarının gerçek olmadığını, çek iptali davası ile takibe konu çeklerin numaralarının borçlu tarafından farklı bildirilmesi suretiyle mahkemenin yanıltılmaya çalışıldığını ve Asliye Ticaret Mahkemesinde görülen çek iptali davasında alacaklının taraf olmaması nedeniyle alacaklıyı bağlamayacağını ileri sürerek şikayetin reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı yazılı kararı ile; çeklerin mürekkepli kalemle düzenleneceğine dair yasal bir düzenleme bulunmayıp kurşun kalemle düzenlenen çeklerin keşide tarihi itibariyle geçerli olduğu, mahkemece alınan bilirkişi raporunda çeklerin ilk olarak kurşun kalemle düzenlendiği ve sonra silinerek mürekkepli kalemle doldurulduğunun tespit edildiği, buna göre kurşun kalemle yazılan keşide tarihindeki değişikliğin paraflanmamış olması nedeniyle geçerli sayılmayacağı ve takip konusu belgelerin düzeltmeden önceki keşide tarihine göre değerlendirilmesi gerektiği, buna göre de 29.500,00 TL ve 52.630,00 TL bedelli çeklerin düzeltmeden önceki 31.01.2013 ve 31.11.2012 olan keşide tarihlerine göre bankaya yapılan 20.7.2016 ve 21.7.2016 tarihli ibrazlarının yasal sürede olmaması nedeniyle bu çeklerin kambiyo vasfı bulunmadığı belirtildikten sonra, 31.500,00 TL bedelli çekin de yıl kısmındaki 20 rakamının 16'ya dönüştürüldüğü tespit edilmekle, düzeltmeden önceki 19.7.2020 olan keşide tarihine göre bankaya yapılan 20.7.2016 tarihli ibrazın keşide tarihinden önce olduğu belirlendiğinden, 5941 sayılı Çek Kanunu'nun geçici 3/5. maddesi gereğince keşideden önce ibraz geçersiz olduğundan bu çek yönünden de takibin iptali gerektiği, takip konusu 33.500,00 TL bedelli çekte ise tahrifat ya da düzeltme tespit edilemediğinden bu çek yönünden şikayetin reddi gerektiğinden bahisle, şikayetin kısmen kabulü ile takip dayanağı 3 adet çek yönünden takibin iptaline, fazlaya talebin ve borçlunun tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi borçlu ile şikayet edilen alacaklı istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.

B. İstinaf Sebepleri

Şikayetçi borçlu istinaf dilekçesinde; takip konusu tüm çekler yönünden takibin iptali gerektiğini ve İİK'nın 67/2 ve 170/son maddeleri gereğince alacaklının, kötü niyetli olması nedeniyle aleyhine tazminat ve para cezasına hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.

Şikayet edilen alacaklı istinaf dilekçesinde; takip konusu çeklerin kurşun kalemle yazılıp silindikten sonra tükenmez kalemle yazılmasının geçerli olduğunu ve bunun tahrifat olarak nitelendirilemeyeceğini, mahkemece hükme esas alınan raporlardan önce alınan bilirkişi raporlarında da tahrifat bulunmadığının tespit edildiğini ve çeklerin kurşun kalemle doldurulamayacak kıymetli evrak niteliğinde olduğunu ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı yazılı kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararının aynı gerekçelerle yerinde olduğu belirtildikten sonra, borçlunun tazminat talebinin reddinin takip konusu senetlerin alacaklıya ciro yoluyla geçmesi nedeniyle isabetli olduğundan bahisle tarafların istinaf başvurularının esastan reddine hükmedilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde borçlu ile alacaklı temyiz isteminde bulunmuşlardır.

B. Temyiz Sebepleri

Borçlu temyiz başvurusunda; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmek suretiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.

Alacaklı temyiz başvurusunda; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmek suretiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık; bir adet çek ve üç adet senede dayalı kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla ilamsız icra takibinde şikayet ve borca itiraza ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

İİK md. 16., 169., 170., TTK md. 796/1., 808/1-b, 5941 sayılı Çek Kanunu Geçici md. 3/5.

3. Değerlendirme

Türk Ticaret Kanunu'nun 780. maddesinde yer alan çekin unsurları arasında, hangi tür kalemle düzenleneceğine dair bir düzenleme bulunmadığından, çekin imza dışındaki kısımlarının kurşun kalemle düzenlenmesinin geçerli olduğunun ve mahkemece hükme esas alınan 30.6.2020 tarihli heyet raporundaki tespitlere göre Bölge Adliye Mahkemesi kararının yerinde olduğunun anlaşılmasına, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre tarafların yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nın 370. maddeleri uyarınca ONANMASINA,

Alınması gereken 179,90'ar TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenlerden tahsiline,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

18.05.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.

Başkan V.              Üye                      Üye                             Üye                              Üye  
Nebahat Şimşek    Gülşen Heybet     Sabahattin Öztemiz     Mustafa Taner Uyar     Ayhan Ayan