T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ

Esas No       : 2023/2445 
Karar No      : 2023/6955

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L  M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ                       : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
TARİHİ                                 : 13/01/2023
SAYISI                                 : 2022/816 - 2023/56

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki şikayetçi tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi Ahmet Güleç tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :

Şikayetçi vekilinin icra mahkemesine başvurusunda; Enez Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2018/4.7 Sor. sayılı dosyası kapsamında ve ilgili mahkemenin el koyma kararı ile M.H. isimli teknenin müvekkili şirkete 18.08.2020 tarihinde yediemin olarak teslim edildiğini, tekne sahibinin Erçin K. olduğunun tespit edildiğini, Enez 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 2020/1.7 Esas 2021/1.1 Karar sayılı dosyasından beraatine karar verildiğini, taraflarınca ilgili mahkemeden teknenin Milli Emlak Müdürlüğü nezdinde müsaderesine karar verilerek satılmasının talep edildiğini, ancak beraat kararı verildiği ve teknenin de suça karışmadığına karar verilmiş olması nedeniyle taleplerinin reddedildiğini, tekneyi teslim almayan ve otopark ücretini de ödemeyen tekne sahibine Bodrum 1. Noterliğince ihtarname gönderilerek tekneyi teslim alması, aksi halde yasal tüm yollara başvurulacağı ve rehin hakkı kullanılarak teknenin satışına gidileceğinin ihtar edildiğini, işbu ihtarın 01.11.2021 tarihinde tebliğ edildiğini, TBK'nın 580. maddesi uyarınca hapis hakkı tanınması, defter tutulması ve icra dosyasından rehinli takip başlatılması adına süre verilmesi talebinde bulunulduğunu, ilgili icra müdürlüğü tarafından taleplerinin reddine karar verildiğini, kararın hukuka aykırı olduğunu belirterek, Bodrum 1. İcra Müdürlüğü'nün 2021/6737 Esas sayılı dosyası kapsamında verilen 03.12.2021 tarihli kararın kaldırılmasına, M.H. isimli tekne ile ilgili hapis hakkının kullanabilmesi adına rehinli icra takibi açılmasına karar verilmesinin talep edildiği, ilk derece mahkemesince, kolluk ile yediemin arasında yapılan sözleşmenin tekne sahibi yönünden bir bağlayıcılığının olmadığı, ayrıca teknenin muhafazasında tekne malikinin menfaatinin söz konusu olmadığı için vekaletnamesiz iş görme hükümlerinin somut olay bakımından tatbik edilemeyeceği, ayrıca taraflar arasında akdedilmiş bir sözleşme ilişkisinin varlığından söz edilemeyeceği, teknenin muhafazasının davalı yönünden sebepsiz zenginleşme oluşturmayacağı gerekçesi ile şikayetin reddine karar verildiği, şikayetçi vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği görülmüştür.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 580. maddesinde “İşletenler, kendilerine bırakılan veya konaklama yerlerine, garaj, otopark ve benzeri yerlere konulan eşya veya hayvanlar üzerinde, ücretlerini veya saklama giderlerinden doğan alacaklarını güvenceye almak için hapis hakkına sahiptirler. Kiraya verenin hapis hakkına ilişkin hükümler, kıyas yoluyla burada da uygulanır.” hükmü düzenlenmiştir.

Otopark, garaj gibi yerleri işletenler ile buraya taşıtını bırakmak isteyenler arasında bir sözleşme kurulması gerekmekte olup, bu sözleşme TBK’nun 561. ve devamında düzenlenen genel saklama sözleşmesi olarak nitelendirilir. Bu sözleşme kapsamında işleten kendisine bırakılan taşıtı özenle saklama edimine karşılık taşıtını bırakanın para ödeme borcu altında olduğu açıktır. Burada değinilmesi gereken bir diğer nokta ise bahsi geçen sözleşmenin kurulması için işletene bırakılan taşıtın mülkiyetinin taşıtı bırakana ait olması gerekmemektedir. Sözleşmenin kurulması için TBK böyle bir zorunluluk getirmemekte, zilyetliğin taşıtı bırakana ait olmasını yeterli görmektedir. (Ahmet M. Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Ankara 2019, s. 627) TBK’da aksine bir düzenleme bulunmamaktadır.

Somut olayda, mahkeme kararı ile el konulan teknenin saklanması için şikayetçi ile Adalet Bakanlığı arasında genel anlamda saklama sözleşmesinin kurulduğu, ücret ödenmesi konusunda sorumluluğun Adalet Bakanlığı veya tekne malikinde olup olmadığının işletenin hapis hakkına başvurması açısından sonuç doğurmayacağı, sonuçta sunulan saklama hizmeti nedeni ile bir borcun doğduğu, bu borç ödenmediği takdirde TBK’nun 580. maddesi uyarınca işletenin alacağını almak için hapis hakkının bulunduğu, alacağını saklatılan teknenin paraya çevrilmesi yolu ile alabileceği, aksinin kabulü halinde TBK’daki düzenlemenin hukuki bir yararının olmayacağı, TBK’da hapis hakkının bahsi geçen sözleşme açısından kullanılması yönünden taşıt maliki ile borçlunun aynı kişiler olması gerektiği yönünde bir düzenlemenin de bulunmadığı anlaşılmakla, şikayetçi vekilinin talebinin kabul edilmesi gerekirken ilk derece mahkemesince yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.

SONUÇ : Şikayetçinin temyiz isteminin kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi'nin 13.01.2023 tarih ve 2022/816 E. - 2023/56 K. sayılı kararının (KALDIRILMASINA), Bodrum 1. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 24.01.2022 tarih ve 2021/655 E. - 2022/78 K. sayılı kararının (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 01.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Başkan             Üye                  Üye                    Üye              Üye 
A. TUNCAL       M. ÇAMUR      S. ÖZTEMİZ       A. AYAN      Y. ÇİFTCİ