T.C.
YARGITAY
6. Hukuk Dairesi

ESAS NO       : 2023/2983
KARAR NO    : 2024/3984

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L Â M I

MAHKEMESİ              : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
TARİHİ                        : 01.06.2023
NUMARASI                : 2023/303 E., 2023/756 K.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 12.11.2024 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.

Belli edilen günde davalı vekili Avukat S.B. geldi. Tebligata rağmen karşı taraftan gelen olmadığı anlaşılmakla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saatte Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

Uyuşmazlık; eser sözleşmesinden kaynaklanan cari hesap alacağının tahsili istemine ilişkindir.

Davacı, taraflar arasında 20.06.2017 tarihinde 7 adet Y.J. marka, çeşitli modellerde CNC tezgahlarının davalı şirketin eski fabrikasından sökülüp yeni fabrikasına kurulması işlemlerinin yapılması için "Kurulum Sözleşmesi" imzalandığı, sözleşme konusu edimlerin yerine getirilmesine rağmen borcun kısmen ödenmediği, sözleşme konusu bedeller ile tezgahlar için gereken lazer kalibrasyon bedellerinin davalıya fatura edildiği, davalının fatura bedellerini ödememesi nedeni ile İstanbul Anadolu 25. İcra Dairesi Müdürlüğü'nün 2019/85.2 Esas sayılı dosyası ile takip başlatıldığı, davalının tüm borca itiraz ettiği, davalının kurulum işlemleri sonrasında herhangi bir ayıp ihbarında bulunmadığı, tarafların ticari defter kayıtlarında cari hesap alacağı bulunduğu belirtilerek tespit edilecek cari hesap alacağının, hesaplama sonrasında artırılmak kaydı ile şimdilik 10.000,00 TL'sinin tahsiline karar verilmesini, ıslah dilekçesi ile yasal ticari defter/e-defterlerindeki kayıtlarına göre; 13.03.2019 icra takip ve dava tarihi itibari ile davacının, davalıda kalan asıl alacak bakiyesinin 383.690,11 TL ve döviz karşılığının 105.900,00 USD olarak tespit edildiği, buna göre tespit edilen cari hesap alacağı 105.900,00 USD'nin 28.11.2022 tarihli USD döviz kuru 18,63 TL üzerinden TL'ye çevrilerek 1.972.917,00 TL'nin ticari temerrüt faizi ile ödenmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı, taraflar arasındaki ilişkinin 20.06.2017 tarihli kurulum sözleşmesine dayandığı, taraflar arasında başkaca bir hukuki ilişki bulunmadığı, sözleşme gereği gönderilen fatura bedellerinin ödendiği, ancak davacı tarafından kurulum sözleşmesinin dışında lazer kalibrasyonu yapıldığı iddiası ve sözleşme ile kararlaştırılan faturalar dışında da faturalar kesildiği, bu işlem için ayrıca ödeme yapılmasının talep edildiği, bu işlem karşılığı ödeme yapılacağına ilişkin bir sözleşme yapılmamış olduğundan iade edildiği, davacının iade faturalarını kabul etmediği, bu sebeplerle cari hesap bakiyesi hususunda taraflar arasında mutabakat yapılamadığı belirtilerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Gebze Asliye Ticaret Mahkemesince; her iki taraf ticari defter ve kayıtlarının usulüne uygun tutulduğu, ticari defterlerin delil özelliği taşıdığı, dava konusu makinelerin lazer kalibrasyon ayarlarının yapılmış olduğu, makinelerin çalışır durumda ve üretimde kullanıldığının tespit edildiği, yapılan tespitlere göre davacının davalıdan 105.000,00 USD alacaklı olduğu, davacı vekilinin 28.11.2022 tarihinde alacağını Türk Lirasına çevirerek davasını ıslah ettiği, ıslah dilekçesi ile ticari temerrüt faizi talep ettiği, tarafların tacir olması nedeniyle ticari temerrüt faizi talebinin yerinde olduğu, netice olarak davacının davasını ispat ettiği anlaşılmakla; dava ve ıslah dilekçesi doğrultusunda davanın kabulüne; 1.972.917,00 TL cari hesap alacağının 28.11.2022 tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.

İlk derece mahkemesi kararına karşı davalı vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince 6098 sayılı TBK'nın 99. maddesi hükmünce yabancı para borcunun vadesinde ödenmemesi halinde vade veya fiili ödeme tarihindeki rayice göre Türk Lirası ile ödenmesi istenebileceği, davacının dava dilekçesinde talebini kısmi dava olarak açıklayarak 10.000,00 TL üzerinden TL cinsinden kullandığı, seçimlik hakkını bu şekilde kullandıktan sonra iradeyi sakatlayan sebeplerin bulunmaması dışında bundan dönülmesinin mümkün olmadığı, bu durumda, davacının sözleşme konusu işle ilgili hak ettiği iş bedeli olan 105.900,00 USD'nin davacının seçimlik hakkını kullandığı dava tarihindeki TCMB efektif satış kuru üzerinden karşılığı (Emsal Kapatılan Yargıtay 15. H.D. 2015/6172 E., 2017/219 K.; 2017/150 E., 2018/1770 K. sayılı kararları) olan 8,5595 TL üzerinden TL'ye dönüştürülmesi ile 906.451,05 TL olacağı ve bu miktar yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmesi gerekirken mahkemece yazılı şekilde karar verilmesinin doğru olmadığı, ayrıca davacı tarafça ıslah dilekçesiyle ticari temerrüt faizi talebinde bulunulduğundan hükmedilen alacağa ıslah tarihinden itibaren ticari temerrüt faizi işletilmesi gerektiği belirtilerek davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, HMK'nın 353/1-b-2 maddesi gereğince İlk Derece Mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılması ile davanın kısmen kabulüne; 906.451,05 TL cari hesap alacağının, 28.11.2022 tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.

Bu karara karşı davacı vekilince süresinde temyiz yoluna başvurulması üzerine dosya duruşmalı olarak incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince davalının istinaf başvurusun kısmen kabulü ile davanın kısmen kabulüne; 906.451,05 TL cari hesap alacağının, 28.11.2022 tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş ise de;

Türk Borçlar Kanunu’nun 99/2 nci maddesi uyarınca, ülke parası dışında başka bir para birimiyle belirlenmiş ve sözleşmede aynen ödeme ya da bu anlama gelen bir ifade de bulunmadıkça, borcun ödeme gününde ödenmemesi üzerine alacaklı, bu alacağının aynen veya vade ya da fiilî ödeme günündeki rayiç üzerinden ülke parası ile ödenmesini isteyebilir.

Uyuşmazlık, davada saklı tutulan ve ıslah ile talep edilen miktar yönünden, dava tarihindeki döviz kurunun mu, ıslah tarihindeki döviz kurunun mu esas alınacağına noktasında olup, davacı taraf ıslah edilen miktara ilişkin seçimlik hakkını, ıslah dilekçesiyle Türk Lirası üzerinden kullanmak istediğini açıklamış olmakla, artık bu miktara ilişkin olarak da ıslah tarihindeki döviz kurunun esas alınması gerekir. (Yargıtay 6. Hukuk Dairesi’nin, 20.05.2024 tarihli, 2023/947 Esas, 2024/1791 Karar sayılı ilamı)

Bölge Adliye Mahkemesi'nce, bu husus gözardı edilerek tüm alacak için dava tarihindeki kur üzerinden hüküm tesisi doğru olmamıştır.

Açıklanan nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararı usul ve yasaya aykırı olup, davacı yararına bozulması uygun bulunmuştur.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesince verilen kararın kaldırılarak yeniden esas hakkında verdiği karar usul ve yasaya aykırı görüldüğünden BOZULMASINA, davacı Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunmadığından lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, HMK'nın 373/2. maddesi gereğince dosyanın Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 12.11.2024 gününde oy çokluğuyla karar verildi.

Başkan                  Üye                       Üye                Üye                         Üye 
Mahmut Coşkun     Belkıs Karakaş     İlhan Kara      Mehmet Özdemir     Doğan Ağırman
                               (Muhalif)

- MUHALEFET ŞERHİ -

Davacı davasında, davalı ile aralarında düzenlenen sözleşme ile davalıya çeşitli modellerde makine kurulum işini yaptığını belirterek cari hesap alacağı için her hangi bir belirleme yapmaksızın fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 10.000 TL alacağın davalı taraftan tahsiline karar verilmesini istemiş, yargılama sırasında bilirkişi raporunun alınmasından sonra talebini ıslah ederek talebini 105.900,00 USD’nin ıslah tarihindeki TL karşılığı 1.972.917,00 TL’sına çıkarmıştır.

Davacı açmış olduğu davada sunmuş olduğu dava dilekçesinde seçim hakkını Türk Lirasından yana kullanarak kısmi dava açmıştır. Daha sonra yaptığı ıslah kısmi ıslah olup sadece miktar artırımı yapıldığından dava açarken kullanmış olduğu seçim hakkına bağlı durumdadır. Davacı dava açarken fazlaya ilişkin haklarını saklı tutsa da seçim hakkını Türk Lirasından yana kullanmıştır ve artık bu seçim hakkından dönemez. Dairemizin emsal 2023/947 E 2024/1791 K; 15 HD 2015/6172 E 2017/219 K sayılı içtihatları da bu yöndedir.

Bu nedenlerle kararın onanması gerektiği düşüncesiyle sayın çoğunluğun aksi yöndeki görüşüne katılmamaktayım.

ÜYE
Belkıs KARAKAŞ