
DAVA KONUSU EŞYANIN AYIPSIZ MİSLİNİN TEMİN EDİLEMEMESİ DURUMU İİK 24 HÜKMÜ GEREĞİNCE İCRA AŞAMASINI İLGİLENDİRMEKTE OLUP TERDİTLİ HÜKÜM KURULAMAZ.
T.C.
YARGITAY
3. HUKUK DAİRESİ
Esas No : 2023/5679
Karar No : 2024/3619
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Malatya 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 02.03.2021
SAYISI : 2021/26 E., 2021/89 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; Diş Hekimliği Fakültesine çift kayar kapaklı sterilizasyon cihazını ihale yoluyla 24.12.2010 tarihinde davalı şirketten satın aldıklarını, 129.062,50 TL ödediklerini, cihazın 26.01.2011 tarihinden itibaren bir çok kez arızalandığını ve bu durumun davalı tarafa yazılı ve sözlü olarak bildirildiğini, davalının arızaların cihazın kullanım biçiminden kaynaklandığını bu nedenle cihazın yenisi ile değiştirilmesinin mümkün olmadığını belirttiklerini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davaya konu cihazın ücretsiz olarak değiştirilmesine veya cihaz bedeli olarak davalı firmaya ödenen 129.062,50 TL'nin, davalının temerrüt tarihi olan 24.06.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin Ticaret Mahkemesi sıfatıyla verdiği 01.12.2015 tarihli ve 2013/502 E., 2015/1167 K. sayılı kararıyla; davanın kabulüne, davalı tarafça satışı gerçekleştirilen çift kayar kapaklı siterilizasyon cihazının ayıplı olması nedeniyle ayıpsız misli ile değiştirilmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 14.01.2019 tarihli ve 2016/5258 E., 2019/8 K. sayılı ilamıyla; Asliye Hukuk Mahkemesi olarak davaya bakılması gerekirken Ticaret Mahkemesi sıfatıyla davanın esasına girilerek hüküm kurulduğu gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen 14.01.2020 tarihli ve 2019/178 E., 2020/15 K. sayılı kararıyla; davanın kabulü ile, davalı tarafından davacıya 29.11.2010 tarihli sözleşme ile satılan çift kayar kapaklı sterilizasyon cihazının ayıplı olması nedeniyle ayıpsız misliyle değiştirilmesine ya da bedeli olan 129.062,50 TL nin davalının temerrüt tarihi olan 24.06.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 01.10.2020 tarihli ve 2020/4542 E., 2020/5254 K. sayılı ilamıyla; davalının sair temyiz itirazları incelenmeksizin gerekçe ile hüküm fıkrası arasında çelişki yaratılması Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 297 nci maddesine aykırı olup, bozmayı gerektirdiği gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, davanın kabulü ile 29.11.2010 tarihli sözleşme ile satılan çift kayar kapaklı sterilizasyon cihazının ayıplı olması nedeniyle ayıpsız misliyle değiştirilmesine ya da bedeli olan 129.062,50 TL'nin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin ilam başlığında belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; müvekkil firmanın sözleşmede öngörülen malzemeyi teslim ettiğini, davacı tarafın malzemeyi teslim aldığında gerekli tüm kontrolleri yaptığını ve bu duruma ilişkin kabul komisyonu oluşturduğunu, kabul komisyonunca malzemenin ihalede öngörülen şartlara haiz olduğunun kabul edildiğini, malzemenin yaklaşık 2.5 yıl boyunca davacı tarafça sorunsuz kullanıldığını, bu süreçte müvekkil firmaya veya garanti veren ithalatçı firmaya herhangi bir başvuruda bulunulmadığını, kullanılmaya devam edilen ve faydalanılan bir makinanın yenisi ile veya bedelinin iadesinin talep edilmesinin iyiniyet kurallarına aykırılık teşkil ettiğini, davacının teknik şartnameye uygun hale getirilmesini talep hakkı bulunduğu halde malın iadesinin veya değerinin talep edilmesinin doğru olmadığını, Mahkemece makinaya yapılacak masrafın belirlenmesi ve o masrafın ithalatçı firmadan talep edilmesi şeklinde karar verilmesi gerektiğini, bilirkişi raporlarının nazara alınmadığını savunarak, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, satım konusu ayıplı malın ayıpsız misli ile değişimi olmazsa bedelin iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 31 ve 297 nci maddesi.
2. Türk Borçlar Kanunu'nun 227 nci maddesi
3. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun "Taşınır teslimi" başlıklı 24 üncü maddesi.
4. Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 16.10.2018 tarihli ve 2016/23756 E., 2018/9430 K. sayılı ilamı
3. Değerlendirme
1. Somut olayda, Mahkemece "davanın kabulü ile davalı tarafından davacıya 29.11.2010 tarihli sözleşme ile satılan çift kayar kapatlı sterilizasyon cihazının ayıplı olması nedeniyle ayıpsız misliyle değiştirilmesine ya da bedeli olan 129.062,50 TL'nin davalının temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline" şeklinde terditli hüküm kurulmuştur.
2. Davacı, dava dilekçesi ile Borçlar Kanunu'nun yukarıda bahsi geçen maddesi gereğince sahip olduğu dört seçimlik haklardan ikisi için alternatifli talepte bulunmuş olup Mahkemece hâkimin davayı aydınlatma ödevi gereğince davacıya hangi seçimlik hakkını kullandığı sorularak bunun neticesine göre taleplerinden yalnız biri hakkında karar verilmesi gerekirken terditli şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
3. Diğer taraftan dava konusu eşyanın ayıpsız mislinin temin edilememesi durumu İcra İflas Kanunu'nun 24 üncü maddesi gereğince icra aşamasını ilgilendirmekte olup terditli hüküm kurulması infaz aşamasında tereddüt oluşturacak ve tarafların haklarını kısıtlayabilecek niteliktedir.
4. Bozma nedenine göre davalı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan Mahkeme kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
2. Bozma nedenine göre davalı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
1086 sayılı Kanun’un 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
07.11.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Battal Yılmaz Adviye Füsun Ayaz Mustafa Özer Hikmet Kanık Ferhan Temel
DAVA KONUSU EŞYANIN AYIPSIZ MİSLİNİN TEMİN EDİLEMEMESİ DURUMU İİK 24 HÜKMÜ GEREĞİNCE İCRA AŞAMASINI İLGİLENDİRMEKTE OLUP TERDİTLİ HÜKÜM KURULAMAZ.
T.C.
YARGITAY
3. HUKUK DAİRESİ
Esas No : 2023/5679
Karar No : 2024/3619
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Malatya 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 02.03.2021
SAYISI : 2021/26 E., 2021/89 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; Diş Hekimliği Fakültesine çift kayar kapaklı sterilizasyon cihazını ihale yoluyla 24.12.2010 tarihinde davalı şirketten satın aldıklarını, 129.062,50 TL ödediklerini, cihazın 26.01.2011 tarihinden itibaren bir çok kez arızalandığını ve bu durumun davalı tarafa yazılı ve sözlü olarak bildirildiğini, davalının arızaların cihazın kullanım biçiminden kaynaklandığını bu nedenle cihazın yenisi ile değiştirilmesinin mümkün olmadığını belirttiklerini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davaya konu cihazın ücretsiz olarak değiştirilmesine veya cihaz bedeli olarak davalı firmaya ödenen 129.062,50 TL'nin, davalının temerrüt tarihi olan 24.06.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin Ticaret Mahkemesi sıfatıyla verdiği 01.12.2015 tarihli ve 2013/502 E., 2015/1167 K. sayılı kararıyla; davanın kabulüne, davalı tarafça satışı gerçekleştirilen çift kayar kapaklı siterilizasyon cihazının ayıplı olması nedeniyle ayıpsız misli ile değiştirilmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 14.01.2019 tarihli ve 2016/5258 E., 2019/8 K. sayılı ilamıyla; Asliye Hukuk Mahkemesi olarak davaya bakılması gerekirken Ticaret Mahkemesi sıfatıyla davanın esasına girilerek hüküm kurulduğu gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen 14.01.2020 tarihli ve 2019/178 E., 2020/15 K. sayılı kararıyla; davanın kabulü ile, davalı tarafından davacıya 29.11.2010 tarihli sözleşme ile satılan çift kayar kapaklı sterilizasyon cihazının ayıplı olması nedeniyle ayıpsız misliyle değiştirilmesine ya da bedeli olan 129.062,50 TL nin davalının temerrüt tarihi olan 24.06.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 01.10.2020 tarihli ve 2020/4542 E., 2020/5254 K. sayılı ilamıyla; davalının sair temyiz itirazları incelenmeksizin gerekçe ile hüküm fıkrası arasında çelişki yaratılması Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 297 nci maddesine aykırı olup, bozmayı gerektirdiği gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, davanın kabulü ile 29.11.2010 tarihli sözleşme ile satılan çift kayar kapaklı sterilizasyon cihazının ayıplı olması nedeniyle ayıpsız misliyle değiştirilmesine ya da bedeli olan 129.062,50 TL'nin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin ilam başlığında belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; müvekkil firmanın sözleşmede öngörülen malzemeyi teslim ettiğini, davacı tarafın malzemeyi teslim aldığında gerekli tüm kontrolleri yaptığını ve bu duruma ilişkin kabul komisyonu oluşturduğunu, kabul komisyonunca malzemenin ihalede öngörülen şartlara haiz olduğunun kabul edildiğini, malzemenin yaklaşık 2.5 yıl boyunca davacı tarafça sorunsuz kullanıldığını, bu süreçte müvekkil firmaya veya garanti veren ithalatçı firmaya herhangi bir başvuruda bulunulmadığını, kullanılmaya devam edilen ve faydalanılan bir makinanın yenisi ile veya bedelinin iadesinin talep edilmesinin iyiniyet kurallarına aykırılık teşkil ettiğini, davacının teknik şartnameye uygun hale getirilmesini talep hakkı bulunduğu halde malın iadesinin veya değerinin talep edilmesinin doğru olmadığını, Mahkemece makinaya yapılacak masrafın belirlenmesi ve o masrafın ithalatçı firmadan talep edilmesi şeklinde karar verilmesi gerektiğini, bilirkişi raporlarının nazara alınmadığını savunarak, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, satım konusu ayıplı malın ayıpsız misli ile değişimi olmazsa bedelin iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 31 ve 297 nci maddesi.
2. Türk Borçlar Kanunu'nun 227 nci maddesi
3. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun "Taşınır teslimi" başlıklı 24 üncü maddesi.
4. Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 16.10.2018 tarihli ve 2016/23756 E., 2018/9430 K. sayılı ilamı
3. Değerlendirme
1. Somut olayda, Mahkemece "davanın kabulü ile davalı tarafından davacıya 29.11.2010 tarihli sözleşme ile satılan çift kayar kapatlı sterilizasyon cihazının ayıplı olması nedeniyle ayıpsız misliyle değiştirilmesine ya da bedeli olan 129.062,50 TL'nin davalının temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline" şeklinde terditli hüküm kurulmuştur.
2. Davacı, dava dilekçesi ile Borçlar Kanunu'nun yukarıda bahsi geçen maddesi gereğince sahip olduğu dört seçimlik haklardan ikisi için alternatifli talepte bulunmuş olup Mahkemece hâkimin davayı aydınlatma ödevi gereğince davacıya hangi seçimlik hakkını kullandığı sorularak bunun neticesine göre taleplerinden yalnız biri hakkında karar verilmesi gerekirken terditli şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
3. Diğer taraftan dava konusu eşyanın ayıpsız mislinin temin edilememesi durumu İcra İflas Kanunu'nun 24 üncü maddesi gereğince icra aşamasını ilgilendirmekte olup terditli hüküm kurulması infaz aşamasında tereddüt oluşturacak ve tarafların haklarını kısıtlayabilecek niteliktedir.
4. Bozma nedenine göre davalı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan Mahkeme kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
2. Bozma nedenine göre davalı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
1086 sayılı Kanun’un 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
07.11.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Battal Yılmaz Adviye Füsun Ayaz Mustafa Özer Hikmet Kanık Ferhan Temel