T.C.
YARGITAY
7. HUKUK DAİRESİ

Esas No       : 2024/1341
Karar No      : 2024/3136

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L  M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ                       : Mersin 1. Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ                                 : 09.09.2019
SAYISI                                 : 2014/41 E., 2019/25 K.

Taraflar arasındaki terekenin tasfiyesi davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay 8. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.

Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; davacıya borçlu olan kişinin (mirasbırakanın) ölümü ve en yakın yasal mirasçılarının tamamı tarafından mirasının reddi nedeniyle terekesinin tasfiyesinin yapılmasını talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalılar davaya cevap vermemiştir.

III. MAHKEME KARARI

Mahkemenin 23.09.2013 tarihli ve 2012/8 Esas, 2013/42 Karar sayılı kararıyla; talebin mirasın resmen tasfiyesinin yapılması niteliğinde ve TMK’nın 633 üncü maddesindeki üç aylık hak düşürücü sürenin geçirilmiş olduğu gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.

IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ

A. Bozma Kararı

1. Mahkemenin 23.09.2013 tarihli ve 2012/8 Esas, 2013/42 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 06.11.2014 tarih ve 2013/23951 Esas, 2014/20295 Karar sayılı ilamında; "mahkemece talebin TMK'nın 633 üncü maddesindeki mirasbırakanın alacaklısına tanınmış terekenin resmen tasfiyesi davası niteliğinde görülüp, aynı maddedeki üç aylık hak düşürücü süre içinde davanın açılmadığı gerekçesiyle isteğin reddi de usul ve yasaya uygun olmadığı, terekenin iflas hükümlerine göre tasfiyeye tabi hale geldiği, mahkemece o yerdeki tereke işleriyle görevli sulh mahkemesi değilse isteğin bir gönderme kararıyla tereke işleriyle görevli sulh mahkemesine gönderilmesi; aksi halde İİK'nın 180 inci madde yollamasıyla aynı Kanun'un 208 inci vd. maddelerinde gösterilen usulde tasfiye işlemlerine başlanarak tasfiyenin tamamlanmasının sağlanması, nihayetinde İİK'nın 254 üncü maddesi uyarınca iflas idaresinden nihai raporun istenmesi ve tasfiyenin bittiğini anladıktan sonra da tasfiyenin bittiğini açıklayarak iflasını kapanması kararı vererek bu kararda iflas idaresinin bunu ilan etmesi gerekliliğini de işaret ederek dosyadan elini çekmesi gerektiği" gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.

B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar

Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında; davanın HMK 150 ve 320 nci maddeleri uyarınca 15.08.2019 tarihi itibariyle açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; Mahkemenin davanın re'sen görülerek bozma ilamı gereğince bir karar verilmesi gerektiğini, açılmamış sayılmasına karar verilmesi hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek Mahkeme kararının müvekkili lehine bozulması istemi ile temyiz yasa yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, terekenin tasfiyesi istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 612 nci maddesinde, en yakın yasal mirasçıların tamamı tarafından reddolunan mirasın Sulh Mahkemesince iflas hükümlerine göre tasfiye edileceği, tasfiye sonunda arta kalan bir değer varsa bunun mirası reddetmemişler gibi hak sahiplerine verileceği öngörülmektedir. Buradaki "en yakın mirasçılar" kavramıyla anlatılmak istenen, mirasbırakanın ölümünde ilk bakışta ve doğrudan doğruya mirasçı sıfatına sahip olan yasal mirasçılardır.

2. "Terekenin iflas hükümlerine göre tasfiyesi" ve "terekenin resmen tasfiyesi" terekenin (mirasın) tasfiyesini amaçlamakla birlikte, farklı kurumlardır. Her şeyden önce, terekenin iflas hükümlerine göre tasfiyesi İcra ve İflas Kanuna göre (İİK m. 180; 208 vd); terekenin resmi tasfiyesi ise, Medeni Kanun hükümlerine göre (TMK m. 632-635) gerçekleştirilmek durumundadır.

3. Mahkemece iflas masası teşkil edilip (m. 208), iflas dairesi oluşturulması, iflas dairesince tasfiyenin adi veya basit şekilde yapılmasına karar verildikten (m. 208/3) sonra seçilecek tasfiye yöntemine göre gerekli işlemlerin yapılmasının izlenmesi, terekeye (masaya) dahil hiçbir malvarlığı bulunmaz ise, iflas dairesince tasfiyenin tatiline karar verilip, bu hususun ilan edilmesi (m. 217), bu ilanda tereke alacaklıları tarafından otuz gün içinde iflasa müteallik muamelelerin tatbikine devam edilmesinin istenmemesi halinde iflasın kapatılacağının açıkça yazılması (m. 217); en son olarak da yürütülecek işlemlerin sonucuna göre iflasın kapanmasına (m. 254) karar verilebileceği gözönüne alınmalıdır.

3. Değerlendirme

1. Somut uyuşmazlıkta; mirasbırakan Cefayir Ö.'ün mirası tüm mirasçıları tarafından Mersin 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/1112 Esas, 2011/1448 sayılı kararı ve Mersin 4. Sulh Hukuk Mahkemesi 2011/1052 Esas, 2011/928 Karar sayılı kararı ile reddedilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 612 nci maddesi uyarınca mirasın gerçek reddini tespit ve tescil edip başka mirasçı bulunmadığını gören mahkemenin terekeyi re'sen iflas hükümlerine göre tasfiye etmesi gerekir.

2. Alacaklı, her ne kadar terekenin iflas yoluyla tasfiyesini talep etmişse de Mersin 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/1112 Esas ve Mersin 4. Sulh Hukuk Mahkemesi 2011/1052 Esas dosyaları üzerinden borçlu (mirasbırakanın) en yakın mirasçılarının tamamı tarafından miras reddedilmiş olduğundan alacaklının talebi ayrı bir dava konusu olmayıp 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 612 nci maddesi uyarınca mirasın reddini tespit eden Mahkemeyi harekete geçirmeye yönelik bir taleptir.

3. Türk Medeni Kanunu'nun 612 nci maddesi gereğince mahkemece başkaca bir talep gerekmeksizin re'sen iflas hükümlerine göre terekenin tasfiye edilmesi gerektiğinden alacaklının duruşmaya katılmadığı gerekçesiyle takipsizlik nedeniyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilemez. Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında terekenin tasfiyesinin tamamlanması için hükmün bozulması gerekmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

Karar düzeltme yolu kapalı bulunduğuna,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,

03.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Başkan             Üye                      Üye                       Üye                   Üye 
Hikmet Onat      Gülfem Saygılı     Ramazan Ülger     Bayram Şen      Necmi Apaydın