T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ

Esas No       : 2023/2010
Karar No      : 2023/7277

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L  M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ                       : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
TARİHİ                                 : 14.12.2022
SAYISI                                 : 2022/2478 - 2022/2999

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlular tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi Kiraz Koyuncu Ceylan tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

Borçluların İcra mahkemesine yaptıkları 09.12.2021 tarihli başvurularında; Balıkesir 4. İcra Müdürlüğünün 2018/4646 Esas sayılı icra dosyası ile başlatılan ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibinde, sair şikayet nedenlerinin yanı sıra konkordato tasdik projesi kapsamında alacak miktarının belirlendiğini, hesap kat ihtarı tebliğ edilmediğini ve ipotek limitinin aşıldığını ileri sürerek icra emrinin ve takibin iptaline karar verilmesini talep ettiği, İlk Derece Mahkemesince tüm şikayet nedenlerinin esası incelenerek reddine karar verildiği, borçluların istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği anlaşılmıştır.

Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;

1) Alacağın konkordato tasdik projesi kapsamında olduğuna ve hesap kat ihtarı tebliğ edilmediğine ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinde;

6100 sayılı HMK'nın 114/1-ı maddesinde aynı davanın, daha önceden açılmış ve halen görülmekte (derdest) olmaması dava şartları arasında düzenlenmiştir. Derdestlik; daha önceden açılmış ve halen görülmekte olan bir davanın yeniden aynı ya da başka bir mahkemede açılması durumunda, ikinci davanın açıldığı mahkemede nazara alınan ve bu davanın daha önceden de açılmış ve halen görülmekte olması sebebiyle usulden reddine karar verilmesini sağlamaya yönelik bir dava şartıdır. Derdestliğin şartları; aynı davanın aynı mahkemede ya da başka mahkemelerde iki kere açılmış olması, birinci davanın görülmekte (derdest) olması, birinci dava ile ikinci davanın aynı olması şeklinde sıralanabilir. Aynı konuda iki dava açılmasında davacının korunmaya layık bir menfaati yoktur.

Öte yandan İcra mahkemesince verilen kararlar, kural olarak maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmemekle birlikte, aynı takip dosyası nedeniyle, aynı taraflar arasında ve aynı konuda daha önce verilen icra mahkemesi kararları, kesinleşmek koşuluyla sonraki şikayet yönünden birbirlerine karşı kesin hüküm teşkil ederler.

Somut olayda, şikayetçi borçluların, Balıkesir 2. İcra Hukuk Mahkemesinin 2021/160 Esas sayılı dosyasındaki 18.03.2021 tarihli başvurularında, aralarında Balıkesir 4. İcra Müdürlüğünün 2018/4646 Esas sayılı icra dosyasının da bulunduğu üç adet icra dosyası yönünden sair şikayet nedenlerinin yanı sıra hesap kat ihtarnamesi tebliğ edilmediğini ve alacağın kokordato tasdik projesi kapsamında olduğunu ileri sürerek icra emrinin ve takibin iptalini talep ettikleri, mahkemece şikayetin reddine karar verildiği görülmüştür.

O halde Mahkemece, borçluların alacağın konkordato tasdik projesi kapsamında olduğuna ve hesap kat ihtarı tebliğ edilmediğine ilişkin iddiaları yönünden yukarıda bahsi geçen dosyada verilen kararın iş bu dosya yönünden derdestlik veya kesin hüküm oluşturup oluşturmayacağı değerlendirilmeden istemin esası incelenerek yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.

2) Borçluların limit aşımına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde ise;

TMK'nın 851. ve 881. maddelerinde ifadesini bulan ve muhtemel bir alacağın teminatı olarak tesis edilen üst sınır (limit) ipoteğinde, borcun ulaşacağı miktar belirsiz olduğundan, taşınmazların ne miktar için teminat teşkil edeceği ipotek akit tablosundaki limitle sınırlandırılmıştır. TMK'nın 875. maddesinde belirtilen ve ipotekle teminat altına alınan ana borç, faiz, icra takip giderleri ve taraflarca kararlaştırılan eklentilerden oluşan toplam borç miktarının, bu limiti aşması mümkün değildir (HGK. 24.05.1989 tarih ve 1989/11-294 E, 1989/378 K). Limit aşımına ilişkin şikayet, süresiz olarak her zaman ileri sürülebilir.

Somut olayda; toplam ipotek limiti 250.000,00 TL olmasına rağmen, takip talebi ve icra emrinde 250.000,00 TL alacağın icra harç, masraf ve vekalet ücreti ile birlikte tahsilinin talep edildiği görülmektedir. Bu durumda; ipotek limitinin aşılması nedeniyle icra emrinde talep edilen ve ipotek limitinin üzerinde olan “icra harç, masraf ve avukatlık ücreti” talepleri yönünden takibin iptaline karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.

SONUÇ : Borçluların temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nın 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca, Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 14.12.2022 tarih ve 2022/2478 E. - 2022/2999 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA ve Balıkesir 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 12.05.2022 tarih ve 2021/675 E. - 2022/307 K. sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 08.11.2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Başkan             Üye                  Üye                     Üye              Üye
A. TUNCAL       M. ÇAMUR      S. ÖZTEMİZ       A. AYAN       Y. ÇİFTCİ