TASARRUFUN İPTALİ DAVASININ DAVA KONUSU TAŞINMAZLA İLGİLİ OLARAK DEVAM EDEN BİR DAVANIN, SATIŞ TARİHİNDE DEĞERİNİ ETKİLEYİP ETKİLEMEYECEĞİ ARAŞTIRILMALIDIR.
T.C.
YARGITAY
4. HUKUK DAİRESİ
Esas No : 2022/9247
Karar No : 2023/1768
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 40. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 01.10.2020
SAYISI : 2019/930 - 2020/3911
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Osman Okay A. vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Osman Okay A. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı borçlu S.D. Tic. Ltd. Şti hakkında yaptıkları takibin semeresiz kaldığını, borçlu şirketin alacaklılardan mal kaçırma amacı ile dava konusu taşınmazını 23.10.2014 tarihinde davalı Osman Oktay A.'e devrettiğini belirterek, bu tasarrufun iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Osman Oktay A.'e vekili cevap dilekçesinde, davacı bankanın bahse konu satış işleminin batıl olduğu yönündeki tüm beyan ve iddialarının gerçek dışı olduğunu, Osman Okay A.'in Gelibolu'da yazlık olarak kullanmak - oturmak amacıyla ev arayışı içindeyken dava konusu taşınmazın satılık olduğunu öğrendiğini, taşınmaz bedeli olarak davalı firmaya nakit ve bloke çeklerle toplam 100.000 TL ödediğini, geçerli bir satış işleminin gerçekleştiğini, davalının iyiniyetli 3. kişi olduğundan bahisle davanın reddini talep etmiştir.
Diğer davalı borçlu, cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, satış bedeli ile rayiç bedel arasındaki fark iki mislinden fazla fark olduğu, 34 UA 2906 plaka sayılı aracın 05/08/2014 tarihinde D. Ltd. Şti tarafından S.D. şirketinden satın alındığı, Osman Okay A. D. Ltd Şti'nin ortağı olduğundan, davaya konu satışın araç satışından iki ay sonra olduğu göz önünde tutulduğunda Osman Okay A.'in, borçlu şirketin ekonomik durumunu bildiği, İ.İ.K 280. maddesinde ön görülen koşulunda oluştuğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Osman Okay A. vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Osman Okay A. vekili istinaf dilekçesinde özetle: dava konusu taşınmazın satıldığı tarihteki gerçek değeri ile satış değeri arasında fark bulunmadığını, ilerleyen aşamalarda dinlenmesine karar verilen tanıkların dinlenmemesi suretiyle savunma haklarının kısıtlandığını, bilirkişi tarafından taktir edilen kıymetin gerçek dışı olduğunu, dava konusu taşınmazın denize sıfır özelliğinin bulunmadığını, bahsi geçen çevresel koşullar ve davalık olmasının itibarıyla bilirkişi tarafından belirtilen durumların dava konusu taşınmazın rayiç değerinin olumlu etkileyeceğinden bahsedilemeyeceğini, davanın esasıyla ilgili gösterdikleri kanıtlar toplanmaksızın hatalı ve eksik değerlendirme yapılarak usul ve yasaya aykırı biçimde karar verildiğini belirterek ilk derece mahkemesi hükmünün ortadan kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın bulunduğu yerde yapılan keşfe dayanılarak düzenlenen bilirkişi raporuyla satışın yapıldığı tarihteki değerinin 219.403,00 TL olduğu saptanan dava konusu taşınmazın, dosyada bulunan resmî senet ve tapu kaydı içeriğine göre 23/10/2014 günü 100.000,00 TL bedelle davalı S.D. Ticaret Limited Şirketi tarafından, davalı Osman Okay A.'e satıldığı, böylece tasarrufun iptaline ilişkin İİK'nin 278/3'üncü maddesinin 2'nci bendinde öngörülen koşulların oluştuğunun anlaşıldığından davanın kabulünde isabetsizlik görülmediği, bu nedenle davalı Osman Okay A. vekilinin istinaf başvuru dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler yerinde olmadığından bahisle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Osman Okay A. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Osman Okay A. vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesindeki gerekçelerini tekrarlamıştır.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 277 ve devamı maddeleri
3. Değerlendirme
Dava ön koşullarının somut olayda gerçekleşmiş olduğunun tesbitinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak mahkemenin ivazlar arasında önemli oransızlık bulunduğu yönündeki gerekçesi yeterli incelemeye dayalı olmadığı anlaşılmıştır.
Mahkeme kararına gerekçe alınan, 23.06.2017 tarihli bilirkişi raporunda,
Dava konusu taşınmaza kıymet takdiri yapılırken; bulunduğu konumu, Cinsi ve Nev'i, Yüzölçümü, inşaat tekniği, inşaatta kullanılan malzeme cins ve kalitesi, sahip olduğu özellikler, yapım yılı ve arsa ederleri sunulan imkanlardan faydalanabilme, paranın belirtilen dönem için ulaştığı satın alma gücü piyasa şartları baz alınıp, serbest piyasada emlak arsa alım satım rayiç fiyatları da dikkat edilip, yapının mimarlık hizmetlerine esas olan sınıfına göre, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yapı yaklaşık birim maliyetleri hakkındaki tebliğinden yararlanılarak yapılan değerlendirmeler ve araştırmalar sonucunda;
Bahse konu Sütlüce Köyü 542 parsel 2757,00 m2 yüzölçümlü parsel taşınmazın 1/12 arsa payı ile üzerinde bulunan kroki de "D" harfi ile gösterilen IIIA yapı sınıfındaki dubleks konut/meskenin değerinin keşif günü itibariyle 270.000,00 TL olduğu kanaatine varılmıştır
Bahse konu taşınmazın satış tarihindeki değeri ise; 219.403,00 TL olarak hesaplanmıştır." şeklinde belirtilmiştir. Davalı Osman Okay A. vekili tarafından bu bilirkişi raporuna yapılan itirazda, Çanakkale Kadastro Mahkemesinde dava olduğu, bu davanın dava konusu taşınmazı çekişmeli hale getireceğinden, değerini etkileyeceği belirtildiği halde mahkemece bu itiraz dikkate alınmamıştır. Dairece celp edilen Çanakkale Kadastro Mahkemesinin 2013/14 Esas sayılı dosyasında, dava konusu taşınmazda dahil bir kısım taşınmazların hisselerinin ihtilaflı olduğu bu hususun henüz karara bağlanmadığı, davanın satıştan önce başladığı ve yargılamanın halen devam ettiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu taşınmazın hissesi ile ilgili olarak devam eden bir davanın, satış tarihinde değerini etkileyip etkilemeyeceği, etkilemesi halinde değerinin ne olacağı hususu açıklığa kavuşmamış olduğundan, mahkemece aynı bilirkişilerden davalının bu husustaki itirazlarına, Çanakkale Kadastro Mahkemesinin 2013/14 Esas sayılı dosyasındaki bilgilerde dikkate alınmak sureti ile değerinin belirlenerek, oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuştur.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple,
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalı Osman Okay A.'e iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Kadri Özerdoğan Hüseyin Tuztaş Gülsüm Mısır Özyurt Yunus Yılmaz Mehmet Arı
TASARRUFUN İPTALİ DAVASININ DAVA KONUSU TAŞINMAZLA İLGİLİ OLARAK DEVAM EDEN BİR DAVANIN, SATIŞ TARİHİNDE DEĞERİNİ ETKİLEYİP ETKİLEMEYECEĞİ ARAŞTIRILMALIDIR.
T.C.
YARGITAY
4. HUKUK DAİRESİ
Esas No : 2022/9247
Karar No : 2023/1768
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 40. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 01.10.2020
SAYISI : 2019/930 - 2020/3911
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Osman Okay A. vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Osman Okay A. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı borçlu S.D. Tic. Ltd. Şti hakkında yaptıkları takibin semeresiz kaldığını, borçlu şirketin alacaklılardan mal kaçırma amacı ile dava konusu taşınmazını 23.10.2014 tarihinde davalı Osman Oktay A.'e devrettiğini belirterek, bu tasarrufun iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Osman Oktay A.'e vekili cevap dilekçesinde, davacı bankanın bahse konu satış işleminin batıl olduğu yönündeki tüm beyan ve iddialarının gerçek dışı olduğunu, Osman Okay A.'in Gelibolu'da yazlık olarak kullanmak - oturmak amacıyla ev arayışı içindeyken dava konusu taşınmazın satılık olduğunu öğrendiğini, taşınmaz bedeli olarak davalı firmaya nakit ve bloke çeklerle toplam 100.000 TL ödediğini, geçerli bir satış işleminin gerçekleştiğini, davalının iyiniyetli 3. kişi olduğundan bahisle davanın reddini talep etmiştir.
Diğer davalı borçlu, cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, satış bedeli ile rayiç bedel arasındaki fark iki mislinden fazla fark olduğu, 34 UA 2906 plaka sayılı aracın 05/08/2014 tarihinde D. Ltd. Şti tarafından S.D. şirketinden satın alındığı, Osman Okay A. D. Ltd Şti'nin ortağı olduğundan, davaya konu satışın araç satışından iki ay sonra olduğu göz önünde tutulduğunda Osman Okay A.'in, borçlu şirketin ekonomik durumunu bildiği, İ.İ.K 280. maddesinde ön görülen koşulunda oluştuğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Osman Okay A. vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Osman Okay A. vekili istinaf dilekçesinde özetle: dava konusu taşınmazın satıldığı tarihteki gerçek değeri ile satış değeri arasında fark bulunmadığını, ilerleyen aşamalarda dinlenmesine karar verilen tanıkların dinlenmemesi suretiyle savunma haklarının kısıtlandığını, bilirkişi tarafından taktir edilen kıymetin gerçek dışı olduğunu, dava konusu taşınmazın denize sıfır özelliğinin bulunmadığını, bahsi geçen çevresel koşullar ve davalık olmasının itibarıyla bilirkişi tarafından belirtilen durumların dava konusu taşınmazın rayiç değerinin olumlu etkileyeceğinden bahsedilemeyeceğini, davanın esasıyla ilgili gösterdikleri kanıtlar toplanmaksızın hatalı ve eksik değerlendirme yapılarak usul ve yasaya aykırı biçimde karar verildiğini belirterek ilk derece mahkemesi hükmünün ortadan kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın bulunduğu yerde yapılan keşfe dayanılarak düzenlenen bilirkişi raporuyla satışın yapıldığı tarihteki değerinin 219.403,00 TL olduğu saptanan dava konusu taşınmazın, dosyada bulunan resmî senet ve tapu kaydı içeriğine göre 23/10/2014 günü 100.000,00 TL bedelle davalı S.D. Ticaret Limited Şirketi tarafından, davalı Osman Okay A.'e satıldığı, böylece tasarrufun iptaline ilişkin İİK'nin 278/3'üncü maddesinin 2'nci bendinde öngörülen koşulların oluştuğunun anlaşıldığından davanın kabulünde isabetsizlik görülmediği, bu nedenle davalı Osman Okay A. vekilinin istinaf başvuru dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler yerinde olmadığından bahisle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Osman Okay A. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Osman Okay A. vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesindeki gerekçelerini tekrarlamıştır.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 277 ve devamı maddeleri
3. Değerlendirme
Dava ön koşullarının somut olayda gerçekleşmiş olduğunun tesbitinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak mahkemenin ivazlar arasında önemli oransızlık bulunduğu yönündeki gerekçesi yeterli incelemeye dayalı olmadığı anlaşılmıştır.
Mahkeme kararına gerekçe alınan, 23.06.2017 tarihli bilirkişi raporunda,
Dava konusu taşınmaza kıymet takdiri yapılırken; bulunduğu konumu, Cinsi ve Nev'i, Yüzölçümü, inşaat tekniği, inşaatta kullanılan malzeme cins ve kalitesi, sahip olduğu özellikler, yapım yılı ve arsa ederleri sunulan imkanlardan faydalanabilme, paranın belirtilen dönem için ulaştığı satın alma gücü piyasa şartları baz alınıp, serbest piyasada emlak arsa alım satım rayiç fiyatları da dikkat edilip, yapının mimarlık hizmetlerine esas olan sınıfına göre, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yapı yaklaşık birim maliyetleri hakkındaki tebliğinden yararlanılarak yapılan değerlendirmeler ve araştırmalar sonucunda;
Bahse konu Sütlüce Köyü 542 parsel 2757,00 m2 yüzölçümlü parsel taşınmazın 1/12 arsa payı ile üzerinde bulunan kroki de "D" harfi ile gösterilen IIIA yapı sınıfındaki dubleks konut/meskenin değerinin keşif günü itibariyle 270.000,00 TL olduğu kanaatine varılmıştır
Bahse konu taşınmazın satış tarihindeki değeri ise; 219.403,00 TL olarak hesaplanmıştır." şeklinde belirtilmiştir. Davalı Osman Okay A. vekili tarafından bu bilirkişi raporuna yapılan itirazda, Çanakkale Kadastro Mahkemesinde dava olduğu, bu davanın dava konusu taşınmazı çekişmeli hale getireceğinden, değerini etkileyeceği belirtildiği halde mahkemece bu itiraz dikkate alınmamıştır. Dairece celp edilen Çanakkale Kadastro Mahkemesinin 2013/14 Esas sayılı dosyasında, dava konusu taşınmazda dahil bir kısım taşınmazların hisselerinin ihtilaflı olduğu bu hususun henüz karara bağlanmadığı, davanın satıştan önce başladığı ve yargılamanın halen devam ettiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu taşınmazın hissesi ile ilgili olarak devam eden bir davanın, satış tarihinde değerini etkileyip etkilemeyeceği, etkilemesi halinde değerinin ne olacağı hususu açıklığa kavuşmamış olduğundan, mahkemece aynı bilirkişilerden davalının bu husustaki itirazlarına, Çanakkale Kadastro Mahkemesinin 2013/14 Esas sayılı dosyasındaki bilgilerde dikkate alınmak sureti ile değerinin belirlenerek, oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuştur.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple,
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalı Osman Okay A.'e iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Kadri Özerdoğan Hüseyin Tuztaş Gülsüm Mısır Özyurt Yunus Yılmaz Mehmet Arı